In een snel veranderende economie wordt het steeds belangrijker dat ondernemingen niet alleen prestaties leveren, maar dit ook op een transparante en verantwoorde manier doen. Goed bestuur, of corporate governance, vormt daarbij de basis. Het bepaalt hoe een organisatie wordt geleid, hoe macht wordt verdeeld en hoe verantwoording wordt afgelegd aan alle betrokkenen. Deze tekst licht toe wat goed bestuur inhoudt, waarom het belangrijk is en hoe erkende principes en codes richting geven aan degelijk ondernemingsbestuur.
Het belang van goed bestuur
De principes van goed bestuur gelden voor alle types van ondernemingen. Enkele argumenten die het belang van deugdelijk bestuur onderstrepen:
- het zorgt voor betere beslissingen en betere uitvoering van deze beslissingen door collectieve intelligentie en checks & balances;
- het voorkomt conflicten;
- het zorgt voor een professioneel imago naar alle betrokken partijen, vooral naar banken en investeerders;
- het speelt een belangrijke rol om de continuïteit van de onderneming te verzekeren, vooral bij familiebedrijven;
- het is een troef naar de rekruteringsmarkt toe;
- het kan bijdragen aan…
Wat is goed bestuur?
Corporate governance vertaalt zich in het Nederlands als ‘goed of deugdelijk ondernemingsbestuur’. Deze term dekt een dubbele lading: aan de ene kant duidt het aan hoe een onderneming goed, efficiënt en verantwoord geleid moet worden, aan de andere kant gaat het over het afleggen van verantwoording over het gevoerde beleid aan de stakeholders of belanghebbenden.
Wie zijn de stakeholders?
Deze belanghebbenden zijn op de eerste plaats de aandeelhouders en medewerkers, maar eveneens klanten, leveranciers en eigenlijk ook de samenleving als geheel.
De Governance Tripod
In essentie gaat deugdelijk bestuur over het structureren en aanwenden van macht binnen de zogenaamde ‘Governance Tripod’ of bestuursdriehoek (figuur 1): de aandeelhouders, de raad van bestuur en het management.
Principes en codes voor goed bestuur
De principes van goed bestuur zijn gebaseerd op academisch onderzoek. Ze worden wereldwijd erkend en zijn voornamelijk neergeschreven in Codes: een set van aanbevelingen om goed bestuur praktisch toe te passen. Deze Codes bieden een toetssteen, intern en extern, voor goede bestuurspraktijken en gedragingen van de onderneming.
Afdwingbaarheid van de codes
Belangrijk is om aan te geven dat niet alle Codes eenzelfde (wettelijke) afdwingbaarheid hebben. In België zag in 2004 de eerste Corporate Governance Code voor beursgenoteerde bedrijven het licht, gevolgd in 2005 door de Code Buysse voor niet-beursgenoteerde bedrijven. Beide Codes kregen sindsdien meermaals een update.
