Overslaan en naar de inhoud gaan
Map
  • Nieuws
  • Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM): de meest gestelde vragen

Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM): de meest gestelde vragen

  • 10/10/2022

In deze FAQ worden de meest gestelde vragen behandeld van ondernemingen over de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. 

Sinds Rusland Oekraïne is binnengevallen, is er een serieuze Europese reactie gekomen die zich laat voelen in tal van economische sectoren. In deze FAQ bundelen wij de vragen voor de volgende thema's: 

Deze FAQ wordt voortdurend bijgewerkt op basis van de laatst beschikbare informatie. 

Daarnaast heeft de oorlog in Oekraïne een aantal belangrijke, indirecte economische effecten. Dure grondstoffen treffen onze bedrijven twee keer, waardoor de inflatie volop woedt en het de verwachting is dat er eventueel een milde recessie op ons af komt. Daarom roept Voka op om lessen te trekken uit gelijkaardige economische situaties van het verleden en om een aantal verstandige maatregelen nu te implementeren.

Ook organiseerde Voka reeds een eerste webinar over de (financiële) sancties en de impact op bedrijven. De opname van de webinar vind je hier, de slides kunnen worden gedownload via deze map

 

Nieuw en in de kijker

Wat bevat het twaalfde Europese sanctiepakket?

Op maandag 18 december hebben de EU-lidstaten het 12e pakket EU-sancties tegen Rusland aangenomen, dat maatregelen omvat met betrekking tot diamanten, wederuitvoer van gevoelige goederen, meer controles en beperkingen op de in- en uitvoer, anti ontwijkingsmaatregelen en een aftopping van de olieprijzen.

Individuele sancties:

Meer dan 140 extra personen en entiteiten waarvan de tegoeden worden gesanctioneerd. Hieronder vallen actoren uit het Russische leger en defensie, waaronder bedrijven uit de militaire industrie en private militaire bedrijven. Hieronder vallen ook actoren uit de IT-sector en andere belangrijke economische actoren. De maatregelen zijn ook gericht op degenen die de recente illegale zogenaamde "verkiezingen" hebben georganiseerd in de door Rusland tijdelijk bezette gebieden in Oekraïne, en degenen die verantwoordelijk zijn voor de gedwongen "heropvoeding" van Oekraïense kinderen, evenals actoren die desinformatie/propaganda verspreiden ter ondersteuning van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne.

Importbeperkingen: 

  • Invoerverbod voor Russische diamanten: invoerbeperkingen voor niet-industriële diamanten die in Rusland worden gedolven, bewerkt of geproduceerd. Deze voorgestelde sancties maken deel uit van een internationaal gecoördineerd diamantverbod van de G7, met als doel Rusland deze belangrijke inkomstenstroom van naar schatting 4 miljard euro per jaar te ontnemen. Alle G7-leden zullen uiterlijk op 1 januari 2024 een direct verbod op de uitvoer van diamanten uit Rusland invoeren. Vanaf 1 maart 2024 zal een verbod op in een derde land geslepen Russische diamanten van kracht worden en vanaf 1 september 2024 zal het verbod worden uitgebreid tot in laboratoria gekweekte diamanten, juwelen en horloges die diamanten bevatten. Om de doeltreffendheid van deze maatregelen te vergroten, zal binnen de G7 een robuust verificatie- en certificeringsmechanisme voor ruwe diamanten worden opgezet dat gebaseerd is op traceerbaarheid.
  • Invoerverbod op grondstoffen voor de staalproductie, bewerkte aluminiumproducten en andere metaalproducten: nieuwe maatregelen om de invoer van bepaalde metaalproducten uit Rusland te beperken.

Exportbeperkingen: 

  • Uitvoerbeperkingen: aanvullende uitvoerbeperkingen voor goederen voor tweeërlei gebruik en geavanceerde technologische en industriële goederen ter waarde van 2,3 miljard euro per jaar. In het bijzonder: 
    • Nieuwe exportcontroles op dual use/geavanceerde technologie, met als doel de militaire capaciteiten van Rusland verder te verzwakken, waaronder chemicaliën, thermostaten, gelijkstroommotoren en servomotoren voor onbemande luchtvaartuigen (UAV), gereedschapswerktuigen en machineonderdelen.
    • Nieuwe exportverboden voor industriële goederen uit de EU, om de industriële capaciteit van Rusland verder te verzwakken, waaronder machines en onderdelen, bouwgerelateerde goederen, bewerkt staal, koper- en aluminiumproducten, lasers en batterijen.

Energiesancties: 

  • Olie prijsplafond: Om het voor Rusland moeilijker te maken de oorlog voort te zetten, heeft de EU het internationale olieprijsplafond van de G7+ aangescherpt door nieuwe maatregelen in te voeren om strenger toe te zien op de verkoop van tankers aan derde landen en door meer gedetailleerde attesteringsvereisten te stellen. Dit zal helpen om de 'schaduwvloot' aan te pakken die Rusland gebruikt om de maximumprijs te omzeilen. In dit verband voert de EU een nauwe dialoog met onze G7-partners om ervoor te zorgen dat onze maatregelen en toekomstige richtsnoeren op elkaar zijn afgestemd.
  • Nieuw invoerverbod voor vloeibaar petroleumgas (LPG), met gevolgen voor de jaarlijkse invoer ter waarde van meer dan 1 miljard euro, waarbij bestaande contracten voor een periode van maximaal 12 maanden worden vrijgesteld.

Extra maatregelen om ontwijking van de sancties tegen te gaan: 

  • Uitbreiding van het toepassingsgebied van het verbod op doorvoer door Rusland door toevoeging van bepaalde economisch kritieke goederen wanneer deze bestemd zijn voor uitvoer naar derde landen.
  • Verplichting voor exploitanten om de wederuitvoer van bepaalde categorieën gevoelige goederen naar Rusland contractueel te verbieden, waaronder goederen in verband met de luchtvaart, vliegtuigbrandstof, vuurwapens en goederen op de gemeenschappelijke lijst van hoge prioriteiten.
  • Invoering van een nieuwe maatregel die de kennisgeving vereist van bepaalde geldovermakingen vanuit de EU door EU-entiteiten die direct of indirect voor meer dan 40% in handen zijn van Russen of in Rusland gevestigde entiteiten.

Linken: 

Wat is de impact voor een bedrijf dat handelt of economische relaties onderhoudt met Oekraïne?
  • Voor de Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia en Kherson regio in het Oosten van Oekraïne, geldt een invoerverbod voor goederen uit de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de Donetsk en Luhansk, beperkingen op handel en investeringen in verband met bepaalde economische sectoren, een verbod op de levering van toeristische diensten, en een uitvoerverbod voor bepaalde goederen en technologieën.
  • Voor alle andere regio’s in Oekraïne, kunnen bedrijven in principe blijven handelen gezien er daar geen restricties gelden. Om handel te bevorderen met Oekraïne, heeft de EU voorgesteld om alle invoerrechten op de Oekraïense export naar de EU voor een jaar op te schorten. Alle info daarover hier. 
     
  • Force Majeure Certificaat: Belgische bedrijven die niet (tijdig) aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen worden door hun klant gevraagd om hen Force Majeure certificaat te bezorgen. Vaak gaat het hier over klanten in Rusland of in andere GOS-landen. De Voka Kamers van Koophandel leveren in bepaalde gevallen een dergelijk certificaat af, neem dus zeker contact op met uw specifieke kamer. 

Hier vind je ook de aangepaste analyse van Credendo. 

Waar vind ik alle info?

Ik wil mijn steentje bijdragen en mijn solidariteit betuigen met Oekraïne als bedrijf, op welke manier kan ik dit doen?
  • Op de infopagina van de federale overheid over het conflict in Oekraïne staat info over hoe u huisvesting kan aanbieden, financiële hulp kunt bieden of hoe goederen kunnen worden gedoneerd.  
     
