Hilde op pad met … Louis Jonckheere, ceo van het Gentse Wintercircus

Tekst Hilde Schuddinck – foto Wannes Nimmegeers

Louis Jonckheere en ik kennen elkaar al jaren. Toen ik bij Voka startte in 2009 was hij een van onze bestuurders van Jong Voka. Allicht de jongste toen, en al bijzonder gedreven en ondernemend. Even later lonkten de States en verloren we elkaar uit het oog, tot onze wegen weer kruisten via het Wintercircus. In 2023 hadden we vanuit Voka Oost-Vlaanderen en ons sterke consortium net de onderhandelingen met de Stad Gent afgerond. De erfpachtovereenkomst werd getekend en met een paar founders trokken we in diezelfde periode naar de match West Ham United – KAA Gent in Londen. Een memorabele tweedaagse – niet omwille van de match, want we verloren met 5-1 –  maar in een sfeer van ambiance en gezelligheid besliste Louis tijdens die trip dat hij de ceo-rol wou opnemen van het Wintercircus. Sinds 2,5 jaar zijn we een tandem – hij als ceo, ik als voorzitter – en is duidelijk dat zijn ambitie weer tomeloos is, zoals alles waarin hij zijn tanden zet. 

Louis, je sloot net het Showpad-hoofdstuk af na 14 jaar, het ideale moment om even terug te blikken. In je recente post op LinkedIn maakte je duidelijk dat het traject soms behoorlijk ‘brutal’ was … 

Louis Jonckheere: “Klopt, ik zag zeker ook de dark side van ondernemerschap. Als ik een grafiek toon met de groei van Showpad, dan zien mensen alleen maar groei en succes.     Maar ik kan op die grafiek perfect een aantal spots aanduiden die echt donker waren. Bijzonder intense periodes met heel veel druk. Ik heb het dan over slapeloze nachten, paniekaanvallen omdat het doel niet gehaald wordt, omdat je investeerders moet teleurstellen. Of omdat je beseft dat je tientallen mensen zal moeten ontslaan. Er was ook een tijd waar we nog cash hadden voor een week en bijna de lonen niet konden betalen, gelukkig kwam er dan net op tijd een kapitaalronde.”

Klinkt inderdaad heftig. Hoe heb je gereageerd op die paniekaanvallen?

“Voor mij was het belangrijk dat ik Pieterjan (Bouten, co-founder, red.) had, je bent met twee om die zorgen te dragen, en dat is een immens verschil. Maar soms heb je ook echt het gevoel dat je de zaken niet meer onder controle hebt. Dan is het echt de kunst om rustig te blijven, te relativeren en rustig adem te halen, letterlijk ook. We hebben toch een paar jaren afgezien: de vraag naar ons product kelderde, de kosten waren niet meer onder controle, je investeerders en medewerkers beginnen te klagen …”

Waaruit haalde je dan de drive om verder te doen?

“Er is een bekende blogpost (nadien ook boek, red.) The hard thing about the hard things van Ben Horowitz, een Silicon Valley-veteraan. Ik raad iedereen aan om dit te lezen. Het gaat over the struggle, momenten dat je geen positieve zaken meer ziet en je je vooral afvraagt: ‘Wat doe ik mezelf aan?’ Iedere ondernemer die succesvol is, gaat ooit door die struggle. Ik haalde echt steun uit die artikels, uit de connectie met Pieterjan, en uit sport en meditatie.”

Deze periodes wegen ook door op je privéleven. Alles thuis ventileren is wellicht niet de oplossing?

“Zeker niet, je hebt ook niet altijd zin om erover te praten. Je bent al volledig ‘geconsumeerd’ door je bedrijf. Maar natuurlijk zijn er momenten dat het te veel is, dat je niet anders kan. Ademhalen, doordoen, je hebt immers geen alternatief.”  

En vooral veel afstemmen met Pieterjan als continu klankbord. Piekte jullie stress op hetzelfde moment of was het toch eerder yin en yang?

“Op momenten dat hij het moeilijk had, was ik inderdaad extra sterk en omgekeerd. Zo hebben we die jaren samen kunnen verteren. Dat is dat brutale aan ondernemen waarover ik het had in mijn post. Maar je leert er ook immens veel uit. En uiteindelijk moet je altijd voor ogen houden:  ‘How do you eat an elephant? One bite at a time.’ 

