Gent is sinds enkele jaren een nieuwe parel aan haar biofarma-kroon rijker. Het team van Ziphius nam in november vorig jaar zijn intrek in een pand in de Rijvisschestraat in Zwijnaarde. Zo’n 60 hooggeschoolde medewerkers werken er eendrachtig aan de volgende fases van het ‘marktrijp’ maken van innovatieve en vaak onbestaande therapieën, om bepaalde infectieziekten, oncologische aandoeningen en mucoviscidose aan te pakken.
De oprichter van Ziphius Chris Cardon hoopt de eerstkomende jaren een aantal beloftevolle therapieën te ontwikkelen, zodat patiënten die op vandaag geen oplossing hebben, kunnen worden geholpen.
Tekst Bart Vancauwenberghe – foto Wannes Nimmegeers
Ziphius werd opgestart door Chris Cardon. De ervaren ondernemer studeerde destijds af als apotheker aan UGent en volgde ook een opleiding bij Vlerick Business School. In 1996 richtte hij Mooss Pharma op, dat een aantal humane, niet-voorschriftplichtige producten (zoals een ontsmettend mondspoelmiddel) ontwikkelde en commercialiseerde.
“In 2001 verkocht ik dat bedrijf aan Omega Pharma, om een jaar later Ecuphar boven de doopvont te houden. Met dit veterinair farmaceutisch bedrijf creëerden we naast een aantal geneesmiddelen ook een wereldwijd gepatenteerde tandgel voor honden, die onder meer enzymen vrijgaf om tandplak te verwijderen, zonder de tanden te poetsen. Ecuphar groeide in 2017 uit tot een bedrijf met 240 medewerkers in acht landen, dat onder de naam Animalcare Group op de beurs in London noteert. In oktober 2018 gaf ik de operationele fakkel door.”
Dat kwam onder meer omdat Cardon in zijn onmiddellijke omgeving twee mensen zag overlijden aan ALS, een genetische ziekte die de zenuwcellen aantast die onze spieren aansturen, wat uiteindelijk leidt tot verlamming. Het motiveerde hem om zich aan UGent bij te scholen in genetica en vanaf juni 2019 de eerste fundamenten voor Ziphius te leggen.
Kapitaal ophalen
“Ik ben op dat moment begonnen met theoretisch onderzoek naar therapieën voor unmet needs (ziektes waarvoor nog geen therapie bestaat en die vaak levensbedreigend zijn, red.)”, verduidelijkt hij. “Circa negen maanden later hebben we dan de eerste stappen naar labonderzoek gezet. Dat deden we in onderbenutte labo’s van UGent, om dat kort daarna uit te breiden met nieuwe labs op de terreinen van de universiteit. We investeerden een eerste bedrag van 3 miljoen euro. Toen we in 2021 de bevestiging kregen dat onze methode gebaseerd op ‘self amplifying RNA’ kon werken, hebben aandeelhouders van het eerste uur samen met ikzelf 30 miljoen euro geïnvesteerd. Alles inbegrepen hebben we tot nu toe 43 miljoen euro opgehaald.”
Daarmee bouwde het bedrijf onder meer een groter team uit met experts op verschillende gebieden en een sterk management, dat zijn sporen heeft verdiend in de farmawereld (J&J, GSK, Sanofi,..). Die zijn cruciaal om alle vereiste stappen te zetten om tot de ontwikkeling van een marktrijp product te komen, dat op grote schaal kan worden uitgerold. Met een ruim pand in Zwijnaarde dat onderdak kan bieden aan circa 85 mensen, vond Ziphius vorig jaar ook een nieuwe thuis.