  • De leden van Consortium 12-12 (Dokters van de Wereld, Caritas International, Handicap International, Oxfam-België, Plan International België, Rode Kruis en UNICEF België) een gemeenschappelijke oproep ten voordele van de slachtoffers van de crisis in Oekraïne. Alle info vind je hier.
     
  • Ook het Rode Kruis, onderneemt tal van acties. Alle info daarover en hoe je kan helpen, vind je hier.
     
  • In de richtlijn voor hulpverlening van UN Global Compact, staat ook uitgebreide info indien u als bedrijf humanitaire hulp wil aanbieden. 
     
  • Eurochambres coördineert ook verschillende acties vanuit diverse, Europese kamers van koophandel. Alle info hier. 
     
  • Ook bpost coördineert een actie voor voeding - en hygiëneproducten. Alle info staat op deze site. 
Waar vind ik alle technische info over de sancties?

Sancties

Welke exportsancties werden ingesteld vanuit de EU?
  • Er gelden beperkingen op de economische betrekkingen met de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de Donetsk en Luhansk, in de Donbas-regio: een invoerverbod voor goederen uit de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de Donetsk en Luhansk, beperkingen op handel en investeringen in verband met bepaalde economische sectoren, een verbod op de levering van toeristische diensten, en een uitvoerverbod voor bepaalde goederen en technologieën.
     
  • Beperkingen op de uitvoer van maritieme navigatiegoederen en radiocommunicatietechnologie.
     
  • Uitvoerverbod voor goederen en technologie in de luchtvaart- en ruimtevaartindustrie, alsook een verbod op het verstrekken van verzekerings- en herverzekeringsdiensten en onderhoudsdiensten in verband met die goederen en technologie. Dit verbod op de verkoop van alle vliegtuigen, reserveonderdelen en uitrusting aan Russische luchtvaartmaatschappijen zal een van de belangrijkste sectoren van de Russische economie en de connectiviteit van het land aantasten, aangezien driekwart van de huidige commerciële luchtvloot van Rusland gebouwd is in de EU, de VS en Canada.
     
  • De EU heeft beperkingen ingesteld op de uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik (dual use), alsmede beperkingen op de uitvoer van bepaalde goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen tot de technologische versterking van de Russische defensie- en veiligheidssector. Het gaat onder meer om producten zoals halfgeleiders of geavanceerde technologieën zoals elektronica, sensoren, telecommunicatie, marinetoepassingen en lasers..
     
  • Een volledig verbod op alle transacties met belangrijke Russische staatsbedrijven in verschillende sectoren - het militair-industrieel complex van het Kremlin. De lijst met staatsbedrijven vind je hier in bijlage XIX. 
     
  • Een EU-uitvoerverbod op luxegoederen (bijv. luxeauto's, juwelen, enz.) om de Russische elites rechtstreeks te treffen. Het verbod bestrijkt een groot aantal luxegoederen, van luxeauto's tot producten voor huishoudelijk gebruik en horloges, om maar een paar voorbeelden te noemen. Er zijn verschillende drempels, afhankelijk van de categorie luxegoederen, zodat het verbod niet de meer gewone behoeften van de bevolking in Rusland treft. De minimumdrempel is 300 euro. De lijst vind je hier. 
     
  • De EU is ook samen met andere leden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO), overeengekomen om Russische producten en diensten op de markten van de EU de behandeling van meestbegunstigde natie (MFN) te ontzeggen.
     
  • Uitvoerverboden gericht op vliegtuigbrandstof en andere goederen zoals quantumcomputers en geavanceerde halfgeleiders, hoogwaardige elektronica, software, gevoelige machines en vervoersuitrusting, en nieuwe invoerverboden voor producten zoals: hout, cement, meststoffen, zeevruchten en likeur. Met de overeengekomen uitvoer- en invoerverboden is slechts een bedrag van respectievelijk 10 miljard euro en 5,5 miljard euro gemoeid. De juridische info vind je hier. 
     
  • Een verbod op de uitvoer van steenkool, waaronder cokeskool (die in Russische fabrieken wordt gebruikt), specifieke elektronische componenten (die in Russische wapens worden aangetroffen), technische artikelen die in de luchtvaartsector worden gebruikt, alsmede bepaalde chemicaliën. Er is een verbod op de uitvoer van handvuurwapens en andere goederen in het kader van de verordening tegen foltering toegevoegd. Alle info hier. 
     
  • Verbod van diensten aan Russische klanten, ondermeer in architect en ingenieursdiensten, IT-adviesdiensten en juridische diensten.
     
  • Er werden nieuwe uitvoercontroles en -beperkingen opgelegd voor goederen en technologie voor tweeërlei gebruik, alsook voor goederen en technologie die kunnen bijdragen tot de technologische versterking van de Russische defensie- en veiligheidssector, door de lijst van entiteiten die verbonden zijn met het militaire en industriële complex van Rusland aanzienlijk uit te breiden met nog eens 168 entiteiten waarvoor sectorale maatregelen gelden. Juridische info vind je hier
     
  • Voorts zal de EU het uitvoerverbod voor goederen en technologie in verband met de lucht- en ruimtevaartindustrie uitbreiden tot vliegtuigmotoren en onderdelen daarvan. Dit verbod zal gelden voor zowel bemande als onbemande luchtvaartuigen, wat betekent dat er voortaan een verbod komt op de rechtstreekse uitvoer van dronemotoren naar Rusland en elk derde land dat drones aan Rusland zou kunnen leveren. Juridische info vind je hier
     
  • Een verbod op het leveren van diensten op het gebied van reclame, marktonderzoek en opiniepeilingen in de EU, alsmede op het testen van producten en technische inspecties aan de Russische Federatie. Juridische info vind je hier
     
  • Nieuwe uitvoerbeperkingen ingevoerd sinds het 10e sanctiepakket voor gevoelige technologieën voor tweeërlei gebruik en geavanceerde technologieën die bijdragen tot de militaire vermogens en de technologische versterking van Rusland. Dit omvat aanvullende elektronische componenten die in Russische wapensystemen worden gebruikt (drones, raketten, helikopters, andere voertuigen), alsook een verbod op specifieke zeldzame aardmetalen en thermische camera's met militaire toepassingen. Juridische info vind je hier. 

  • Er worden nu ook bijkomende uitvoerverboden opgelegd voor goederen die gemakkelijk kunnen worden omgeleid om de Russische oorlogsinspanning te ondersteunen, waaronder:
    • Voertuigen: zware vrachtwagens die nog niet verboden zijn (en hun reserveonderdelen), opleggers en speciale voertuigen zoals sneeuwscooters
    • Goederen die gemakkelijk naar het Russische leger kunnen gaan: waaronder elektrische generatoren, verrekijkers, radars, kompassen, enz;
    • Bouwgoederen zoals bruggen, structuren voor torenachtige gebouwen, vorkheftrucks, kranen, enz;
    • Goederen die essentieel zijn voor het functioneren en de uitbreiding van de Russische industriële capaciteit (elektronica, machineonderdelen, pompen, machines voor de bewerking van metalen, enz;)
    • Complete industriële installaties: deze categorie is toegevoegd om lacunes te voorkomen;
    • Goederen die in de luchtvaartindustrie worden gebruikt (turbojets).
    • Juridische info vind je hier. 
       
  • Uitvoerbeperkingen: aanvullende uitvoerbeperkingen voor goederen voor tweeërlei gebruik en geavanceerde technologische en industriële goederen ter waarde van 2,3 miljard euro per jaar. In het bijzonder: 
    • Nieuwe exportcontroles op dual use/geavanceerde technologie, met als doel de militaire capaciteiten van Rusland verder te verzwakken, waaronder chemicaliën, thermostaten, gelijkstroommotoren en servomotoren voor onbemande luchtvaartuigen (UAV), gereedschapswerktuigen en machineonderdelen.
    • Nieuwe exportverboden voor industriële goederen uit de EU, om de industriële capaciteit van Rusland verder te verzwakken, waaronder machines en onderdelen, bouwgerelateerde goederen, bewerkt staal, koper- en aluminiumproducten, lasers en batterijen.
    • Juridische info hier
Welke importsancties zijn ingesteld vanuit de EU?
  • Er gelden beperkingen op de economische betrekkingen met de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de Donetsk en Luhansk, in de Donbas-regio: een invoerverbod voor goederen uit de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de Donetsk en Luhansk, beperkingen op handel en investeringen in verband met bepaalde economische sectoren, een verbod op de levering van toeristische diensten, en een uitvoerverbod voor bepaalde goederen en technologieën.
     
