Nieuws

Vlaamse bedrijven denken dat 2025 een somber economisch jaar wordt en daar heeft de internationale handelsoorlog veel mee te maken. Dat blijkt uit een nieuwe Voka-enquête bij 750 Vlaamse ondernemingen die begin deze week werd uitgevoerd. 

Deze week kwam het IMF met hun nieuwe vooruitzichten voor de wereldeconomie. 

Op economisch vlak waren de voorbije weken historisch (en op langere termijn zo goed als zeker historisch idioot). 

Deze week was het in de VS ‘Liberation Day’ (Bevrijdingsdag), verzonnen door Trump. Woensdagavond kondigde hij aan hoe hij de Amerikaanse economie wil ‘bevrijden’ van de (volgens hem) vele oneerlijke handelspraktijken die de rest van de wereld de VS al decennialang aandoen. Zijn ‘oplossing’ daarvoor zijn massale invoerheffingen. 
 

Maandag organiseren de vakbonden een nationale staking tegen het beleid van de nieuwe Arizona-regering. 

Ondanks onze uitgebreide welvaartsstaat hoort België al jarenlang bij de stakingskampioenen van Europa. Net als bij eerdere stakingsgolven wordt ook nu weer actie gevoerd tegen noodzakelijke hervormingen (net om die welvaartsstaat overeind te houden), waarbij vlotjes de economisch-financiële realtiet genegeerd wordt. 

De voorbije weken nam de ongerustheid over de impact van het beleid van Trump fors toe. In de VS vielen een aantal economische indicatoren tegen. In verschillende media werd tegen die achtergrond het woord ‘Trumpcession’ gelanceerd, het idee dat de beleidskeuzes van Trump de Amerikaanse economie in recessie zouden doen belanden. De combinatie van een Amerikaanse recessie en een escalerende handelsoorlog zou ook de Europese economie in de rode cijfers kunnen duwen. Dat soort scenario’s blijft vooralsnog voorbarig, hoewel het risico op recessie zowel in de VS als in Europa de voorbije maanden duidelijk toegenomen is.

Voor het eerste kwartaal rekent de Nationale Bank op een groei van 0,8% op jaarbasis, lager dan normaal, maar nog altijd positief. Ondanks die groei zijn er toch belangrijke waarschuwingssignalen voor onze economie:

Europa lijkt de voorbije dagen eindelijk wakker geschoten over defensie. Zoals wel vaker in de Europese context gebeurde dat pas na zware externe druk (deze keer door de onwaarschijnlijke beleidsaanpak van Trump). Verschillende landen, met Duitsland op kop, kondigden extra middelen aan voor defensie, en ook de Europese Commissie kwam met voorstellen. 

Enigszins in de schaduw van zijn onwaarschijnlijke aanpak van Oekraïne, zette president Trump ook deze week nieuwe stappen richting handelsoorlog. 

Duitsland liet de voorbije jaren haar rol van leider in Europa liggen, zowel op economisch, als op politiek vlak. Hopelijk komt daar met de verkiezingen verandering in. Dat zal nodig zijn om de doemscenario’s over de toekomst van Europa af te weren. 

Met Trump als katalysator volgen de geopolitieke verschuivingen elkaar de jongste weken snel op met onder meer de dreigende handelsoorlog, Rusland-Oekraïne, de toekomst van de NAVO… Hieronder een aantal bedenkingen over de recente ontwikkelingen en de mogelijke implicaties daarvan voor onze economie:

Na bijna vijf maanden moet de nieuwe Vlaamse regering er op z’n zachtst gezegd nog altijd een beetje ‘inkomen’. Het valt moeilijk te argumenteren dat de regering al op volle toeren draait, en de dynamiek bij de beleidsploeg stemt niet overeen met de sense of urgency over de economische situatie en uitdagingen waarmee ondernemingen vandaag geconfronteerd worden. Met de aankondiging van een heuse productiviteits- en competitiviteitsagenda komt daar hopelijk vrij snel verandering in.

Met haar technisch verslag over de concurrentiepositie gaf de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) begin deze maand het startschot voor de onderhandelingen over het loonakkoord voor 2025-2026. 

Tijdens de regeringsonderhandelingen mobiliseerden de vakbonden al tegen de Arizona-plannen, en daar bracht het regeerakkoord (nog) geen verandering in.

De totale wereldhandel stagneerde de voorbije drie jaar. De jongste paar maanden leek er opnieuw wat beweging in te komen (met een stijging van 2% sinds midden 2024). Maar net deze week zette Trump de eerste stappen naar een internationale handelsoorlog. Het blijft afwachten hoe ver hij dit wil drijven, maar dit soort beleid weegt sowieso op de wereldeconomie.

Afhankelijk van de bron zitten we nu eindelijk in de laatste rechte lijn naar een federale regering, of naar het finaal afspringen van de Arizona-piste.

De huidige plannen gaan verder dan wat we de voorbije legislaturen gezien hebben, of dan wat we in België gewoon zijn.

"Arizona moet helemaal niet zoveel besparen", beweerde PS-voorzitter Paul Magnette dit weekend in De Morgen.

Maandag wordt Donald Trump geïnstalleerd voor zijn tweede termijn als president van de Verenigde Staten.

Op allerlei domeinen is vertrouwen een doorslaggevende factor voor economisch succes.

Veel slecht nieuws het voorbije jaar, vooral vanuit de industrie. Maar ondertussen blijft onze economie wel groeien, zij het aan een iets lager tempo dan normaal (1,2%). 

Veel verontrustend economisch nieuws de voorbije maanden met faillissementen, herstructureringen en geschrapte investeringen, vooral dan in de energie-intensieve industrie. Ondertussen staat dat thema wel hoog op de beleidsagenda, maar blijft het wachten op concrete maatregelen. Tegen die achtergrond lijkt het geen slecht idee om toch eens stil te staan bij één van de grootste beleidssuccessen van de voorbije decennia in ons land: onze inspanningen op het vlak van onderzoek en ontwikkeling (O&O). 

Onze economie moet het uiteraard niet hebben van grondstoffen of goedkope arbeidskrachten. Onze belangrijkste troeven zijn al lang onze centrale ligging in Europa (in combinatie met onze openheid), zeer productieve werknemers en onze bewuste keuze voor innovatie (met onder meer de succesverhalen in biotech, farma of chiptechnologie). De voorbije week kregen we opmerkelijk wisselende berichten over onze kenniseconomie, met positief nieuws vanuit de bedrijven en ronduit dramatisch nieuws vanuit het onderwijs.