We zorgen ervoor dat het lichaam zelf iets aanmaakt wat het nog ontbreekt, of dat ons kan beschermen tegen een toekomstige blootstelling aan een virus of bacterie”
Chris Cardon, oprichter
Zichzelf vermenigvuldigen
Het onderzoek en de ontwikkeling van Ziphius spitsen zich toe op de creatie van nieuwe mogelijkheden met messenger-ribonucleïnezuur (mRNA). “Deze molecule brengt genetische informatie uit het DNA over naar de celmechanismen die eiwitten aanmaken en fungeert dus als een soort blauwdruk voor de productie van eiwitten. Het vertelt de cellen welk eiwit ze moeten maken, bijvoorbeeld om een virus te herkennen en te bestrijden”, verduidelijkt R&D-directeur Leonie wyffels.
De vaccins en therapieën van Ziphius baseren zich op sa-mRNA (self amplifying mRNA), een speciaal soort mRNA dat zichzelf kan vermenigvuldigen, wat leidt tot een langere werkzaamheid aan een lagere dosis. “Sa-mRNA geeft ons lichaam gecodeerde instructies om antigenen (stukje van een virus of bacterie dat ons immuunsysteem herkent en aanvalt om ons te beschermen tegen ziekte, red.) aan te maken of eiwitten te produceren die het op dat moment te kort heeft. Kortom: we zorgen ervoor dat het lichaam zelf iets aanmaakt wat het nog ontbreekt of dat ons kan beschermen tegen een toekomstige blootstelling aan een virus of bacterie. Wat wij doen, heeft dus niets te maken met DNA-modificatie: we passen de genetische code niet aan. Wel ontwikkelen we een platform, waarbij gestabiliseerd sa-mRNA in een drager (LNP, ofwel ‘Lipid Nano Particle’, zeg maar een vetbolletje) wordt geïntegreerd om te doen wat het moet doen. We hebben de intellectuele eigendomsrechten (IP) voor zowel het saRNA als het LNP verworven.”
(lees verder onder de foto)
Ziphius ontwikkelt innovatieve therapieën voor infectieziekten en zeldzame aandoeningen
Ruime toepassingen
Net in de periode dat Ziphius het theoretisch onderzoek naar de praktijk van het lab begon om te zetten, brak COVID-19 uit. “Dat is mee bepalend geweest voor de koers die we nu varen”, verduidelijkt Chris Cardon. “Door de uitbraak van de pandemie mocht je als lab alleen nog activiteiten uitvoeren die verband hielden met dit virus. Dat was de rechtstreekse aanleiding om met sa-mRNA te starten en een eigen covid-vaccin te ontwikkelen. Sa-mRNA laat toe om therapieën en vaccins sneller en kosteneffectiever te produceren, een duurzamere werking te bieden aan een sterk verlaagde dosis.”
Ziphius koestert de ambitie om sa-mRNA op verschillende manieren toe te passen. “Ten eerste zijn dat de vaccins. Daarnaast kan het ook een oplossing bieden voor oncologische aandoeningen, zoals pancreaskanker en bloedkanker. Voor mucoviscidose (erfelijke aandoening waarbij het slijm in longen en darmen veel te dik en taai wordt, wat de ademhaling en vertering moeilijker maakt, red.) is het evenzeer een volwaardig alternatief. Deze ziekte ontstaat doordat de cellen in ons lichaam een bepaald eiwit missen. Er zijn al geneesmiddelen die de levenskwaliteit van patiënten met mucoviscidose verbeteren, maar die werken niet bij bepaalde mutaties van de ziekte en pakken de oorzaak niet aan. Bij onze oplossing is dat wel zo”, aldus Leonie.
De ontwikkeling op grote schaal van farmaceutische oplossingen is een project van lange adem en vereist enorme investeringen. Daarom zal Ziphius voor de daadwerkelijke productie de krachten bundelen met partners, met name grote farmabedrijven die het product mogen maken eenmaal de licentiedeal – het resultaat van maandenlange onderhandelingen – is beklonken.
Van onze 60 mensen – afkomstig uit 15 landen – hebben er 22 een doctoraat behaald, met een specialisatie in of ervaring met geneesmiddelenontwikkeling, RNA- of LNP-technologie”
Leonie wyffels, R&D-directeur
Timing
Op vandaag kan het biofarmabedrijf al een aantal cruciale fases van het ontwikkelingstraject afvinken.