  • Een volledig verbod op alle transacties met belangrijke Russische staatsbedrijven in verschillende sectoren - het militair-industrieel complex van het Kremlin. De lijst met staatsbedrijven vind je hier in bijlage XIX. 
     
  • Een invoerverbod van de EU voor ijzer - en staalproducten waarvoor momenteel vrijwaringsmaatregelen van de EU gelden, wat voor Rusland neerkomt op een verlies aan exportinkomsten van ongeveer 3,3 miljard euro. Ter compensatie zullen verhoogde invoerquota van de EU worden verdeeld over andere derde landen. De lijst met ijzer - en staalproducten die worden getroffen vind je in bijlage XVII van deze lijst. 
     
  • De EU is, samen met andere leden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO), overeengekomen om Russische producten en diensten op de markten van de EU de behandeling van meestbegunstigde natie (MFN) te ontzeggen.
     
  • De EU zal een invoerverbod instellen op steenkool uit Rusland, ter waarde van 4 miljard euro per jaar. Dit zal een andere belangrijke bron van inkomsten voor Rusland wegsnijden. De juridische info vind je hier. 
     
  • Specifieke nieuwe invoerverboden, ter waarde van 5,5 miljard euro, om de geldstroom van Rusland en zijn oligarchen in te dammen, voor producten van hout tot cement, van zeevruchten tot sterke drank. De juridische info vind je hier. 
     
  • Verbod op invoer van Russische afgewerkte en halfafgewerkte staalproducten (met een overgangsperiode voor sommige halfafgewerkte producten), machines en toestellen, kunststoffen, voertuigen, textiel, schoeisel, leer, keramiek, bepaalde chemische producten en niet-gouden juwelen. Een verbod op de aankoop, invoer of overdracht, direct of indirect, van goud dat afkomstig is uit Rusland en dat vanuit Rusland is uitgevoerd naar de EU of naar een derde land. Ook juwelen vallen onder het verbod. De juridische info vind je hier.
     
  • Bitumen en aanverwante materialen zoals asfalt en Synthetisch rubber en carbonblack. Juridische info vind je hier.  
     
  • Invoerverbod voor Russische diamanten: invoerbeperkingen voor niet-industriële diamanten die in Rusland worden gedolven, bewerkt of geproduceerd. Deze voorgestelde sancties maken deel uit van een internationaal gecoördineerd diamantverbod van de G7, met als doel Rusland deze belangrijke inkomstenstroom van naar schatting 4 miljard euro per jaar te ontnemen. Alle G7-leden zullen uiterlijk op 1 januari 2024 een direct verbod op de uitvoer van diamanten uit Rusland invoeren. Vanaf 1 maart 2024 zal een verbod op in een derde land geslepen Russische diamanten van kracht worden en vanaf 1 september 2024 zal het verbod worden uitgebreid tot in laboratoria gekweekte diamanten, juwelen en horloges die diamanten bevatten. Om de doeltreffendheid van deze maatregelen te vergroten, zal binnen de G7 een robuust verificatie- en certificeringsmechanisme voor ruwe diamanten worden opgezet dat gebaseerd is op traceerbaarheid. Juridische info hier. 
     
  • Invoerverbod op grondstoffen voor de staalproductie, bewerkte aluminiumproducten en andere metaalproducten: nieuwe maatregelen om de invoer van bepaalde metaalproducten uit Rusland te beperken. Juridische info hier. 

 

Welke financiële sancties werden ingesteld vanuit de EU?

De EU ondernam actie om zo de toegang van Rusland te beperken tot de kapitaalmarkten van de EU, het verhogen van de leenkosten voor de gesanctioneerde entiteiten en het geleidelijk uithollen van de industriële basis van Rusland. Dit door volgende acties: 

  • het verbieden van elke vorm van kredietverlening aan en aankoop van effecten die zijn uitgegeven door bepaalde Russische banken en regeringen (met inbegrip van de Centrale Bank)
  • het opleggen van een volledige bevriezing van tegoeden en een financieringsverbod aan drie Russische banken
  • een volledig verbod op alle transacties met bepaalde Russische staatsbedrijven in verschillende sectoren - het militair-industrieel complex van het Kremlin
  • verduidelijking dat crypto-activa onder het toepassingsgebied van "overdraagbare effecten" vallen
  • een verbod op de rating van Rusland en Russische bedrijven door EU-kredietbeoordelingsbureaus en op het verlenen van ratingdiensten aan Russische klanten
  • het aanpakken van de Russische elite door hun grote deposito's bij EU-banken te verbieden

Ook werden een aantal Russische banken van SWIFT geweerd. SWIFT is een communicatiesysteem tussen (internationale) banken, dat internationale betalingen financiert. De uitsluiting zorgt ervoor dat (Wit-)Russische banken worden losgekoppeld van het internationale financiële systeem en dat hun vermogen om wereldwijd te opereren wordt geschaad. De volgende Russische banken worden uitgesloten: 

  • VTB 
  • Oktritije Bank
  • Rossiva Bank
  • VEB
  • Novikombank 
  • Sovkombank 
  • Promsvjazbank 

In de meest recente sanctieronde legde de EU een volledig transactieverbod op voor vier belangrijke Russische banken, waaronder VTB, de op één na grootste Russische bank. Deze vier banken, die nu volledig van de markten zijn afgesneden, vertegenwoordigen 23% van het marktaandeel in de Russische banksector. De juridische info vind je hier. 

Daarnaast werden tijdens het zesde sanctiepakket, nog verdere banken geweerd:

  • De Sperbank (de grootste bank van Rusland)
  • De MKB (Moskouse krediet­bank) en de Rosselchozbank (Russische Landbouwbank)
  • De Belinvestbank (Belarussische bank voor ontwikkeling en wederopbouw)

Daarnaast werden tijdens het negende sanctiepakket, nog verdere banken geweerd: 

  • Credit Bank of Moscow
  • Dalnevostochny Bank

De juridische info vind je hier.  

Tijdens het tiende sanctiepakket werden volgende banken nog geweerd: 

  • Alfa-Bank
  • Rosbank
  • Tinkoff Bank
  • het National Wealth Fund of the Russian Federation
  • de Russian National Reinsurance Company worden nu ook gesanctioneerd. 

Juridische info vind je hier

 

Welke energiesancties zijn ingesteld tegen Rusland?
  • De EU heeft besloten de aankoop, invoer en overdracht van ruwe aardolie en bepaalde aardolie­producten uit Rusland naar de EU te verbieden. Dit is een geleidelijk proces, dat voor ruwe olie 6 maanden, en voor andere geraffineerde aardolieproducten 8 maanden zal duren. Er geldt een tijdelijke uitzondering voor de invoer van ruwe olie via pijpleidingen naar EU-lidstaten die vanwege hun geografische ligging specifiek afhankelijk zijn van Russische leveringen en geen haalbare alternatieven hebben. De juridische info vind je hier. 
     
  • De EU stelde een verbod in op de verkoop, levering, overdracht of uitvoer naar Rusland van specifieke goederen en technologieën op het gebied van olieraffinage, en zal beperkingen invoeren op de verlening van aanverwante diensten. Op die manier wil de EU de Russische oliesector treffen en het Rusland onmogelijk maken zijn olieraffinaderijen te moderniseren. De export van energie was goed voor 24 miljard in 2019 voor Rusland. 
     
