Het is goed dat de federale regering eindelijk een akkoord heeft bereikt over de meerjarenbegroting. Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen stelt vast dat het een reeks nieuwe inkomsten bevat, met lastenverhogingen op ondernemingen en op ondernemen. Het zet ook stappen in de juiste richting, met een stevige budgettaire inspanning, besparingen en een aanpak van de langdurig zieken. Toch is dit niet het akkoord dat ons land terug op de rails zet. Daarvoor is nog een pak meer nodig.
De speerpunten op een rij
Onderzoek & Ontwikkeling: de regering bespaart op het fiscaal gunstige regime voor onderzoek & ontwikkeling en voor nacht- en ploegenarbeid. Dat zijn belangrijke maatregelen voor de competitiviteit van ondernemingen. Die zogenaamde gedeeltelijke niet-doorstorting van de bedrijfsvoorheffing wordt de komende jaren niet meer geïndexeerd en blijft gehandhaafd op het niveau van 2025. Dat komt in de praktijk neer op een lastenverhoging van ettelijke honderden miljoenen euro.
Energienorm: de federale regering spreekt af om de energiefactuur voor bedrijven sterker te verlagen dan eerder gepland. Voka West-Vlaanderen verwelkomt dat de regering hiervoor de komende 3 jaar ruim 700 miljoen euro vrijmaakt. Dure energie is een van de belangrijkste redenen waarom het slecht gaat met de industrie in (West-)Vlaanderen. Die zogenaamde energienorm moet nu wel dringend effectief worden uitgevoerd. De maatregel was voorzien voor dit jaar, maar heeft te kampen met vertraging omwille van discussies met de Europese Commissie over staatssteun.
De regering heeft ervoor gekozen het aandeel nieuwe inkomsten te verhogen terwijl de focus voluit moet liggen op het creëren van meer economische groei en meer concurrentiekracht.
Bert Mons
Belastingen: de regering heft nieuwe taksen of breidt bestaande taksen uit. De bankentaks stijgt gevoelig en de effectentaks wordt verdubbeld. Het toepassingsgebied van de effectentaks wordt niet verruimd waardoor aandelen op naam niet in het vizier komen, wat dan weer positief is. Voor kleine vennootschappen zal de uitkering van dividenden onderhevig zijn aan een verhoogde roerende voorheffing van 18% in plaats van de bestaande 15%. De taks op vliegtickets, die werd ingevoerd door de vorige regering, gaat opnieuw omhoog.
Btw en index: de verhoging van de btw op bepaalde producten en goederen kan als gevolg hebben dat de lonen sneller dan verwacht zullen worden geïndexeerd. Op die manier betalen de private bedrijven onrechtstreeks voor de nieuwe btw-tarieven. De loonindexering in 2026 en 2028 wordt bevroren voor het gedeelte van de lonen boven 4.000 euro bruto. De besparing die dat oplevert voor de privésector wordt maar voor de helft toegekend aan ondernemingen. De andere helft betalen bedrijven aan de staatskas.
Langdurig zieken: het groeiende probleem van de langdurig zieken wordt eindelijk aangepakt. Concreet zullen bedrijven langer een gedeelte van de uitkering betalen van een zieke werknemer. Het gaat om 30% van de ziekte- en invaliditeitsbijdrage gedurende 4 maanden, een verdubbeling ten opzichte van het regeerakkoord. De opbrengsten zouden wel terugvloeien naar ondernemingen. De modaliteiten moeten nog worden uitgewerkt.
Begrotingstekort blijft veel te groot
Om tegen het einde van deze legislatuur het gezamenlijke begrotingstekort van de Belgische overheden terug te dringen naar 3% van het bbp, de bovengrens van het tekort voor Europa, is een structurele inspanning van 23 miljard euro nodig. Het begrotingsakkoord klopt af op een inspanning van 9,2 miljard euro tegen 2029, waarvan dan nog 1 miljard door het gedeeltelijk uitstellen van de geplande belastingverlaging van 2029 naar 2030. Met deze inspanning zou het totale begrotingstekort in 2029 uitkomen op 4,9% van het bbp. Dat is nog altijd hoger dan het tekort waarmee deze regering startte (4,5% van het bbp). In 2030 zou het begrotingstekort dan oplopen tot 5,4% van het bbp, en dat blijft een onhoudbaar niveau. Met zo’n tekort blijven onze overheidsschuld en de rentelasten daarop de komende jaren verder oplopen. Sowieso ligt er dan alweer een zware saneringsinspanning klaar voor de volgende regering.
Meer nog dan dit akkoord zelf, baart vooral de moeizame weg ernaartoe zorgen. Het echte werk moet immers nog beginnen. Voor onze toekomstige welvaart zijn gezonde overheidsfinanciën een noodzakelijke, maar zeker geen voldoende voorwaarde. Daarvoor is de economische groei veel doorslaggevender. Voor alles wat we de komende jaren willen realiseren, onder meer sterkere koopkracht, extra investeringen onderwijs en zorg, een sterkere welvaartsstaat... is meer economische groei nodig. Dit begrotingsakkoord biedt op dat vlak geen antwoord. Integendeel, een aantal van de extra belastingen en besparingen dreigt zelfs negatief te zijn voor ons groeipotentieel. Hopelijk biedt het feit dat de begrotingsdiscussies nu eindelijk (tijdelijk) van de baan zijn de kans om volop te focussen op groeiversterkend beleid.
De visie van Voka
“Deze begrotingsinspanning wordt ook door ondernemingen betaald met enkele pijnlijke maatregelen. Het is blijkbaar de prijs die betaald moest worden om de hervormingen uit het zomerakkoord verder uit te voeren en de begroting te saneren. De regering heeft ervoor gekozen het aandeel nieuwe inkomsten te verhogen terwijl net in economisch moeilijke tijden de focus voluit moet liggen op het creëren van meer economische groei en meer concurrentiekracht”, zegt Bert Mons, gedelegeerd bestuurder van Voka West-Vlaanderen.
