Na 20 jaar ondernemen heb je ongetwijfeld al heel wat doelen afgevinkt. Je bedrijf draait, de klanten zijn tevreden en de cijfers zien er gezond uit. Maar tegelijk stel je je wel eens de vraag: hoe staat het nu eigenlijk met mijn privévermogen? Veel ondernemers ontdekken dat hun vennootschap stevig is uitgebouwd, maar dat hun persoonlijke financiële middelen veel minder zijn.
Het is herkenbaar: jarenlang stond de vennootschap centraal. Alle winst ging terug naar de zaak. Privé? Hetgeen nodig om van te leven. Maar net zoals je je bedrijf hebt opgebouwd, moet je ook je privéleven stap voor stap veilig stellen. De sleutel ligt in het vinden van de juiste balans.
Pensioen: denk verder dan de vennootschap
Voor werknemers bestaat er een stevig wettelijk pensioen, maar zelfstandigen moeten vaak creatiever zijn. Gelukkig bestaan er verschillende fiscale instrumenten die ondernemers toelaten om pensioenopbouw te combineren met een belastingvoordeel.
Naast het fiscale Pensioensparen is het VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen) de basis. Het biedt een fiscaal interessante aanvulling die bijna elke zelfstandige zou moeten benutten. Weliswaar voor ‘beperktere’ bedragen. Via je vennootschap kan je een stuk verder gaan met een Individuele Pensioentoezegging (IPT). Voor wie zonder vennootschap werkt is de POZ (Pensioenovereenkomst voor zelfstandigen) een gelijkaardig nuttig alternatief.
Vastgoed: vennootschap of privé?
Vastgoed is en blijft een populaire pijler in de vermogensopbouw. Toch is de vraag die ons accountants al ontelbare keren werd gesteld: koop ik dat pand via de vennootschap of beter privé?
Bedrijfsvastgoed – zoals een kantoor of loods – in de vennootschap plaatsen heeft duidelijke voordelen: alle kosten zijn aftrekbaar en het gebruik is zakelijk verantwoord. Maar vastgoed binnen de vennootschap heeft ook z’n nadelen of risico’s. Wanneer er iets misgaat in je onderneming, is dat patrimonium ook onderhevig aan het bedrijfsrisico. Daarom adviseren we graag om minstens één woning (de eigen woning) volledig privé te houden. Zo bouw je een buffer op die losstaat van de risico’s van je zaak.
Vermogensopbouw buiten de zaak
Een klassieke valkuil die we vaak zien, is dat bedrijfsleiders vaak alle vermogen laten zitten in de vennootschap. Het voelt veilig en vertrouwd. Maar het maakt je privé ook afhankelijk van je bedrijf.
Verstandiger lijkt het me om periodiek middelen uit je vennootschap te halen. Een ‘aanvaardbaar’ loon, aangevuld met dividenduitkeringen (liquidatiereserves of VVPR bis) lijken me hier absoluut voor geschikt. Met dat geld kan je dan privé investeren in vastgoed, aandelen of fondsen. Zo spreid je risico’s en zorg je ervoor dat niet al je toekomstplannen vasthangen aan de balans van je vennootschap.
Een richtlijn? Streef ernaar dat minstens een derde van je totale vermogen privé staat na 20 jaar ondernemen. Dat creëert financiële rust en stabiliteit, zowel voor jezelf als voor je gezin.
Wanneer afschermen van risico’s?
Als de waarde van jouw onderneming (de som van opgepot vermogen + waarde cliënteel + waarde onroerend) té hoog wordt, dan zet je niet alleen alle risico’s bijeen, je beperkt mogelijks ook het aantal potentiële overnemers. Wegens te duur.
Een veelgebruikte oplossing is om via een patrimoniumvennootschap je vastgoed af te splitsen van je operationele activiteit. Ook vermogensplanning, nl. tijdig én regelmatig een deel van je vermogen naar privé (of naar je managementvennootschap) brengen en zo veiligstellen voor jezelf, je partner en je kinderen, voorkomt dat alles verbonden blijft aan je bedrijfsactiviteiten.
Conclusie
Doe de zelftest: heb je een duidelijk pensioenplan (deels) los van de vennootschap – staat minstens 30 à 40 % van je vermogen privé – ben je voldoende beschermd als je onderneming in moeilijkheden komt – en heb je jouw vennootschap zó gestructureerd dat ze jou ondersteunt, in plaats van andersom? Twijfel? Dan heb je huiswerk. Na 20 jaar ondernemen moet jouw balans sámen met jouw privévermogen de reflectie zijn van jouw levenswerk. Een sterke vennootschap die jouw privéleven ondersteunt. Dat is duurzaam succes.
Dirk Braet,
JOUW ACCOUNTANT bv