  • Een verstrekkend verbod op nieuwe investeringen in de Russische energiesector, met beperkte uitzonderingen voor civiele kernenergie en het vervoer van bepaalde energieproducten terug naar de EU.
     
  • Een verbod om vanaf augustus 2022 steenkool en andere vaste fossiele brandstoffen in de EU aan te kopen, in te voeren of over te brengen indien deze van oorsprong zijn uit Rusland of uit Rusland worden uitgevoerd. Met de invoer van steenkool in de EU is momenteel een bedrag van 8 miljard euro per jaar gemoeid. De juridische info vind je hier. 
     
  • Implementatie van een prijscap voor Russische olie. Het pakket omvat de invoering van een dynamisch plafond voor de internationale prijs van Russische olie in de EU, waardoor derde landen Russische olie kunnen blijven kopen terwijl de inkomsten voor Rusland dalen. De deelnemende landen zullen het niveau van dit plafond, dat mettertijd kan veranderen afhankelijk van de prijs van ruwe olie, naar verwachting in oktober of november vaststellen, d.w.z. vóór het begin van het Europese embargo op Russische olie (5 december voor ruwe olie en 5 februari 2023 voor aardolieproducten). Het zal door de lidstaten moeten worden bevestigd via een nieuw unaniem besluit van de Raad van de EU. Dit plafond gaat gepaard met een verbod voor Europese scheepvaartmaatschappijen om Russische olie over de hele wereld te vervoeren.
     
  • Het negende sanctiepakket verbiedt nieuwe investeringen in de Russische energiesector met betrekking tot nieuwe investeringen in de Russische mijnbouwsector, met uitzondering van mijnbouw- en steengroeveactiviteiten met betrekking tot bepaalde kritieke grondstoffen.

 

  • Olie prijsplafond: Om het voor Rusland moeilijker te maken de oorlog voort te zetten, heeft de EU het internationale olieprijsplafond van de G7+ aangescherpt door nieuwe maatregelen in te voeren om strenger toe te zien op de verkoop van tankers aan derde landen en door meer gedetailleerde attesteringsvereisten te stellen. Dit zal helpen om de 'schaduwvloot' aan te pakken die Rusland gebruikt om de maximumprijs te omzeilen. In dit verband voert de EU een nauwe dialoog met onze G7-partners om ervoor te zorgen dat onze maatregelen en toekomstige richtsnoeren op elkaar zijn afgestemd. Juridische info hier. 
     
  • Nieuw invoerverbod voor vloeibaar petroleumgas (LPG), met gevolgen voor de jaarlijkse invoer ter waarde van meer dan 1 miljard euro, waarbij bestaande contracten voor een periode van maximaal 12 maanden worden vrijgesteld. Juridische info hier. 
Welke transportsancties zijn ingesteld vanuit de EU?

 

  • Sluiting van het luchtruim van de EU voor alle vliegtuigen die in Russisch bezit zijn, geregistreerd zijn of onder Russisch toezicht staan, met inbegrip van privéjets van oligarchen.
     
  • Een verbod voor alle Russische en Wit-Russische wegvervoersondernemingen om goederen over de weg binnen de EU te vervoeren, ook in transito. Afwijkingen worden echter toegestaan voor een aantal producten, zoals farmaceutische en medische producten, landbouwproducten en levensmiddelen, waaronder tarwe, en voor wegvervoer voor humanitaire doeleinden. De juridische info vind je hier. 
     
  • Een verbod op het verlenen van toegang tot EU-havens aan schepen die onder Russische vlag varen. Afwijkingen worden toegestaan voor landbouw- en voedselproducten, humanitaire hulp en energie. De juridische info vind je hier. 
     
  • De EU heeft een uitvoerverbod ingesteld voor goederen en technologie in de luchtvaart- en ruimtevaartindustrie, alsook een verbod op het verstrekken van verzekerings- en herverzekeringsdiensten en onderhoudsdiensten in verband met die goederen en technologie. Dit verbod op de verkoop van alle vliegtuigen, reserveonderdelen en uitrusting aan Russische luchtvaartmaatschappijen zal een van de belangrijkste sectoren van de Russische economie en de connectiviteit van het land aantasten, aangezien driekwart van de huidige commerciële luchtvloot van Rusland gebouwd is in de EU, de VS en Canada.
     
  • De EU heeft het verbod op het vervoer van goederen naar de EU over de weg uitgebreid tot in Rusland geregistreerde aanhangwagens en opleggers, ook wanneer die getrokken worden door buiten Rusland geregistreerde vrachtwagens. Met het oog op de sterke toename van bedrieglijke praktijken door schepen die ruwe olie en aardolieproducten vervoeren, heeft de Raad bovendien besloten de toegang tot havens en sluizen van de EU te verbieden voor schepen die aan schip-tot-schip-vervoer doen, indien de bevoegde autoriteiten een redelijk vermoeden hebben dat het schip ofwel het verbod op de invoer in de EU van Russische ruwe olie en aardolieproducten over zee overtreedt, ofwel Russische ruwe olie of aardolieproducten vervoert die boven het door de Price Cap Coalition overeengekomen prijsplafond zijn aangekocht. Het persbericht vind je hier en de juridische informatie via deze link.
Maatregelen tegen het ontwijken van sancties
  1. De EU zet sinds het elfde sanctiepakket ook in op het tegengaan van de ontwijking van sancties, ook tegen andere derde landen. Om de toenemende omzeiling van EU-sancties aan te pakken, heeft de EU besloten om -  alleen in de gevallen waarin samenwerking niet de beoogde resultaten oplevert - snelle, evenredige en gerichte actie te ondernemen, die er uitsluitend op gericht is Rusland de middelen te ontnemen die het land in staat stellen zijn aanvalsoorlog tegen Oekraïne voort te zetten, in de vorm van passende individuele maatregelen om de betrokkenheid van marktdeelnemers uit derde landen bij het faciliteren van ontduiking aan te pakken. Indien de ontwijking, ondanks individuele sancties en verder engagement, substantieel en systemisch blijft, kan de EU in laatste instantie uitzonderlijke maatregelen nemen. In dat geval kan de Raad met eenparigheid van stemmen besluiten de verkoop, levering, overdracht of uitvoer van goederen en technologie waarvan de uitvoer naar Rusland al verboden is - met name producten en technologieën voor gebruik op het slagveld - te beperken aan derde landen waarvan is aangetoond dat er een blijvend en bijzonder groot risico bestaat dat zij voor ontwijking worden gebruikt.
     
  2. Om het risico op omzeiling van de sancties verder te beperken, verbiedt het besluit van vandaag de doorvoer via het grondgebied van Rusland van meer goederen en technologie die kunnen bijdragen tot de militaire en technologische versterking van Rusland of tot de ontwikkeling van de defensie- of veiligheidssector, goederen en technologie die geschikt zijn voor gebruik in de lucht- of ruimtevaartindustrie en vliegtuigbrandstof en brandstofadditieven, die vanuit de EU naar derde landen worden uitgevoerd. 

Het persbericht vind je hier en de juridische informatie via deze link.

Extra maatregelen om ontwijking van de sancties tegen te gaan in het twaalde sanctiepakket: 

  • Uitbreiding van het toepassingsgebied van het verbod op doorvoer door Rusland door toevoeging van bepaalde economisch kritieke goederen wanneer deze bestemd zijn voor uitvoer naar derde landen.
  • Verplichting voor exploitanten om de wederuitvoer van bepaalde categorieën gevoelige goederen naar Rusland contractueel te verbieden, waaronder goederen in verband met de luchtvaart, vliegtuigbrandstof, vuurwapens en goederen op de gemeenschappelijke lijst van hoge prioriteiten.
  • Invoering van een nieuwe maatregel die de kennisgeving vereist van bepaalde geldovermakingen vanuit de EU door EU-entiteiten die direct of indirect voor meer dan 40% in handen zijn van Russen of in Rusland gevestigde entiteiten.
  • Juridische info hier. 
Welke sancties zijn op dit moment ingesteld tegen Wit-Rusland?

