“Citribel is de enige echte circulaire producent van citroenzuur, citraten en andere hoogwaardige nevenproducten via natuurlijke oppervlaktefermentatie van suikermelasse”, zo luidt het op de website van de Tiense trots. Dat vraagt om een fact check, want hoe circulair zijn ze dan echt? Samen met Sanne Elsen, duurzaamheidsmanager, en Emmanuel Raskin, Director SHE & Utilities, nemen we een kijkje in de keuken van de citroenzuurfabrikant.
"Alles begint bij de grondstof en het procédé waarmee we ons basisproduct, citroenzuur, maken”, steek Sanne Elsen, duurzaamheidsmanager bij Citribel, van wal. “In plaats van met een basisgrondstof te werken, gebruiken we een nevenstroom uit de hiernaast gelegen suikerindustrie: suikermelasse. Door die vervolgens aan de oppervlakte te laten fermenteren, produceren we citroenzuur en een hele reeks nevenproducten. Met die oppervlaktefermentatie zijn we bovendien uniek in de wereld!”
Elsen is trots op die uniciteit, hoewel er soms ook meewarig over gedaan wordt: “Het is een heel oud procédé, en het is ogenschijnlijk heel eenvoudig. Maar we produceren zo wel meer dan producenten met nieuwere technieken en onze kwaliteit ligt ook hoger.
Foto: Emmanuel Raskin, Director SHE & Utilities en Sanne Elsen, duurzaamheidsmanager.
Intrinsiek circulair
Het bedrijf is met andere woorden intrinsiek circulair, maar daar stelt het zich dus niet mee tevreden. Sterker nog, ze kiezen ervoor om volop in te zetten op de upcycling van die nevenstromen en nieuwe toepassingen aan te bieden. Emmanuel Raskin, Director SHE & Utilities, vult aan: “Vandaag zijn we een citroenzuurfabrikant, maar we willen evolueren naar een biotechbedrijf. Citroenzuur is daarbij dominant, en daar zijn we fier op. Maar het is niet haalbaar om enkel daarop te blijven teren. We moeten andere producten blijven ontwikkelen om relevant te blijven. Daarom hebben we gekeuzen om daar volop op in te zetten. Dat was ook filosofie achter de rebranding van Citrique Belge naar Citribel.”
Het doel? Op termijn wil Citribel dat nevenproducten een aandeel van 40 à 50% van de omzet vertegenwoordigen. “Die omslag werd enkele jaren geleden ingezet en begint nu haar vruchten af te werpen”, duidt Raskin. “We geloven hier heel sterk in. We hebben alles in huis, van productie tot onderzoek en ontwikkeling. Dat is onze grote sterkte en dat koppelen we aan een startup-mentaliteit. Zo kunnen we snel van idee naar productie schakelen.”
Lange lijst nevenproducten
Het assortiment van Citribel is net als de toepassingen waarin die gebruikt worden erg divers. Opmerkelijk, daarbij zit zelfs mode . “Dat zit zo”, verklaart Elsen, “Bij het fermentatieproces ontstaan lange vezels, het mycelium. Die vezels zetten de suikermelasse om in vloeibaar citroenzuur. Eens klaar scheiden we dit en kunnen we met dat mycelium verschillende kanten op. Het kan naar de dierenvoeding, maar we hebben ook ontdekt dat we er kunstleer mee kunnen maken.”
“Er bestaan al design handtassen die daarmee vervaardigt zijn”, zegt Raskin, “maar we kijken vooral naar de auto- en textielindustrie omdat daar de afzetmogelijkheden een stuk groter zijn. We zijn onze weg in die industrieën nog aan het zoeken. Waar we in de voedingssector goed thuis zijn, kennen deze markten specifieke eisen die wij moeten inbouwen in onze specificaties en kwaliteissystemen.”
Water en stroom voor de omgeving
Circulariteit houdt bij Citribel niet op bij de producten. Ook op vlak van energie- en watergebruik wil het Tiense bedrijf aan een duurzamere wereld bijdragen. “Water is essentiëel voor onze productie”, verklaart Raskin. “Maar we gebruiken gezuiverd huishoudelijk afvalwater om ons grondwaterverbruik met de helft te verminderen. In tijden van droogte moedigen we lokale boeren trouwens aan om ons gezuiverd water te hergebruiken.”
“Wat energie betreft zijn we een van de grootste energieverbruikers in de voedingsector in Vlaanderen en dus hebben we een grote verantwoordelijkheid om dat verbruik te verminderen en optimaliseren. Sinds 2021 voorziet een warmtekrachtkoppelingsinstallatie (WKK) ons van energie. Die produceert energie en stoom, en recycleert de warmte die wordt gebruikt in de fermentatie- en raffinageprocessen”, legt Raskin uit. “Leuk om weten: met de overtollige energie kunnen we alle niet-industriële verbruikers in Tienen van elektriciteit voorzien.”
Duurzaamheid is geen marketingtool. Het gaat over blijven functioneren in Vlaanderen, op lange termijn.
Emmanuel Raskin, Director SHE & Utilities
Duurzaamheid is noodzaak
Wat de optimalisatie van energiegebruik betreft, zit Citribel aan de limiet, zegt Raskin: “Alle quick-wins hebben we gehad, waar we nu naar moeten kijken, zijn de fundamentele processen. Alle medewerkers kunnen daar hun steentje toe bijdragen.”
“Gelukkig merken we dat duurzaamheid leeft in de organisatie”, besluit Elsen. “Onder andere ook dankzij het Voka Charter Duuraam Ondernemen (VCDO), waarmee we nu SDG Pioneer zijn geworden. We steken altijd acties in het plan waarmee we iedereen kunnen betrekken. Het verhoogt niet alleen het bewustzijn, maar ook de samenhorigheid: win-win!”
Afsluiten doet Raskin met een wake-upcall: “We moeten beseffen dat duurzaamheid is geen marketingtool. Het gaat over blijven functioneren in Vlaanderen, op lange termijn. Elke onderneming moet zich de vraag stellen wat het kan doen om de impact op de omgeving te minimaliseren. Het is niet de overheid die dat moet vertellen, die keuzes moeten we zelf maken.”
Wat is... Citribel
- Opgericht in: 1919
- CEO: Joris Merckx
- Medewerkers: 347
- Vestiging: Tienen
- Activiteiten: Citribel is producent van citroenzuur, citraten en andere natuurlijke nevenproducten en componenten.
- www.citribel.be
