Het federaal parlement zette op 15 mei het licht op groen voor de aanpassing van de wet op de kernuitstap, zoals voorzien in het regeerakkoord. Daarmee komt er na 22 jaar een einde aan het verbod op nieuwe nucleaire activiteiten in België.
De schrapping van de wet op de kernuitstap uit 2003 was een belangrijke vraag van Voka in het memorandum naar aanloop van de verkiezingen van 2024. De wet verplichtte de sluiting van alle bestaande nucleaire reactoren en maakte de ontplooiing van nieuwe nucleaire activiteiten onmogelijk. Voor Voka heeft kernenergie een belangrijke plaats in de energiemix, aangezien het voor een duurzame baseloadproductie van elektriciteit kan zorgen. Dit moet dan uiteraard op een veilige en kostenbewuste manier gebeuren.
Nucleaire opties zijn opnieuw mogelijk
De wet legt voorlopig nog vast dat de twee jongste reactoren, Doel 4 en Tihange 3, in 2035 gesloten worden. De federale regering bekijkt nu of die termijn met twintig jaar verlengd kan worden. Reactoren Doel 1 en 2 en Tihange 1, die in principe dit jaar moeten sluiten, zouden door de aanpassing langer kunnen blijven draaien. Zowel nieuwe ‘klassieke reactoren’ als kleinere Small Modular Reactors (SMR’s), behoren nu tot de mogelijkheden door de wetswijziging.
Voka doet geen uitspraak over welke nucleaire piste het meest wenselijk is. Alle energiemodellen laten echter uitschijnen dat een bepaalde nucleaire basiscapaciteit onontbeerlijk is om elektrificatie op te vangen en om onze industrie te voorzien van zekere, duurzame en betaalbare energie. Een belangrijke horde is nu genomen, maar dit is nog maar het begin van de oplossing van vele energievraagstukken.
Een belangrijke horde is nu genomen, maar dit is nog maar het begin.
Het grotere energievraagstuk
Op vlak van kernenergie dringt een steekhoudend stappenplan zich op. Kan bestaande nucleaire capaciteit veilig en economisch verantwoord verlengd worden? En minstens even belangrijk: worden de huidige nucleaire sites gereserveerd voor mogelijke nieuwe activiteiten? Samenwerking met buurlanden zoals Nederland en Frankrijk, kan lonen voor de realisatie van nieuwe (kleine) reactoren.
Voor Voka maakt kernenergie deel uit van het grotere energievraagstuk. En daar zien we nog wel een aantal werven. De bevoorradingszekerheid in de toekomst garanderen, lijkt enkel mogelijk met een maximale diversificatie van de energiemix in combinatie met bijkomende interconnectie. Stap één om dat te realiseren, is het opstellen van een energievisie voor België op lange termijn. Dat geeft richting en investeringszekerheid aan de vele spelers in de energiewereld. Zo een visie moet uitmonden in een interfederaal energiepact, waarbij de neuzen van alle entiteiten in dezelfde richting wijzen. De aangekondigde ‘Hoge Raad voor de Energiebevoorrading’, moet een neutrale sleutelrol spelen in dit verhaal.
Focus op betaalbare energie voor ondernemingen
Ondernemingen liggen vandaag vooral wakker van de hoge energieprijzen, en niet zozeer of de geproduceerde elektronen van windturbines, zonnepanelen of een kerncentrale afkomstig zijn. Daarom moet voor Voka elke nieuwe nucleaire activiteit economisch te verantwoorden zijn.
De energieprijzen onder controle krijgen, moet absolute prioriteit krijgen. Een recent rapport van Deloitte in opdracht van Febeliec, toont aan dat onze energie-intensieve industrie een kostenhandicap heeft op vlak van elektriciteitsprijzen ten aanzien van de buurlanden tussen de 12 en 23%. Dat komt voornamelijk omdat buurlanden Frankrijk en Duitsland kortingen tot 90% toepassen op de transmissienettarieven.
In België zijn die tarieven vanaf 1 januari 2025 quasi verdubbeld, en dat zet een extra rem op de competitiviteitspositie van bedrijven, aangesloten op hoogspanning. Het federaal regeerakkoord kondigt een soortgelijke korting op transmissienettarieven in ons land aan. In de begroting werden hiervoor de nodige middelen voorzien.
Snelheid is nodig om ook een retroactieve toepassing vanaf begin dit jaar mogelijk te maken.
Voka werkt nauw samen met het bevoegde kabinet om tot een snelle implementatie van de korting te komen, maar roept wel op tot ‘sense of urgency’. Snelheid is nodig om ook een retroactieve toepassing vanaf begin dit jaar mogelijk te maken.
Voka pleit ervoor om zo dicht mogelijk aan te leunen bij het Franse systeem, met een zo ruim mogelijke toepassing, dus inclusief gebruikers van het lokaal transmissienet en de gesloten distributienetten.