Die ken ik, ik probeer die tip ook door te geven aan mijn kinderen. En toch, ergens zoek je het ook altijd weer op: de adrenaline, het vuur, het blijven gaan …

“(lacht) Dat is zo. Het is leven aan een stevig tempo, met een spanning die je tegelijk uitput en voedt. Die tension heb ik nodig. Niet alleen de stress, maar ook de aandacht, de focus. Het is een manier van leven die verslavend is.”

Had je dat als kind al, die honger naar adrenaline?

“Ja. Ik was altijd iemand die grenzen verlegde, risico’s nam. Dat was zo in de jeugdbeweging, op school. Ik trok steeds dingen naar me toe om te organiseren. Later, tijdens de scale-upjaren bij Showpad, zat ik in een pure roes. Van een idee in de living tot kapitaal ophalen bij de grootste investeerders in Silicon Valley, en daar opgehemeld worden. En ondertussen honderden medewerkers tewerkstellen, zotte tijden …
Maar met die adrenaline komt ook de verantwoordelijkheid. En soms weegt die door. Net voor mijn sabbatical was ik bijna ziek.” 

Je had jaren pure roofbouw op je lichaam gepleegd?

“Ja, dat is topsport zonder herstel. En als je ook een levensstijl hebt die dat niet ondersteunt, ben je zeker een vogel voor de kat. Dat is bij mij gelukkig wel drastisch veranderd: regelmatig sporten, veel gezonder eten, veel minder drinken.” 

Was er niemand die je af en toe zei om het kalmer aan te doen?

“Mijn vrouw vooral. Zij zag het gebeuren. Ik werkte dag en nacht, constant in vliegtuigen, altijd in jetlag. En tegelijk besef je het niet omdat je in een tunnel zit. Je denkt: ‘Dit hoort erbij.’ Tot je lichaam ‘stop’ zegt. Dat is het sadistische kantje van de ondernemer: je weet dat het te veel is, maar je mist het als het er niet is. Het is in die moeilijke momenten dat je het meest leert, schrijft Ben Horowitz in The Struggle. Dat herken ik. Het is de plek waar groei en pijn elkaar raken.”

(lees verder onder de foto)

Louis Jonckheere, ceo van het Wintercircus, pleegde jaren roofbouw op zijn lichaam. Hij leerde af en toe wat gas terug te nemen.

Heeft die ervaring je veranderd als leider?

“Absoluut. Ik heb geleerd om afstand te nemen, te relativeren. Vroeger zagen mensen mijn stress – dat werkt aanstekelijk. Nu probeer ik rust te tonen, zelfs in chaos. Als leider moet je net dan vertragen, controle uitstralen. Dat is iets wat ik moest leren.”

Rust en controle tonen kan je zeker. Aan de andere kant: je zit letterlijk nooit stil en je neuriet de hele tijd …

(lacht) Mijn hersenen stoppen nooit. Mijn lichaam is constant alert, mijn heart rate variability bewijst het. Maar dat is ook mijn superpower. Ik kan dagen semi-productief zijn met average focus en diepgang, tot er een moment komt waarop het moét gebeuren. Dan ga ik in een tunnel en lever ik op drie uur wat ik anders in drie dagen doe.”

Dat herken ik wel. Sommigen zouden het uitstelgedrag noemen terwijl je eerder een hele tijd de verschillende puzzelstukjes aan het verzamelen bent. Zo voel ik dat toch aan. 

“Klopt, het is een proces dat onderhuids bezig is, het gist. En plots is dat creatieve moment er. Dat is het leuke als ceo: je kan je team boetseren rond je sterktes en zwaktes. Dat heb ik in het Wintercircus heel hard gedaan. Aanvoelen welke mensen je nodig hebt.  Mensen die me rust brengen waar ik snelheid breng en die me aanvullen.”

Je noemt bouwen aan een team ook een vorm van energie delen.

“Ja, een founder creëert energie. En die stroomt naar zijn team, naar klanten, naar de markt. Leiderschap is mensen samenbrengen rond een verhaal, een visie. Inspireren, maar ook mee in de coulissen staan. Menselijk zijn. Energie geven. En ik denk dat dat met het Wintercircus vrij goed lukt. Ook omdat het team echt heel fier is op de realisaties.” 

Waar komt jouw drive vandaan? Van thuis meegekregen?

“Gedeeltelijk door de opvoeding. Ik groeide op in een arbeiderswijk in Meulestede Gent. Hard werken, weinig dromen. Maar ik had geluk: via de scouts en de school kwam ik in contact met mensen die me duwden. Zo volgde ik technisch onderwijs in het middelbaar, maar mijn schooldirecteur heeft me altijd gepust om te geloven dat ik naar de universiteit moest. Hij zag veel in mij. Zulke mensen veranderen je leven.”

