Voka heeft altijd vol overtuiging geloofd in duaal leren als een sterk concept: jongeren worden opgeleid op de werkvloer én op school, tegelijk bouwen ze vaardigheden en attitudes op die hen beter wapenen voor een vlotte instap op de arbeidsmarkt. In tijden van structurele arbeidsmarktkrapte, waarin 8 op de 10 bedrijven aangeven moeilijk personeel te vinden is dat geen overbodige luxe. Toch blijft het aantal jongeren in duaal leren al jaren hangen rond de 6.000, terwijl er meer dan 30.000 werkplekken geregistreerd zijn. Hoe komt dat?
De vaststelling was al langer dat er een systeemfout is binnengeslopen: duaal leren is vandaag een amalgaam geworden van leerlingen met erg verschillende profielen. Aan de ene kant jongeren die de schoolbanken beu zijn, maar gemotiveerd zijn om via een werkplek een kwalificatie te behalen (de vroegere DBSO-populatie). Aan de andere kant jongeren die op zich wel goed functioneren binnen het voltijds onderwijs, maar bewust kiezen voor leren in een realistische werkomgeving. Beide groepen verdienen een traject op maat, maar botsen vandaag op een systeem dat voor niemand optimaal werkt.
Nu is het aan het beleid om de drempels écht weg te nemen.
Sleutelen aan de fundamenten
Het actieplan dat de Vlaamse Regering nu voorlegt, erkent dat probleem eindelijk en wil op een doordachte manier sleutelen aan de fundamenten. Dat is een belangrijke stap vooruit. Er komt onder meer een veldverkenning naar een aparte groeifase, een voorbereidingstraject voor jongeren die nog niet klaar zijn voor duaal leren. Ook de vraag naar aangepaste studiebekrachtiging wordt opgepikt: jongeren die vroegtijdig afhaken, zouden alsnog deelkwalificaties kunnen behalen. Dat biedt perspectief en voorkomt demotivatie en uitval.
Daarnaast stelt de Vlaamse Regering voor om de erkenningsprocedures voor ondernemingen te herbekijken, met meer flexibiliteit en minder administratie als doel. Ook de leervergoedingen en -overeenkomsten worden onder de loep genomen. Dat zijn stuk voor stuk vragen die Voka samen met sectoren en onderwijskoepels al lang op tafel legde.
Het gebrekkige imago van duaal leren
Maar we zijn er nog niet. Eén van de hardnekkigste problemen blijft het gebrekkige imago van duaal leren. Te vaak nog wordt het niet als een gelijkwaardige leerweg gezien. Nochtans stijgt het aantal STEM-leerlingen binnen duaal leren, in tegenstelling tot het algemene dalende cijfer in het secundair onderwijs. Dat is hoopgevend en onderstreept het potentieel van deze leerweg. Wat wij nodig hebben, is een structurele samenwerking tussen onderwijs en ondernemingen, gedragen vanuit een duidelijke visie.
Daarom blijven wij als Voka pleiten voor een krachtig partnerschap tussen bedrijven en scholen. Enkel zo maken we van duaal leren geen tussenstation, maar een volwaardige hoofdweg naar sterke technische profielen, en naar een meer veerkrachtige arbeidsmarkt.