Wit-Rusland steunt de Russische militaire agressie tegen Oekraïne, waardoor ook tegen dat land sancties worden getroffen: 

  • Gerichte sancties tegen individuen betrokken bij de oorlog: een bevriezing van tegoeden en een verbod op het ter beschikking stellen van financiering aan de op de lijst geplaatste personen en entiteiten. Voorts geldt voor de op de lijst vermelde personen een reisverbod waardoor zij het grondgebied van de EU niet mogen betreden of er niet door mogen reizen.
     
  • Beperkingen op de handel in goederen die gebruikt worden voor de productie of vervaardiging van tabaksproducten, minerale brandstoffen, bitumineuze stoffen en gasvormige koolwaterstofproducten, kaliumchloride ("potas")-producten, houtproducten, cementproducten, ijzer- en staalproducten en rubberproducten.
     
  • Ook voor de uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik (dual use), en bepaalde geavanceerde goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van Wit-Rusland op militair, technologisch, defensie- en veiligheidsgebied. 
     
  • soortgelijke SWIFT-verboden als die voor Rusland, en verdere uitbreiding van de bestaande financiële beperkingen, in overeenstemming met de reeds bestaande maatregelen met betrekking tot de sancties tegen Rusland.
     
Welke sancties zijn op dit moment ingesteld vanuit Rusland?
  • In een reactie op de Westerse sancties na de Russische aanval op Oekraïne, heeft Moskou wel beslist dat vliegtuigmaatschappijen uit 36 landen niet langer welkom zijn in het Russische luchtruim. Dat heeft de Russische luchtvaartautoriteit Rosaviatsija bekendgemaakt. Er zijn wel uitzonderingen mogelijk op dat verbod, bijvoorbeeld met een speciale toelating van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken.
     
  • Daarnaast staat België ook op de Russische lijst van 48 vijandige landen. De lijst somt de landen op die strenge economische sancties hebben opgelegd aan Rusland. Volgens dit decreet moeten Russische entiteiten, huidige deviezenverplichtingen aan buitenlandse schuldeisers uit de lijst van onvriendelijke landen in roebels betalen. Om dit te doen, kan de schuldenaar een Russische bank verzoeken om een speciale roebelrekening aan te maken op naam van buitenlandse spaargelden en betalingen naar deze bank over te maken in roebelequivalent tegen het tarief van de Centrale Bank op de dag van betaling. Deze nieuwe procedure geldt voor bedragen voor betalingen van meer dan 10 miljoen roebel per maand (of een vergelijkbaar bedrag in vreemde valuta).
  • Het is Russische rechtspersonen verboden leningen in welke vreemde valuta dan ook te verstrekken aan buitenlandse entiteiten (in welk land dan ook). Er geldt een verbod op het verstrekken van kredieten en leningen in roebels aan personen uit landen die op de lijst van onvriendelijke staten staan zonder toestemming van de regeringscommissie voor toezicht op buitenlandse investeringen.

  • Russische gebruikers moeten geen vergoeding betalen aan houders van octrooien uit onvriendelijke landen indien deze zonder hun toestemming worden gebruikt.

Bij wie kan ik terecht voor technische info over de sancties?

Handelsrelaties

Hoe groot zijn de handelsrelaties vanuit Vlaanderen met de getroffen regio’s?

Zowel de export als de import naar Rusland (respectievelijk 1,07 procent en 1,84 procent) is op zich vrij beperkt. Wat betreft Oekraïne zijn de handelsrelaties daar nog een stuk kleinschaliger (0,17 procent export en 0,16 procent import). 

Wat is de impact voor een bedrijf dat handelt of economische relaties onderhoudt met Rusland?
  • Voor heel wat producten gelden er export - en importverboden, zowel vanuit de EU als vanuit Rusland. Ga dus zeker na of uw producten niet onder de sancties vallen en of er vergunningen nodig zijn. Ook moet er worden gekeken of gesanctioneerde individuen geen rol spelen binnen de bedrijven waarmee uw handelsrelaties onderhoudt. 
     
  • Daarnaast is het door het uitsluiten van de belangrijkste Russische banken, heel moeilijk om nog betalingen van en naar Rusland te voldoen. Hier dient dus zeker rekening mee te worden gehouden.
     
  • Force Majeure Certificaat: Belgische bedrijven die niet (tijdig) aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen worden door hun klant gevraagd om hen Force Majeure certificaat te bezorgen. Vaak gaat het hier over klanten in Rusland of in andere GOS-landen. De Voka Kamers van Koophandel leveren in bepaalde gevallen een dergelijk certificaat af, neem dus zeker contact op met uw specifieke kamer. 

Hier vind je ook de aangepaste analyse van Credendo.

Wat is de impact voor een bedrijf dat handelt of economische relaties onderhoudt met Oekraïne?
  • Voor de Donetsk en Luhansk regio in het Oosten van Oekraïne, geldt een invoerverbod voor goederen uit de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de Donetsk en Luhansk, beperkingen op handel en investeringen in verband met bepaalde economische sectoren, een verbod op de levering van toeristische diensten, en een uitvoerverbod voor bepaalde goederen en technologieën.
     
  • Voor alle andere regio’s in Oekraïne, kunnen bedrijven in principe blijven handelen gezien er daar geen restricties gelden. Om handel te bevorderen met Oekraïne, heeft de EU voorgesteld om alle invoerrechten op de Oekraïense export naar de EU voor een jaar op te schorten. Alle info daarover hier. 
     
  • Force Majeure Certificaat: Belgische bedrijven die niet (tijdig) aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen worden door hun klant gevraagd om hen Force Majeure certificaat te bezorgen. Vaak gaat het hier over klanten in Rusland of in andere GOS-landen. De Voka Kamers van Koophandel leveren in bepaalde gevallen een dergelijk certificaat af, neem dus zeker contact op met uw specifieke kamer. 

Hier vind je ook de aangepaste analyse van Credendo. 

Wat is de impact voor een bedrijf dat handelt of economische relaties onderhoudt met Wit-Rusland?

Gelijkaardig als de analyse voor Rusland: 

  • Voor heel wat producten gelden er export - en importverboden, zowel vanuit de EU als vanuit Rusland. Ga dus zeker na of uw producten niet onder de sancties vallen en of er vergunningen nodig zijn. Ook moet er worden gekeken of gesanctioneerde individuen geen rol spelen binnen de bedrijven waarmee uw handelsrelaties onderhoudt. 
     
  • Daarnaast is het door het uitsluiten van de belangrijkste Russische banken, heel moeilijk om nog betalingen van en naar Rusland te voldoen. Hier dient dus zeker rekening mee te worden gehouden.
     
  • Force Majeure Certificaat: Belgische bedrijven die niet (tijdig) aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen worden door hun klant gevraagd om hen Force Majeure certificaat te bezorgen. De Voka Kamers van Koophandel leveren in bepaalde gevallen een dergelijk certificaat af, neem dus zeker contact op met uw specifieke kamer. 

Hier vind je ook de aangepaste analyse van Credendo.

De productie van mijn goederen is in Oekraïne. Mijn Europese klanten staan erop dat ik de goederen op tijd lever. Echter heb ik door het conflict een logistiek probleem. Wat kan ik doen?
  • Force Majeur certificaat. Belgische bedrijven die niet (tijdig) aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen worden door hun klant gevraagd om hen Force Majeure certificaat te bezorgen. Vaak gaat het hier over klanten in Rusland of in andere GOS-landen. De Voka Kamers van Koophandel leveren in bepaalde gevallen een dergelijk certificaat af, neem dus zeker contact op met uw specifieke kamer. 
     
