Nieuws

Waren Thomas Houben en Mark Pecqueur in 2010 nog iets té visionair, dan komt de kennis die ze toen al in huis hadden, nu perfect van pas. De toekomst zal meer ecologisch moeten zijn en daar kunnen waterstoftoepassingen een belangrijke rol in spelen. En laat dat nu net de core business van Ziero zijn.

Wijzigende taakverdeling impliceert aanpassingen in het onderwijs en de opleidingen in welzijn en zorg. Wanneer functies, taken en rollen tussen zorgprofessionals verschuiven, dient zowel bij de instroom en zijstroom als bij de actieve zorgprofessionals de nodige kennis en expertise te worden bijgespijkerd.

De WHO definieert taakverschuiving als de rationele herverdeling van taken onder teams van gezondheidswerkers. Specifieke taken worden, waar nodig, verplaatst van hooggekwalificeerde gezondheidswerkers naar gezondheidswerkers met een kortere opleiding en minder kwalificaties. Het doel: efficiënter gebruik maken van het beschikbare menselijk kapitaal. Die traditionele definitie werd recent verbreed naar het afstemmen van vaardigheden op veranderende behoeften en opportuniteiten. Het gaat om het in vraag stellen van de doelen van gezondheidszorg, wat zorgverleners daarvoor doen, en daarbij nagaan of het op een betere manier kan.

Welzijn en zorg vormen de groeisectoren op de Vlaamse arbeidsmarkt en vertegenwoordigen vandaag bijna 20% van de totale tewerkstelling. De tewerkstelling neemt elk jaar toe met circa 2%. Onder die groeiende tewerkstelling in welzijn en zorg schuilt een nijpend tekort aan zorgpersoneel: de vraag naar zorg groeit nog sneller dan de tewerkstelling. Er staan 20.000 vacatures open voor knelpuntberoepen in de zorg. Dat is geen nieuw probleem, maar een oud zeer. Zorgondernemingen zoeken steeds meer personeel dat er al niet meer was. We spreken dan ook niet meer van personeelsschaarste, maar van personeelstekort.

Verpleegkundigen in UZ Leuven kunnen zich behalve als verpleegkundige ook toeleggen op een meer onderzoeksmatige loopbaan, of op een gespecialiseerde functie in de zorg. Het ziekenhuis gebruikt een klinische ladder om duidelijkheid te scheppen in de verschillende mogelijkheden.

Welzijn en zorg vormen de motor van de Vlaamse werkgelegenheid. Het laatste decennium groeide de werkgelegenheid in de gezondheidszorg met 15,3% tot 425.000 loontrekkenden (ca. 18% van het totale aantal loontrekkenden) en 50.000 zelfstandigen (8% van het totale aantal zelfstandigen).

Hart- en vaatziekten, kanker, diabetes en longaandoeningen zijn niet alleen de oorzaak van lijden en overlijden, maar nemen ook een aanzienlijke hap uit het gezondheidsbudget. Ze vormen een persoonlijke, maatschappelijke en economische uitdaging. Preventie helpt om die vier grote chronische aandoeningen te voorkomen, op te sporen of te vermijden dat ze verergeren, op een zeer kosteneffectieve manier. Via gerichte investeringen kunnen veel leed en kosten voorkomen worden.

Er is een enorm aanbod aan digitale medische toepassingen die kunnen ingezet worden in alle vormen van preventie. Wanneer ze gebruikt worden op medisch advies, zijn heldere regels voor terugbetaling nodig.

Preventie heeft steeds in een kostenmodel gezeten: zowel de federale als de Vlaamse overheid kijken enkel naar de begrotingsuitgaven wanneer het om preventie gaat. Hoewel zorgprofessionals en zorgondernemingen voor een aantal preventie-activiteiten vergoed worden, is het sop vaak de kool niet waard. Een duurzaam businessmodel met return on investment ontwikkelen, is de uitdaging. De WHO raadt aan om innovatieve financieringsmechanismen voor preventie te ontwikkelen en economische incentives te gebruiken.

Dat preventie zich enkel via algemene boodschappen richt op een erg breed publiek, is achterhaald. Sinds 1980 moedigt de Wereldgezondheidsorganisatie het gebruik van gezondheidsdoelstellingen aan als hulpmiddel om het gezondheidszorgbeleid te sturen, prioriteiten te stellen, betrokkenheid van stakeholders te bevorderen en de resultaten van een preventief gezondheidszorgsysteem te evalueren.

Optimale gezondheid wordt beïnvloed door verschillende factoren. Biologische factoren (niet enkel geslacht, maar ook genetica) zijn een eerste en rechtstreekse factor. Levensstijl en gezondheidsgedrag zijn de tweede factor die rechtstreeks onze gezondheid beïnvloeden, net als de derde: de voorzieningen in gezondheidszorg. De vierde factor heeft een dubbele invloed: onze omgeving en publieke ruimte beïnvloeden onze gezondheid rechtstreeks, maar ook via onze levensstijl. Dat brede perspectief werd in 1974 ingevoerd als het Model van Lalonde en intussen verbreed naar een ‘Health in All Policies’-aanpak.

De vergrijzing stelt ons gezondheidszorgsysteem en de financiering ervan danig op proef. We zullen meer en meer complexe zorg moeten aanbieden met minder zorgprofessionals en in een stringent financieel kader. Gericht investeren in preventie zorgt voor meer efficiëntie in ons zorgsysteem.