Digitale innovatie in welzijn en zorg komt vandaag niet vooruit bij gebrek aan ideeën, maar bij gebrek aan slimme financiering. Ondernemers botsen nog te vaak op een versnipperd landschap van subsidies, aanbestedingen en risicokapitaal, terwijl er in België miljarden aan slapend kapitaal klaarstaat én een tech-ecosysteem dat versnelt. Door netwerkeffecten te benutten en een creatieve financieringsmix samen te stellen - van business angels tot pensioenfondsen en impactgerichte modellen - daalt het risico en groeit het vertrouwen in nieuwe zorgoplossingen. Zo ontstaat een hefboom die zowel ondernemers helpt groeien als zorginstellingen vooruitduwt.
Naast strategische overheidsinvesteringen bieden nieuwe financieringsmodellen kansen om de digitale transformatie in welzijn en zorg te versnellen. Het rapport State of Belgian Tech (2024) toont aan dat het Belgische tech-ecosysteem matuur wordt. Deze positieve dynamiek creëert kansen om ook in de zorgsector gespreide financieringsmechanismen toe te passen. Zo zijn er mogelijkheden om slapend kapitaal te activeren. Belgische pensioenfondsen beheren meer dan 45 miljard euro, waarvan slechts een heel klein deel naar risicovolle investeringen gaat: 0,01% in durfkapitaal en 5% in aandelen. Ter vergelijking: in de VS investeren pensioenfondsen 10% in durfkapitaal, wat zorgt voor veel meer economische dynamiek. Als Belgische pensioenfondsen slechts 1% in lokaal durfkapitaal zouden investeren, dan zou dat meteen 450 miljoen euro opleveren.
Het Belgian Tech rapport wijst daarnaast op de impact van netwerkeffecten, waarbij verschillende financieringsbronnen elkaar versterken. Zo spreken tech start- en scale-ups een heel gevarieerde financieringsmix aan: 50% haalt geld op bij business angels, 40% bij venture capital, 34% bij ‘Family, Friends & Fans’ en in Vlaanderen slechts 26% bij de overheid. Een brede financieringsmix zorgt voor ‘derisking’: door het financiële risico’s te spreiden groeit het vertrouwen in risicovolle, maar veelbelovende innovaties. Dit model kan worden toegepast in de zorg, bijvoorbeeld door private investeerders te betrekken bij het financieren van digitale oplossingen die een meetbare impact hebben op patiëntuitkomsten of kosten.
Health Impact Bonds halen privaat kapitaal op. De zogenaamde ‘Health Impact Bonds’ vormen een interessant voorbeeld van resultaatgerichte financiering. Deze bonds koppelen publiek-private investeringen aan concrete gezondheidsdoelen. Bij succes ontvangen private en publieke investeerders een rendement op basis van de gerealiseerde impact. Interessant is dat een breder publiek betrokken raakt: niet enkel de institutionele belegger, maar ook reservemiddelen uit de zorgsector of zelfs van de brede bevolking worden ingezet. Een voorbeeld hiervan is een Nederlands programma dat gericht is op valpreventie, uitgevoerd door Vilans en Social Finance NL. Dit programma wist bijna 400 valincidenten te voorkomen, wat laat zien hoe effectief deze aanpak kan zijn.
Openbare aanbestedingen moeten slimmer. De Voka Paper ‘Het strategisch belang van digitale groeiers’ wijst op het belang van openbare aanbestedingen. Gezien de grotendeels publieke financiering van zorg is de openbare aanbesteding in zorg hét mechanisme om opdrachten toe te kennen. De markt voor openbare aanbestedingen schommelt in ons land rond 15% van het bbp of zowat 90 miljard euro in 2023. Helaas spelen groeibedrijven slechts een beperkte rol in de toekenning van aanbestedingen: in België worden kmo’s slechts in 33% van de aanbestedingen betrokken tegenover gemiddeld 60% in de EU en meer dan 94% in de best presterende landen. Als de overheid optreedt als een belangrijke en grote klant voor groeibedrijven, dan levert hen dat bovendien een nuttige referentie op om toekomstige klanten binnen te halen. Wanneer de overheid of zorginstellingen op een goede manier inkopen, steunen ze niet enkel de digitale transformatie, maar zorgen ze tegelijk voor return voor de lokale economie.
Niet elke aanbesteding loopt even vlot. De focus ligt te vaak op de prijs, terwijl de eisen rond ervaring, reputatie of kapitaal onrealistisch zijn voor lokale groeiers. Bovendien gaat het vaak over grote opdrachten die minder behapbaar zijn voor kmo’s. Een ander probleem is dat aanbestedingen te weinig rekening houden met de schaalbaarheid over verschillende subsectoren. Zo worden er gelijkaardige systemen los van elkaar ontwikkeld voor het Departement Zorg, Opgroeien en VAPH, wat schaalvoordelen en datauitwisseling beperkt.
FINMIX-panelsessie Health(tech) & Care – 26 februari 2026 (Brussel)
Wil je jouw health(tech)- of zorgonderneming klaarstomen voor groei, maar zoek je nog de juiste financieringsmix? Tijdens deze FINMIX-sessie op 26 februari 2026 krijg je eerlijke, scherpe feedback van een panel van investeerders en financiële experten, specifiek voor de health(tech)- en care-sector.
Financieringsadvies op maat
Naast subsidies biedt VLAIO ook begeleiding bij het vinden van de juiste financieringsmix. Ontdek er alles over in de FAQ over subsidies en financieringsadvies bij VLAIO voor de zorg.