  • Nagaan wat er in het contract tussen uw onderneming en de klanten vermeld wordt. Eventueel is er een overmachtsclausule. Dit kan u extra tijd geven en boetes vermijden t.a.v. de klanten. Neem proactief contact met uw klanten om de situatie uit te leggen;
     
  • Documenteer alle acties (contact leggen met transporteurs, overheden, organisaties) die u ondernomen heeft om de goederen alsnog uit Oekraïne naar België te transporteren. Dit zal in uw voordeel spelen ingeval uw klanten alsnog moeilijk gaan doen en toch boetes proberen op te leggen;

Arbeidsrelaties en werknemers

Wat moet ik doen als mijn werknemer vast zit in Oekraïne/Rusland?

Een werknemer die niet tijdig terug kan keren om het werk opnieuw aan te vatten (bijvoorbeeld omdat reizen moeilijk of onmogelijk geworden is), moet zo snel mogelijk zijn werkgever verwittigen. Anders is hij ongewettigd afwezig en heeft hij geen recht op loon. 

Deze afwezigheid wordt als overmacht beschouwd. Een dergelijke schorsing geeft geen recht op loon. De arbeidsovereenkomst wordt hierdoor enkel tijdelijk geschorst, maar niet beëindigd. 

Het is nog niet duidelijk of deze werknemer ook aanspraak kan maken op tijdelijke werkloosheidsuitkeringen wegens overmacht. We hebben nog geen nieuws of de RVA hier een algemeen geldend standpunt over gaat innemen.

De werkgever neemt best contact op met de directeur van het plaatselijk RVA-bureau. De uiteindelijke beslissing om de concrete situatie als overmacht te beschouwen zal voorlopig ook daar liggen.
 

Wat met Oekraïense reeds actief in België, die terug willen keren naar Oekraïne?

Oekraïners die momenteel al in België werken, ondervinden uiteraard ook een impact van de oorlog.
Zo willen een aantal Oekraïense werknemers hun landgenoten ter plaatse gaan ondersteunen. De werkgever en werknemer kunnen hierover best afspraken maken.

Denk bijvoorbeeld aan:

  • vakantiedagen opnemen;
  • toegestane afwezigheid;
  • verlof wegens dwingende reden.

Een specifieke schorsing omwille van militaire verplichtingen bestaat niet meer in onze wetgeving sinds 2014.  Een eventuele oproep door de Oekraïense overheid geldt dus evenmin als wettelijke grond om afwezig te zijn en de arbeidsovereenkomst te schorsen.

De werknemer kan eventueel zijn arbeidsovereenkomst in akkoord met zijn werkgever schorsen. Hij valt dan terug op toegestane afwezigheid, in principe onbetaald.
 

Wat met gedetacheerde werknemers naar Oekraïne?

De oorlog heeft ook een invloed op de werknemers die al dan niet tijdelijk naar Oekraïne gedetacheerd zijn.

Wanneer een werknemer tijdelijk naar Oekraïne gedetacheerd is onder de Belgische sociale zekerheid en daar een ongeval heeft, valt dit in principe onder de arbeidsongevallenverzekering van de werkgever. Het is echter aangeraden om contact op te nemen met de verzekeraar en na te vragen of ook schade door oorlog wordt gedekt.

Voor werknemers die niet onder de Belgische sociale zekerheid vallen, kan de werkgever een verzekering bij de Overzeese Sociale Zekerheid (OSZ) afsluiten. Naast de algemene regeling heeft de OSZ ook een bijkomende verzekering voor arbeidsongevallen en ongevallen in het privéleven. Maar let op, want schade als gevolg van oorlog wordt niet gedekt.

Wat met gedetacheerde werknemers naar Rusland?

Tenslotte kan de oorlog ook gevolgen hebben voor werknemers die naar Rusland gedetacheerd zijn.

Momenteel is er geen verplichting om gedetacheerde werknemers uit Rusland terug te halen. Ook Rusland wijst niet-Russen (nog) niet uit.

Wanneer een werkgever toch vrijwillig beslist om zijn gedetacheerde werknemers terug te halen, moet hij hen bij terugkomst werk aanbieden en loon betalen. Als dit niet mogelijk is, kan de werkgever hen niet op tijdelijke werkloosheid plaatsen.  Tenzij er natuurlijk sprake kan zijn van economische werkloosheid, omdat er een gebrek aan werk is onafhankelijk van de wil van de werkgever.  In die laatste situatie geldt dan voorlopig de 'klassieke' regeling van economische werkloosheid.

In de toekomst zou België of Europa werkgevers kunnen verplichten om hun gedetacheerde werknemers terug te halen. Of Rusland kan ook beslissen om alle niet-Russen uit te wijzen. Ook in dit geval moet de werkgever werk voorzien en loon betalen aan deze werknemers. Als hij echter geen werk voor hen heeft als gevolg van de oorlog, kan hij gebruik maken van tijdelijke werkloosheid economische redenen of overmacht. Welk type werkloosheid van toepassing is, zal dan opnieuw afhangen van de concrete situatie.
 

Wat met Oekraïnse burgers die hier willen werken?

De Vlaamse regering bereidt maatregelen voor in het kader van de Oekraïne-crisis. Het is de bedoeling om vluchtelingen die willen werken te begeleiden naar een job, onder meer via taal- en andere opleidingen. 

Dankzij de activatie van de Europese richtlijn ‘tijdelijke beschermingen’ kunnen Oekraïnse vluchtelingen meteen wonen en werken in de EU. Naar schatting zullen 120.000 vluchtelingen naar Vlaanderen komen, waarvan er wordt uitgegaan dat ongeveer de helft aan de slag zal willen gaan.

Hoe?

Uiteraard is het belangrijk dat de vluchtelingen de nodige tijd en ruimte krijgen om tot rust te komen na de traumatische ervaringen. Zij die wel snel aan de slag willen, zullen vanaf april kunnen rekenen op begeleiding en extra taal- en andere opleidingen.

Onthaalpagina bij VDAB

VDAB zal ingezet worden om snel voor de matching met werkgevers en beroepssectoren te zorgen. Daarom komt er nog deze week een onthaalpagina bij VDAB waar werkgevers hun openstaande vacatures kunnen aanmelden en waar Oekraïners zelf ook vlot passende vacatures kunnen vinden. Dit onder andere doordat vertaling en communicatie in het Oekraïens wordt voorzien.

Op de pagina zal ook verwezen worden naar het ondersteuningsaanbod waarop werkgevers en werknemers een beroep kunnen doen tijdens de aanwerving en tewerkstelling.

Werkgevers kunnen hun vacatures voor Oekraïners op vdab.be publiceren door in de titel de hashtag #werkplekvrij te zetten.  Daarmee geven ze duidelijk aan dat ze ook anderstalig talent een kans willen geven en ervoor openstaan om extra ondersteuning te bieden om van de aanwerving een succes te maken. 
 
Op de onthaalpagina geeft VDAB concrete tips over hoe werkgevers een laagdrempelige vacature kunnen publiceren. Zo staat er bijvoorbeeld om enkel kennis Nederlands te vragen als dit echt noodzakelijk is voor de job, en om eventueel een onderscheid te maken tussen Nederlands spreken, begrijpen, lezen of schrijven. Ook het sollicitatieproces kunnen werkgevers aanpassen, bijvoorbeeld door kandidaten de kans te geven om te tonen wat ze kunnen in plaats van hen dat te laten vertellen. 
 

De pagina is hier te vinden.

Vacatures en competenties

Heel wat sectoren hebben knelpuntvacatures waar snelle inzetbaarheid mogelijk is. Denk maar aan de dienstenchequebedrijven, de landbouwsector of de horeca. 

Daarnaast  zullen Oekraïners met een hogere scholingsgraad en/of relevante werkervaring zich kunnen aanmelden voor bijvoorbeeld bepaalde IT- of ingenieursberoepen. Waar mogelijk zullen die competenties dan ook snel gevaloriseerd worden.

Meer info volgt, van zodra beschikbaar.

Meer over de Europese richtlijn ‘tijdelijke bescherming’

Op Europees niveau werd een akkoord gevonden om een richtlijn te activeren die nooit eerder werd gebruikt, meer specifiek de richtlijn tijdelijke bescherming. 

