Voka pleit ervoor dat deze commissie de vergunningenknoop aanpakt gebaseerd op drie pijlers.
Eind december kopte De Tijd dat het aantal vergunningsaanvragen vanuit de industrie op het laagste peil sinds 2018 ligt. Dit is een alarmerend signaal dat de economische malaise verder illustreert. Het afnemende aantal aanvragen toont aan dat het Vlaamse investeringsklimaat steeds minder aantrekkelijk wordt.
De cijfers spreken boekdelen: slechts 60% van de vergunningsaanvragen die in 2024 zijn ingediend en behandeld, resulteerden in een goedkeuring. Bijna de helft van de procedures strandt dus door een weigering of stopzetting.
Daarnaast wordt bijna 10% van alle vergunningsaanvragen vanuit industrie en bedrijvigheid betwist via beroepsprocedures. Dit wijst op een ernstig gebrek aan rechtszekerheid, veroorzaakt door juridische discussies, tegenstrijdige adviezen en complexe beroepsprocedures.
Voka kaart deze problematiek al langer en drong tijdens de Vlaamse regeringsonderhandelingen aan op dringende actie.
Gemengde vergunningscommissie als oplossing
De oproep van Voka vond gehoor. Eind vorig jaar richtte de Vlaamse regering een gemengde commissie op met experts die tegen 30 september 2025 concrete maatregelen moeten voorstellen. Deze commissie, samengesteld uit juristen, milieudeskundigen, academici en vertegenwoordigers van overheden, zal een actieprogramma uitwerken om de vergunningenknoop te ontwarren.
Het middenveld, waaronder Voka, krijgt een stem via een klankbordgroep. Voka zal hierin de belangen van ondernemers behartigen en constructieve voorstellen doen.
Focuspunten van de commissie
De taakstelling van deze gemengde commissie is divers. Ze moet onder andere advies verlenen over snellere rechtspraak voor belangrijke maatschappelijke en strategische projecten, meer technische expertise bij rechtbanken en betere bewijswaarde van wetenschappelijk onderzoek, de aanvechtbaarheid van studiewerk, de bevoegdheid van rechters en het tegengaan van misbruik van procedures.
Voka steunt deze focuspunten, die grotendeels aansluiten bij haar Vlaams memorandum. Daarnaast pleit Voka voor een aanpak gebaseerd op drie pijlers:
Snellere, rechtszekere procedures
Vergunningsprocedures moeten sneller en rechtszekerder worden. De administratieve lasten voor aanvragers moeten omlaag, en duidelijkheid over uitkomsten moet omhoog.
Robuuste vergunningskaders
De huidige complexe en onvoorspelbare regelgeving werkt ontmoedigend. Vergunningskaders moeten eenvoudiger en beter voorspelbaar worden, zodat aanvragers weten waar ze aan toe zijn.
Een mental shift
Vertrouwen tussen initiatiefnemers en vergunningverleners is essentieel. Een mentaliteitsverandering is nodig. Een constructieve dialoog en voldoende capaciteit bij alle betrokken partijen zijn cruciaal voor kwalitatieve vergunningen.
Voka kijkt vol verwachting uit naar de eerste conclusies van de gemengde expertencommissie. Tegelijkertijd benadrukt Voka dat dit slechts de eerste stap is in het complexe proces van het ontwarren van de vergunningenknoop. Om echte vooruitgang te boeken, moet het werk grondig en doordacht worden uitgevoerd.
Wat met Europa?
Een echte oplossing voor de vergunningenknoop vereist ook Europese samenwerking. Veel juridische discussies zijn geworteld in Europese regelgeving. Vlaanderen kan pas vooruitgang boeken als de EU werk maakt van betere vergunningsprocedures.
De Voka Paper van oktober 2024 bevat een uitgewerkte blauwdruk voor een efficiëntere vergunningverlening, die zowel op Vlaams als Europees niveau kan worden toegepast.
