Het aandeel leerlingen dat voor STEM-onderwijs kiest, daalt voor het 4e jaar op een rij en was in de afgelopen 10 jaar nooit lager. Om meer jongeren enthousiast te maken voor STEM-richtingen lanceren de Vlaamse Ondernemers een lessenpakket voor de eerste graad in het secundair onderwijs. De Vlaamse Ondernemers stellen het lessenpakket voor samen met leerlingen en leerkrachten van het Atlascollege in Genk. Het lessenpakket wordt gratis ter beschikking gesteld aan alle scholen via het platform van uitgeverij Plantyn. De Vlaamse Ondernemers is een samenwerkingsverband tussen 21 werkgevers- en sectororganisaties.
“Minder jongeren kiezen voor STEM en dat baart ons grote zorgen. Zonder voldoende technisch en wetenschappelijk talent verliest de Vlaamse economie zijn slagkracht. Met dit lessenpakket willen we bijdragen aan een andere kijk op STEM-richtingen. Jongeren die kiezen voor STEM-opleidingen gaan een boeiende en gevarieerde toekomst tegemoet. Dat moeten we luid en duidelijk blijven herhalen”, zegt Frank Beckx, gedelegeerd bestuurder van Voka, uit naam van de Vlaamse Ondernemers.
Laagste aandeel STEM in 10 jaar tijd
Het aandeel leerlingen in het secundair onderwijs dat een STEM-richting volgt, daalt voor het vierde jaar op een rij. Dat blijkt uit de nieuwste versie van de STEM-monitor over het afgelopen schooljaar 2024-’25. Het aandeel jongeren in een STEM-richting bedraagt 35,5% van alle leerlingen in het secundair onderwijs. Dat is het laagste cijfer in 10 jaar tijd. Nochtans is het de ambitie van de Vlaamse overheid om het aandeel STEM-leerlingen te doen groeien naar meer dan 40% tegen 2030.
De dalende cijfers zijn niet enkel een onderwijsvraagstuk, maar ook een maatschappelijke en economische uitdaging. STEM-profielen zijn immers cruciaal voor de toekomst van onze economie, arbeidsmarkt en samenleving. Of het nu gaat om digitalisering, klimaattransitie of innovatieve zorg: zonder voldoende technisch en wetenschappelijk talent dreigt Vlaanderen zijn economische slagkracht te verliezen.
Lessenpakket in samenwerking met Plantyn
Samen met uitgeverij Plantyn ontwikkelden de Vlaamse Ondernemers een lessenpakket dat in alle Vlaamse scholen kosteloos gebruikt kan worden in de eerste graad (A- en B-stroom). De Vlaamse ondernemers zetten met dit lessenpakket hun schouders onder het promoten van STEM bij jongeren. De studiekeuze na de eerste graad is een heel belangrijk moment. Daarom willen we jongeren laten kennis maken met STEM in de eerste graad.
Via het lessenpakket ontdekken leerlingen STEM aan de hand van 8 concrete beroepen: van chemicus tot lasser. Ze maken hierbij ook kennis met de STEM-competenties, zoals probleemoplossend denken, samenwerken, ontwerpen, testen, verbeteren,...
Het lessenpakket bouwt verder op een educatieve game die de Vlaamse Ondernemers vorig schooljaar hebben ontwikkeld. Deze game draait om de organisatie van een muziekfestival: een grootschalig evenement waar STEM-profielen zeker welkom zijn.
Het lessenpakket komt tegemoet aan de minimumdoelen in de eerste graad, bevat een praktische handleiding voor de leerkrachten en is dus nu klaar voor onmiddellijk gebruik in de klaslokalen. De lessenreeks kan gedownload worden via de website van Plantyn.
Versnelling hoger voor STEM
De Vlaamse ondernemers roepen de Vlaamse regering op om een versnelling hoger te schakelen en te werken aan een ambitieus STEM-offensief, waarbij structurele keuzes worden gemaakt.
“Vlaanderen heeft het talent, de bedrijven en de kennisinstellingen om bij de wereldtop te horen. Maar dan moeten we nu handelen. STEM is geen nice-to-have – het is een absolute voorwaarde voor welvaart, werk en welzijn”, besluit Frank Beckx.
STEM is geen nice-to-have – het is een absolute voorwaarde voor welvaart, werk en welzijn.
3 STEM-beleidsaanbevelingen
- Maak van STEM een echte beleidsprioriteit met sturende keuzes
De Vlaamse overheid moet méér doen dan faciliteren en sensibiliseringscampagnes. Gerichte investeringen en stimuli voor onderwijspartners moeten STEM duurzaam versterken, van kleuterklas tot volwassenenonderwijs.
- Veranker structurele samenwerking met bedrijven in het STEM-onderwijs
STEM-opleidingen worden aantrekkelijker, relevanter én sterker als ze nauw samenwerken met ondernemingen. Een partnerschap tussen onderwijs en bedrijven om STEM-geletterdheid breed te versterken.
- Trek de kwaliteit en aantrekkelijkheid van STEM-richtingen substantieel op
STEM moet niet enkel voor de “techneuten” zijn. Maak opleidingen toekomstgericht, innovatief en multidisciplinair, zodat ze jongeren aanspreken die willen meebouwen aan oplossingen voor klimaat, gezondheid of digitale samenleving.