Het voorstel geeft Oekraïners onmiddellijke rechten om in de Europese Unie te wonen en te werken en om toegang te krijgen tot rechten zoals huisvesting en medische zorg. De nieuwe wet geldt voor één jaar, maar kan om de zes maanden worden verlengd. Het voorstel zal ook van toepassing zijn op niet-Oekraïense onderdanen die in het land hebben gewoond en nu een toevluchtsoord nodig hebben.

Op die manier moeten Oekraïners niet de geijkte procedures doorlopen om hier aan de slag te kunnen. 

Alle info hierover hier. 

 

Wat houdt de Europese tijdelijke bescherming voor vluchtelingen uit Oekraïne in?

Een Europese richtlijn die in Belgisch recht is omgezet, voorziet in minimumnormen voor het verlenen van tijdelijke bescherming in geval van massale toestroom van ontheemden op het grondgebied van de Europese Unie.

Vanaf maandag 07.03.2022 kunnen Oekraïense onderdanen met hun identiteitsdocumenten zich om 8.30 uur melden in het registratiecentrum aan de Waterloolaan, 121, 1000 Brussel, om tijdelijke bescherming aan te vragen. De slots zullen worden verdeeld om de aankomsten over de dag te spreiden.

Dit geldt zowel voor Oekraïense onderdanen die in Oekraïne verblijven als voor onderdanen van derde landen of staatlozen die in Oekraïne bescherming genieten en hun gezinsleden.

Eenieder die voor tijdelijke bescherming in aanmerking wenst te komen, moet zich in persoon bij het registratiecentrum melden met zijn Oekraïense identiteitsdocumenten.

Er wordt een registratie verricht en een attest van tijdelijke bescherming afgegeven indien aan de voorwaarden voor het verlenen van tijdelijke bescherming is voldaan.

Met dit attest geeft het gemeentebestuur van de woonplaats aan de betrokkene een A-kaart af die één jaar geldig is.

Alle info hier. 

Geeft de oorlog in Oekraïne recht op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht?

Neen. De regering heeft het vereenvoudigd systeem voor tijdelijke werkloosheid naar aanleiding van het conflict in Oekraïne, dat liep tot 30 juni 2022, niet verlengd. 

Dit betekent dat de normale procedure voor tijdelijke werkloosheid wegens overmacht zal moeten worden gevolgd. 

Douane en transport

Waarom zijn er verscherpte controles voor de goederen naar Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne?

Naar aanleiding van de crisis in Oekraïne, kunnen geen goederen meer uitgevoerd worden naar Rusland, Wit-Rusland of Oekraïne zonder uitdrukkelijke instemming van de douane. Voorafgaand aan het uitgaan van de goederen moet de douane zich ervan vergewissen dat de deze niet onder het embargo vallen, ingesteld met Verordeningen 2022/328 van 25 februari 2022 en 2022/355 van 2 maart 2022.

Wat als mijn goederen zich bevinden in de EU en in België worden behandeld voor uitvoer of wederuitvoer vanaf 26 februari (Rusland) of vanaf 2 maart (Wit-Rusland)?

De douanecontrole vindt plaats op het niveau van het kantoor van uitvoer of wederuitvoer, de plaats waar de aangifte wordt ingediend. Het verdient dan ook sterke aanbeveling deze aangiften in te dienen vóór de goederen worden aangebracht aan het kantoor van uitgang, in concreet beter niet op de verschepingskaaien of de luchthavens.

Deze controles verlopen normaal gezien automatisch via PLDA.

Door AAD&A werd een nota gepubliceerd met een informatieformulier om de douanediensten en de economische operatoren te begeleiden in deze complexe wetgeving. Deze nota is beschikbaar via deze link:

https://financien.belgium.be/nl/news/adviesaanvragen-rusland-en-belarus

Er kunnen zich verschillende situaties voordoen:

  • De goederen zijn voorwerp van een uitvoerverbod, voorzien in de Verordening:
    - Er kan geen uitvoeraangifte gemaakt worden
  • De goederen vallen onder het embargo, maar kunnen uitgevoerd worden mits vergunning
    - Uitvoeraangifte met vergunning
  • De goederen vallen onder het embargo, kunnen uitgevoerd worden mits vergunning, maar vallen onder één van de uitzonderingen (vrijstellingen) van vergunning:
    -Uitvoeraangifte + adviesaanvraag of
    -Vrijgavebrief gedateerd na 26/2 of 2/3
  • De goederen vallen niet onder het embargo:
    -Uitvoeraangifte + adviesaanvraag of
    -Vrijgavebrief gedateerd na 26/2 of 2/3
Wat als mijn goederen al behandeld en vrijgegeven zijn voor export, maar nog niet vertrokken zijn?

Deze zendingen moeten weliswaar aan de vermelde controle of toets met de Verordening worden onderworpen vooraleer ze kunnen uitgevoerd worden naar de beoogde bestemmingen.

Voor deze zendingen moeten de MRN-nummers van de aangiften worden meegedeeld.

Wat als mijn goederen zijn aangebracht onder de regeling douanevervoer op een kantoor van bestemming/uitgang?

Deze goederen bevinden zich in tijdelijke opslag en moeten ook aan de vermelde controle of toets met de Verordening worden onderworpen vooraleer ze kunnen uitgevoerd worden naar de beoogde bestemmingen.

Voor deze zendingen moeten de MRN-nummers van de aangiften worden meegedeeld.

Wat als mijn goederen worden gelost om daarna verder te worden uitgevoerd vanuit de status van tijdelijke opslag (transhipments)?

Deze goederen bevinden zich ook in tijdelijke opslag en in nagenoeg dezelfde situatie als transit goederen, zoals in vraag 4, met dit verschil dat er voor deze goederen geen Europese douanedocumenten beschikbaar zijn.

Om de vrijgave van goederen, die niet onder de Verordening vallen, zo efficiënt als mogelijk te kunnen realiseren, is het van belang dat alle informatie over de zendingen ons zo snel en zo volledig als mogelijk wordt bezorgd.

Eerste selectie – filteren:

De invoermanifesten moeten in Exel-formaat worden bezorgd en voorzien zijn van een duidelijke omschrijving van de goederen + HS-code.

Bovendien verdient het aanbeveling om de invoermanifesten, waarop de containers zijn aangeduid die bestemd zijn voor transhipment naar RU of BY, tijdig te bezorgen aan de douane. Dit kan in principe ruime tijd vóór aankomst van het zeeschip. 

De informatie dient te worden bezorgd op één centraal e-mailadres: da.2l.antwerpen@minfin.fed.be

In het ‘onderwerp’ van de e-mails moet melding worden gemaakt van, bijvoorbeeld:

  • Vermelding transhipment
  • Naam van het inkomend en het uitgaand schip (indien gekend)
  • Rusland – Oekraïne – Belarus -

De informatie mag maar van één kanaal komen, nl. de rederijen of scheepsagenten; er mogen zoveel e-mailadressen in cc geplaatst worden als nodig. Er zal steeds

  1. Een ontvangstbevestiging verzonden worden
  2. Meegedeeld worden welke containers of goederen niet onder het embargo vallen en kunnen gedeblokkeerd worden en
  3. Met welke douanedienst er verder moet gecommuniceerd worden voor de zendingen waar nog bijkomend onderzoek wordt gedaan

Er zal worden geantwoord naar de partij die de oorspronkelijke mail stuurt met ‘reply all’ iedereen die in cc staat. De beslissing van de douanediensten dient door de economische operatoren zelf onderling te worden verdeeld naar alle partijen die ervan op de hoogte moeten zijn, dit om dubbele communicatie te vermijden.

Blokkades op terminal zijn de verantwoordelijkheid van de scheepsagent.  Het is dan ook belangrijk de terminals van bij het begin in cc te zetten van bovenvermeld e-mailverkeer met de douane.

Nader onderzoek:

In geval van ‘rood licht’ dient contact te worden opgenomen met de teamleiding van de douanediensten, bevoegd over de plaats van verscheping:

Deze diensten voeren het verder onderzoek en zullen de eindconclusie communiceren.

