Met haar Vlaamse Productiviteits- en Competitiviteitsagenda, kortweg de ‘Vlaamse Versnelling’, wil de Vlaamse regering inzetten op méér ruimte om te ondernemen. Die oproep is terecht. Enkel een Vlaams economisch beleid dat ook rekening houdt met de ruimtevraag van ondernemingen kan de competitiviteit van die ondernemingen versterken. Bedrijven die nieuwe sites willen opbouwen, bestaande sites willen uitbreiden of moeten herlokaliseren, lopen al snel tegen het acuut ruimtetekort in Vlaanderen aan.
Vlaanderen sukkelt op vandaag met een ernstig ruimtetekort voor bedrijvigheid, net terwijl andere landen juist versterkt inzetten op een strategisch economisch grondbeleid. Op vandaag zien we al dat bedrijven uit Vlaanderen richting buurlanden trekken (bv. Noord-Frankrijk), waar wél nog ruimte voor bedrijvigheid te vinden is. Aan de ene kant zien we in Vlaanderen dat de actuele en toekomstige ruimtevraag van bedrijven zeer hoog is, terwijl, aan de andere kant, het aanbod te weinig en onvoldoende kwalitatief is. Er is een mismatch tussen vraag en aanbod.
Om de vraag en het noodzakelijke aanbod in kaart te brengen, liet Voka een uitgebreide ruimtebehoeftestudie opstellen. Deze studie onderzoekt zowel de huidige als de toekomstige ruimtevraag en het vereiste aanbod tegen 2040 en 2050. De focus ligt hierbij op 'niet-verweefbare' industrie en bedrijvigheid, dus bedrijven die zich niet kunnen vestigen in woongebied. We hebben de Vlaamse zee- en luchthavens buiten beschouwing gelaten omdat deze unieke economische ecosystemen met eigen ruimtelijke uitdagingen kampen.
De Voka-ruimtebehoeftestudie onderzoekt objectief wat nodig is om het ruimteaanbod te waarborgen voor de competitiviteit en economische groei in Vlaanderen. De studie behandelt de actuele situatie, prognoses voor de ruimtevraag in de komende decennia, en vergelijkt deze toekomstige vraag met het aanbod. Ook wordt bekeken hoe deze vraag door bestaand en nieuw aanbod kan worden opgevangen. De resultaten zijn opvallend: tot 2050 moet jaarlijks 259 ha actief aanbod worden gerealiseerd om de voorspelde economische groei te ondersteunen. De studie richt zich zowel op Vlaanderen als geheel, als op de verschillende provincies en referentieregio’s. Om een goed beeld van de situatie op het terrein te geven, hebben de Voka – Kamers van Koophandel digitale infofiches gemaakt die inzoomen op iedere referentieregio in Vlaanderen. Met deze fiches duiden we de lokale situaties en prioriteiten.
Download de Voka ruimtebehoeftestudie voor Vlaanderen
Download de studie per referentieregio
Antwerpen Brugge Denderregio Gent Halle-Vilvoorde Kempen Limburg Middenkust Midwest Oost Brabant Rivierenland Vlaamse Ardennen Waasland Westhoek Zuid-West-Vlaanderen
Voka Paper juni 2025: 'Ruimte om te ondernemen'
Ook in de 'Voka Paper juni 2025: 'Ruimte om te ondernemen' gaan we dieper in op dit onderwerp.