Het concept leiderschap kregen we vroeger in elk geval niet mee op school …

“Ja, ik ontwikkelde dit wellicht al in de scouts. Ik kon het goed uitleggen en je focust op die paar mensen waar je naar opkijkt. Dat soort mensen tegenkomen, dat is ook een stukje geluk hebben,  maar dat moet allemaal wat samenvallen. Aanvoelen welke persoonlijkheden met je eigen DNA matchen en je dus vooruitstuwen in plaats van belemmeren. En dat zijn eigenlijk nog altijd mijn beste vrienden.”

Je hebt net als ik  rechten gestudeerd. Ook omdat je ‘het goed kon uitleggen’ en advocaat wou worden?

“(lacht) En omdat mijn toenmalig vriendinnetje dat deed. Maar dat ‘goed uitleggen’ is een van de redenen waarom ik geslaagd ben als ondernemer. Om een wervend verhaal te brengen en mensen te enthousiasmeren. Leiderschap is ook verkopen, aan je team, aan je klanten. En mijn pa zou ook zeggen: ‘Louis heeft het gemaakt omdat hij heel goed kan luisteren.’ 

Dat is een heel mooi compliment, vind ik.

“Je kan pas goed vertellen als je goed kan luisteren. Want het is pas als je echt luistert dat je op de juiste manier iets kan vertellen, met de juiste nuance en met de juiste boodschap erachter.”

Heel je carrière is organisch gelopen, het is geen gevolg van een groots plan? 

“Ik heb nooit actief gezocht. Ook het Wintercircus kwam op mijn pad. Dat gebeurde gewoon, in een bar na een voetbalwedstrijd in Londen notabene (lacht).” 

Het leven is gebaseerd op serendipiteit, dus? 

“Klopt, maak geen vijfjarenplannen, maar sta open voor wat passeert. En zorg dat je omringd bent door de juiste mensen. Zo creëer je je eigen toeval.”

Dus serendipiteit kan je creëren?

Volgens mij wel. Kijk, ik woon ondertussen alweer zeven jaar in België sinds ik terugkeerde van de VS. Ik had het in het begin vrij lastig, ik was die Amerikaanse prikkel kwijt. De Amerikaanse can do mentality. Thinking big, do well. Amerika was een plek waar ik energie kreeg. En dit is een plek waar ik energie moet geven. Dus ik zoek als tegengewicht mensen op die me nog altijd die prikkel en boost van daar geven.

(denkt na) Mensen daar omarmen frictie. Hier streven we te veel naar balans. Maar groei ontstaat juist uit wrijving. Uit die momenten dat het schuurt. Ik vind dat de focus op balans te veel doorslaat. We zijn vandaag te veel op zoek naar een frictieloos leven waarin alles in balans is en perfect loopt. Maar je leert pas écht wanneer je die frictie voelt – professioneel, soms privé – zodat je een nieuwe stap kan zetten. En in de VS wordt dat net iets meer omarmd en gepusht. Daarom zijn er ook zoveel ondernemers die naar de VS vertrekken. De ondernemersdynamiek is daar gewoon crazy.”

Adrenaline en ondernemerschap op steroïden. Probeer je dat hier in het Wintercircus ook door te geven aan andere youngsters?

“Zeker. Maar ik probeer eerst te zorgen dat mensen een ambitie uitspreken die authentiek is. En als die authentiek is, is ze goed. Je moet mensen die quality of life willen niet gaan motiveren om de wereld te veroveren, om te reizen, om te verhuizen naar Amerika, om kapitaal op te halen. Dus iedereen moet gewoon bepalen voor zichzelf wat zijn ambitie is. Dat is de belangrijkste beslissing. En dan kies ik er persoonlijk voor om mijn tijd te steken in de ondernemers die net iets ambitieuzer willen zijn. Maar daarmee wil ik geen waardeoordeel vellen over anderen hun ambitie, laat dat duidelijk zijn.” 

Hoe kijk je naar de toekomst?

“Blijven ondernemen, blijven risico nemen. Toen ik mijn vrouw heb leren kennen, heb ik haar gezegd of eerder beloofd dat we nooit een normaal leven zouden hebben. En daar herinner ik mezelf ook graag aan.  Je moet daar altijd voor openstaan. Zien wat er passeert en het moment grijpen als het goed voelt.” 

Bedankt Louis, maar eerst nog samen wat jaren bouwen aan dat prachtige Wintercircus.

“Uiteraard!"