“De ‘in vitro’-testen (op celniveau) zijn al afgerond, net als de experimenten op kleine dieren”, pikt Leonie wyffels in. “Momenteel zijn we bezig met de laatste fase van de tests bij grotere proefdieren. Het preklinisch validatietraject hebben we al volledig doorlopen en we zijn gestart met de omschakeling naar het GMP-proces. GMP staat voor Good Manufacturing Practices: het zijn de overheidsregels die waarborgen dat de productie van medicijnen, vaccins en andere gezondheidsproducten op een veilige, zuivere en uiterst kwalitatieve manier gebeurt.”
Ziphius werkt hiervoor samen met UGent, dat over een eigen GMP-unit beschikt. “Wij staan in voor de optimalisering van dit proces en zullen de productie op grote schaal op termijn dus toevertrouwen aan een groot farmabedrijf. Zij beschikken daarvoor over de juiste infrastructuur, waaronder cleanrooms. Die grootschalige productie maakt geen deel uit van ons businessmodel: dat zou een te grote investering vereisen, die ons zou beperken om op één product te focussen. Wij richten ons op verschillende projecten, die zich allemaal in een andere fase bevinden.”
(lees verder onder de foto)
Chief business officer Damien Dessis, R&D-directeur Leonie wyffels en oprichter Chris Cardon
Sterke groei
Op vier jaar tijd is het team van Ziphius verzesvoudigd. Dat is ook absoluut nodig om alle stappen die vereist zijn bij de ontwikkeling van de platformen en geneesmiddelen, professioneel aan te pakken. “Van onze 60 mensen – afkomstig uit 15 landen – hebben er 22 een doctoraat behaald, met een specialisatie in of ervaring met geneesmiddelenontwikkeling, RNA- of LNP-technologie. We zijn niet toevallig van Oostkamp naar Gent verhuisd: de Arteveldestad heeft een ecosysteem voor biofarma, waardoor je iets vlotter de juiste mensen vindt. In functie van de industriële omschaling hebben we nu vooral nood aan seniorprofielen, die we vinden bij gevestigde farmabedrijven en die hun ervaring willen gebruiken om ons bedrijf verder te ontwikkelen. Klassieke functies zoals boekhouding, administratie en HR zijn minder evident om in te vullen.”
Twee jaar geleden opende Ziphius ook een eigen kantoor in New York. “De Verenigde Staten vormen de grootste afzetmarkt in onze industrie”, vult Damien Dessis, chief business officer bij het biotechbedrijf aan. “Lokale mensen werken er aan onze naamsbekendheid door te spreken op congressen en via persoonlijke ontmoetingen met belangrijke stakeholders. Momenteel lopen er ook een tweetal studies in het Mount Sinai Hospital in New York, waarbij we pre-klinische proeven uitvoeren.”
De ambitie van Ziphius is om in de eerstkomende jaren een aantal beloftevolle therapieën te ontwikkelen, zodat patiënten die op vandaag geen oplossing hebben, kunnen worden geholpen. “We gaan dat doen in samenwerking met farmapartners die tegen betaling een licentie nemen. Om tot dit punt te komen moeten we nog een aantal stappen nemen. We zijn dankbaar dat we kunnen rekenen op onze sterke aandeelhouders om dit te verwezenlijken.”
Duurzaam innoveren voor een sterke groeistrategie dankzij Voka
In een snel evoluerende wereld is innovatie essentieel om voorop te blijven en de verwachtingen van jouw doelgroep te overtreffen. Voka begrijpt hoe belangrijk het is om voortdurend te vernieuwen en biedt jou waardevolle inzichten, tools en begeleiding op maat. Zo kan jij inspelen op de veranderende behoeften van je klanten en de technologische vooruitgang.
Contacteer miel.kurris@voka.be of ga naar de webpagina