Alle mogelijke info over de goederen dient te worden bezorgd

  • Opgave van de goederen, geboekt voor lading naar RU-BY-UA (Vb. Containernummers, omschrijving goederen (break)bulk, HS-code)
  • Een exemplaar van de B/L (niet enkel B/L nummer)
  • Commerciële stukken met goederenomschrijving
  • Andere  
Wat als ik de uitvoer annuleer of de bestemming wijzig?

Als de bestemming wijzigt en niet langer Rusland is, kunnen de goederen worden vrijgegeven voor wederuitvoer of terugzending naar de exporteur.

Als de zending naar RU of BY, begonnen voor het in werking treden van de embargo’s, wordt afgebroken omdat blijkt dat de goederen onder de Verordening vallen, dan kunnen zich verschillende situaties voordoen:

  • Transhipments – zendingen aangegeven elders dan in BE: controle-opdracht plaatselijk initiatief
  • PLDA-aangifte: controle-opdracht via SEDA

De goederen mogen hun nieuwe bestemming krijgen, mits toelating van de douane. Er dient contact te worden opgenomen met de teamleiding douane van de plaats waar de goederen zich bevinden, via dezelfde e-mailadressen als hierboven vermeld.

Er dient op gelet dat het onderwerp duidelijk weergeeft waar de communicatie over gaat, bijvoorbeeld EMBARGO RUSLAND – AANVRAAG ANNULATIE UITVOER.

De aanvraag moet voldoende gemotiveerd zijn met opgave van bijvoorbeeld:

  • Reden van annulering – mailverkeer met klanten hierover
  • Nieuwe bestemming van de goederen
  • Stukken ter staving: afhankelijk van de situatie, bijvoorbeeld
  1. Transhipments: nieuwe boeking of nieuwe B/L
  2. Goederen aangeleverd onder transit: nieuwe boeking, B/L (uitvoer zee) of nieuwe T1 (vervoer over de weg)
  3. Goederen gedekt door niet-Antwerpse uitvoeraangifte: nieuwe uitvoeraangifte (andere koper) of CMR voor vervoer naar afzender/nieuwe klant binnen EU
  4. Goederen gedekt door een Antwerpse uitvoeraangifte – controle: idem

Er zal enkel worden geantwoord naar de partij die de oorspronkelijke mail stuurt met ‘reply all’ iedereen die in cc staat. De beslissing van de douanediensten dient door de economische operatoren zelf onderling te worden verdeeld naar alle partijen die ervan op de hoogte moeten zijn, dit om dubbele communicatie te vermijden.

In de communicatie over de beslissing zal duidelijk worden meegegeven of er nog bijkomende acties worden verwacht van de aanvrager, zoals bijvoorbeeld het laten annuleren van de aangifte op het kantoor van uitvoer, wanneer die aangiften al waren vrijgegeven vóór aankomst in Antwerpen.

Afhankelijk van de situatie, zal de douane vervolgens de nodige stappen zetten om de controle-opdracht op deze zendingen te annuleren.

Deze procedure kan niet meer toegepast worden wanneer de zending werd gecontroleerd en er een inbreuk op de Verordening werd vastgesteld of op zendingen vertrokken na 26/02 of 02/03.

Wat als mijn goederen uitgevoerd mogen worden, maar mijn rederij of transportmaatschappij uit eigen initiatief niet meer transporteert naar Rusland?

Een aantal rederijen en transportmaatschappijen (bv. Maersk, DP DHL) stoppen inderdaad uit eigen initiatief met de uitvoer naar Rusland. Vergewis dus zeker of dit ook van toepassing is op uw goederen.

Impact op reizen

Wat is het reisadvies naar Oekraïne?

Alle reizen naar heel Oekraïne worden sterk afgeraden.
Aan alle landgenoten die zich momenteel in Oekraïne bevinden, wordt ten stelligste aangeraden om het land te verlaten. Mocht de situatie nog meer verslechteren, kunnen de mogelijkheden om het land te verlaten moeilijker worden en kan een evacuatie vanuit Oekraïne niet gegarandeerd worden.

Sinds november 2021 lopen de spanningen aan de grenzen van Oekraïne met de Russische Federatie en met Belarus verder op. De situatie is uiterst onvoorspelbaar en we raden je aan om jezelf regelmatig ter plaatse op de hoogte te houden van de situatie. Dientengevolge wordt ook aanbevolen om steeds voorbereid te zijn als de veiligheidssituatie een aanpassing van je reisplannen op korte termijn noodzakelijk maakt.

Je moet er ook rekening mee te houden dat bij een plotselinge verslechtering van de situatie de communicatiemogelijkheden in Oekraïne, zoals het internet- en telefoonverkeer, ernstig kunnen worden verstoord. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de werking van de luchthavens en het vliegverkeer van, naar en in Oekraïne bemoeilijken. 

Bron

Wat is het reisadvies naar Rusland?

Alle reizen naar de gehele Russische Federatie worden afgeraden.

Bent u momenteel in de Russische Federatie? Overweeg dan of uw aanwezigheid noodzakelijk is of verlaat het land tijdelijk. Gelet op de stijgende storingen van het luchtverkeer, worden landgenoten op doorreis in Rusland ten zeerste aangeraden de nodige schikkingen te treffen om het land zo snel mogelijk te verlaten.

Vanaf 28 februari 2022 is het Belgische luchtruim gesloten voor vliegtuigen komende uit de gehele Russische Federatie. Dit betekent dat het momenteel niet mogelijk is om rechtstreeks vanuit de Russische Federatie naar België te vliegen. Ook naar de meeste andere Europese luchthavens is er geen rechtsreeks luchtverkeer meer mogelijk vanuit de Russische Federatie. Er zijn verder ook geen luchtvaartverbindingen meer naar Rusland vanuit de meeste Europese landen.

Reizigers die momenteel in de Russische Federatie aanwezig zijn, dienen contact op te nemen met hun luchtvaartmaatschappij. Mocht deze geen alternatieve reisroutes via een derde land naar Europa voorstellen, dient de reiziger zelf een nieuw ticket aan te kopen.  Indien u hiervoor niet over voldoende financiële middelen zou beschikken, dan kan u contact opnemen met de Belgische ambassade te Moskou die u hierbij kan assisteren (met bijvoorbeeld informatie over hoe geld te laten verzenden door uw contacten in België). Mogelijk dient u via een grote omweg met tussenstops in het Midden-Oosten, Centraal-Azië of zelfs verder gelegen transitluchthavens te reizen.

Op dit moment zijn o.a. volgende verbindingen mogelijk:

Dagelijkse vluchten naar Istanbul met Turkish Airlines en Pegasus en dit zowel vanuit Moskou als Sint-Petersburg.
Dagelijkse vluchten naar Dubai en Abu Dhabi vanuit Moskou met FlyDubai en Etihad.
Vanuit meer oostelijk gelegen steden in de Russische Federatie zijn er verbindingen via Kazachstan of andere steden in Centraal-Azië.

Stel je vraag

Heb je een dringende of praktische vraag over de situatie in Oekraïne met betrekking tot je bedrijf of werknemers? Je kunt terecht bij:

Antwerpen-Waasland
thierry.lepoutre@voka.be

Brusselse metropool
tuba.gungor@voka.be

Limburg
astrid.vanhirtum@voka.be

Mechelen-Kempen
petra.van.bouwelen@voka.be
wim.brillouet@voka.be

Oost-Vlaanderen
stefan.derluyn@voka.be

Vlaams-Brabant
tuba.gungor@voka.be

West-Vlaanderen
lorenzo.bequoye@voka.be

Nationaal
maarten.libeer@voka.be
mattis.caboor@voka.be

AW_Welt_6stappenplan
imu - vzw - bebat
Proximus
imu - vzw - scholtz
OV- FTI The Summit
imu - vzw - obd3
Banner belgian coast hotels maart
imu - vzw - Uzbrussel