Raad van advies of raad van bestuur?

Raad van advies

Een raad van advies is een informeel governance-orgaan dat bestaat uit onafhankelijke en complementaire experts die de ondernemer begeleiden met strategisch advies. De raad heeft geen wettelijke bevoegdheid en de beslissingen blijven steeds bij de eigenaar of het management. Door zijn flexibiliteit en laagdrempelig karakter vormt hij vaak de eerste stap in de professionalisering van een groeiende onderneming.

Voordelen

• Makkelijk op te richten: doordat er geen wettelijke formaliteiten nodig zijn, kan een raad van advies snel en eenvoudig worden samengesteld.
• Professionalisering van de bedrijfsvoering: adviseurs brengen externe expertise binnen, wat helpt om strategischer en gestructureerder te werken.
• Verschuiven van interne naar externe focus: door de externe blik krijgt de onderneming meer aandacht voor markttrends, klanten en toekomstige evoluties.
• Contractuele verbintenis (NDA): vertrouwelijkheid wordt contractueel geregeld, waardoor open en eerlijke gesprekken mogelijk zijn zonder juridisch keurslijf.
• Vrijwillige basis (maar niet vrijblijvend): adviseurs engageren zich uit motivatie en betrokkenheid, maar nemen hun rol wel serieus.
• Focus op competenties: leden worden geselecteerd op basis van de expertise die het bedrijf nodig heeft, zoals digitalisering, HR of internationalisering.
• Focus op uitdagingen van de onderneming: de agenda kan flexibel inspelen op actuele noden zoals groei, strategie of reorganisatie.
• Flexibel: de samenstelling, vergaderfrequentie en werking kunnen op elk moment worden aangepast aan de noden van de onderneming.
• Makkelijk stop te zetten: de samenwerking kan door beide partijen snel worden beëindigd zonder juridische procedures.
• Wettelijk vacuüm: doordat er geen wettelijke verplichtingen zijn, kan de raad volledig op maat worden georganiseerd.

Nadelen

• Gevaar om als surrogaatorgaan op te treden: bij te veel operationele inmenging kan rolverwarring ontstaan tussen adviseurs en bestuurders.
• Louter adviserend (slagkracht?): adviezen zijn niet bindend, waardoor hun impact beperkt is als de ondernemer ze niet opvolgt.
• Risico op praatbarak: zonder duidelijke agenda of moderatie kunnen gesprekken verzanden in vrijblijvend overleg zonder concrete acties.

Raad van bestuur

Een raad van bestuur is een wettelijk verankerd bestuursorgaan dat eindverantwoordelijkheid draagt voor de strategie, het toezicht en het vennootschapsbelang. Bestuurders hebben formele bevoegdheden, wettelijke verantwoordelijkheden en duidelijke besluitvormingsrechten. Het bestuur stuurt de onderneming op lange termijn en waakt over transparantie, risicobeheer en correcte governance.

Voordelen

• Wettelijke verankering: de bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn duidelijk vastgelegd in wetgeving, wat structuur en zekerheid biedt.
• Accent op lange termijn: bestuurders waken over de strategische koers van de onderneming en denken vanuit duurzaamheid en continuïteit.
• Externe geloofwaardigheid: een formele raad van bestuur verhoogt het vertrouwen van banken, investeerders en andere stakeholders.
• Vaste spelregels voor alle betrokkenen: rollen en processen liggen juridisch vast, waardoor er duidelijkheid en voorspelbaarheid is in de werking.
• Bindend karakter van beslissingen: bestuursbeslissingen zijn formeel en juridisch afdwingbaar, waardoor ze kracht en impact hebben.
• Duidelijke afbakening van taken en verantwoordelijkheden: de structuur geeft helderheid over wie waarvoor verantwoordelijk is binnen de organisatie.
• Breder beslissingsarsenaal: bestuurders beschikken over uitgebreide informatie- en controlerechten, wat diepgaande sturing mogelijk maakt.
• Formalisme: wettelijke procedures zoals notulen en verslaggeving zorgen voor transparantie en correcte besluitvorming.
• Ad nutum afzetbaar: bestuurders kunnen op elk moment ontslagen worden, wat flexibiliteit geeft aan het aandeelhouderschap.
• Meer sturing en zekerheid: een raad van bestuur biedt structurele steun bij groeiende complexiteit en risicobeheer.

Nadelen

• Formele en administratieve lasten: een raad van bestuur vereist statuten, notulen, wettelijke publicaties en andere formele verplichtingen.
• Is de eigenaar klaar voor deze stap?: een formeel bestuur vraagt maturiteit, omdat de ondernemer transparantie moet geven en controle moet toelaten.
• Operationele afleiding van strategische focus: het bestuur kan opgeslorpt raken door operationele issues, waardoor de strategische horizon vervaagt.
• Relatief zwaar voor kleinere ondernemingen: voor kleine kmo’s is een officieel bestuur soms te complex, te duur of te tijdsintensief voor hun organisatiecapaciteit.

Conclusie 

Een raad van advies kan als extern klankbord en kritische denktank een belangrijke rol spelen in de verdere professionalisering van jouw onderneming. Het is een flexibel instrument, dat volledig op maat kan worden vormgegeven. Essentieel is om de juiste adviseurs aan te trekken, binnen een duidelijk kader.