‘Als we in Vlaanderen niet toelaten dat arbeidskrachten uit India, Brazilië of Mexico legaal in onze bedrijven aan de slag gaan, dan ontzeggen we onszelf economische groei en doen we onze buurlanden een cadeau. Dat de Vlaamse regering arbeidsmigratie verder wil inperken, is onbegrijpelijk’, schrijft Hans Maertens, de topman van Voka.
Uit een nieuw OESO-rapport over arbeidsmigratie blijkt dat Vlaanderen helemaal geen koploper is in het inzetten van arbeidsmigranten. Voor elke 1.000 Vlamingen op arbeidsleeftijd hebben we 1 arbeidsmigrant van buiten de EU in onze bedrijven. Duitsland (1,7), Frankrijk (1,7) en Nederland (2,9) maken heel wat meer gebruik van het systeem. In die landen is arbeidsmigratie dan ook beter en soepeler geregeld dan bij ons. In plaats van ons te laten inspireren door die buurlanden, doen wij het tegenovergestelde en behandelen arbeidsmigratie op een stiefmoederlijke manier.
Volgens gelekte plannen van Vlaams minister van werk Zuhal Demir komt er een hervorming aan. Voor hooggeschoolden wordt de procedure korter: na 15 dagen al wordt de Vlaamse toelating tot arbeid afgeleverd. Dat is een goede stap. Maar tegelijk zou het zo goed als onmogelijk worden nog kortgeschoolde mensen uit het buitenland aan te werven.
Even opfrissen: via arbeidsmigratie kunnen mensen van buiten de Europese Unie een gecombineerde vergunning (of ‘single permit’) voor een jaar krijgen om bij een Vlaamse werkgever aan de slag te gaan. Zo’n single permit, met een Vlaamse toelating tot arbeid en een federale verblijfsvergunning, heeft heel wat voeten in de aarde. Eerst moet een werkgever een contract hebben ondertekend met de kandidaat-arbeidsmigrant. Dan zijn goedkeuringen nodig van zowel de Vlaamse als de federale administraties. Ook komen er nog andere praktische zaken bij kijken zoals het vinden van huisvesting. We spreken algauw over maandenlange procedures vooraleer een arbeidsmigrant naar Vlaanderen kan komen om hier te werken.
Wat voor de hooggeschoolden gebeurt, moet ook voor de andere categorieën kunnen. De Vlaamse regering wil daar evenwel niet van weten. Dat arbeidsmigratie voor kortgeschoolden zo goed als onmogelijk wordt gemaakt, is onbegrijpelijk. Onze samenleving draait niet alleen op ingenieurs of laboranten, maar ook en vooral op mensen die huizen bouwen, wegen aanleggen, zieken verzorgen of industriële productie mogelijk maken. Hen weren uit onze economie is snijden in eigen vel.
De Vlaamse beleidsmakers mogen niet uit het oog verliezen dat er nog andere wegen zijn om buitenlandse arbeidskrachten hier in te zetten. Via detachering kan pakweg een Griekse werkgever Filipijnse werknemers naar hier sturen om te werken. Zij betalen dan geen belastingen en geen sociale bijdragen in Vlaanderen. Dat systeem biedt veel minder controlemogelijkheden en is fraudegevoeliger. Werkgevers verkiezen daarom om via arbeidsmigratie te werken. Maar als dat kanaal wordt toegeknepen, dan blijft er geen andere optie over en zal de detachering van medewerkers nog verder toenemen. Als de voordeur sluit, zal de achterpoort verder opengeduwd worden met als gevolg minder inkomsten voor de overheid.
Onze bedrijven in Vlaanderen worden al jaren geconfronteerd met de krapte op de arbeidsmarkt. In West-Vlaanderen is de situatie het nijpendst. Ondanks alle goede initiatieven van werkgevers en overheden de voorbije jaren slagen we er niet in de situatie te verbeteren.
We hebben arbeidsmigranten nodig om jobs in de industrie, de bouw of de zorg in te vullen. De komende jaren willen Vlaamse werkgevers 400.000 extra arbeidskrachten aanwerven. Die vinden we niet meer in Vlaanderen of Wallonië alleen. In een modern arbeidsmarktbeleid moet naast activering van werklozen en interregionale arbeidsmobiliteit ook arbeidsmigratie een volwaardige plaats hebben in plaats van stiefmoederlijk te worden behandeld.
Gerichte arbeidsmigratie is een van de oplossingen die we nodig hebben. Daarom roep ik de Vlaamse regering op: sluit deze poort alstublieft niet verder. Anders snijd je diep in de Vlaamse economie en worden Vlaamse bedrijven de dupe.
