In een wereld van toenemende spanningen en het disruptieve tarievenbeleid van Donald Trump, herhalen VBO, Voka , AKT, BECI, AVED en UNIZO hun steun voor het EU-Mercosur-vrijhandelsakkoord. Het sluiten van dat akkoord is niet enkel een lichtpunt, maar markeert een duidelijke trendbreuk met de recente golf van protectionisme, handelstarieven en nieuwe barrières die de mondiale economie onder druk zetten. Wij roepen de bevoegde autoriteiten in ons land en de Europarlementsleden dan ook op om een constructieve en toekomstgerichte houding aan te nemen. Vrijhandel is geen luxe, maar een economische noodzaak. Mislukken is geen optie.
De EU is momenteel Mercosurs tweede grootste handelspartner op het vlak van goederen. Het akkoord zou betrekking hebben op een vijfde van de wereldeconomie en bijdragen aan economische groei en werkgelegenheid, wat 750 miljoen mensen in beide regio’s ten goede komt. Het is een unieke kans om een akkoord te sluiten met een van nature protectionistische regio.
Op het offensieve front omvat het akkoord aanzienlijke tariefverlagingen en verminderingen van niet-tarifaire belemmeringen. Met de afschaffing van tarieven voor 91% van de goederen die uit de EU worden geïmporteerd, zullen de maatregelen de handel tussen de Europese Unie, België en de Mercosur-landen aanzienlijk stimuleren. Voorbeelden van producten waarop momenteel hoge invoertarieven gelden, zijn onder meer auto’s (35%), chemische producten (18%), chocolade (20%) en textiel (20%). De afschaffing van die tarieven zal de exportpositie van Europese bedrijven aanzienlijk versterken.
Daarnaast zijn er ook positieve indirecte effecten te verwachten. Een stijging van de export vanuit landen als Duitsland en Frankrijk naar Mercosur zal immers ook Belgische bedrijven ten goede komen, aangezien zij vaak onderdelen of halfafgewerkte producten leveren aan die buurlanden.
Daarnaast creëert de overeenkomst nieuwe opportuniteiten voor Belgische bedrijven. Ze zal het voor Belgische ondernemingen gemakkelijker maken om aan gelijke voorwaarden als lokale bedrijven in te schrijven op overheidscontracten in Mercosur-landen. Ook wordt de toegang tot de Mercosur-markt vergemakkelijkt voor verschillende Belgische dienstverleners.
Verder is het akkoord ook cruciaal op het gebied van kritieke grondstoffen en de voorziening daarvan binnen de EU voor de groene transitie. Zo zullen er lagere tarieven gelden voor bepaalde grondstoffen, denk bijvoorbeeld aan lithium of natuurlijk grafiet, noodzakelijk voor batterijen.
Op het defensieve front voorziet het akkoord in specifieke vrijwaringsmaatregelen om potentieel kwetsbare sectoren te beschermen. Die maatregelen moeten worden geactiveerd als dat nodig is (bv. in geval van massale en onverwachte stijging van de invoer). Buitenlandse import zal uiteraard moeten blijven voldoen aan de EU-normen en
-standaarden om toegang te krijgen tot de interne markt van de EU. We rekenen op de EU om dat nauwgezet te blijven controleren.
Het belang van vrije handel in een veranderende wereldorde
In een wereld die steeds meer wordt gekenmerkt door geopolitieke spanningen, economische fragmentatie en rivaliteit tussen grootmachten, is het sluiten van strategische handelsakkoorden van cruciaal belang voor de economische en geopolitieke slagkracht van de Europese Unie. Het akkoord met Mercosur vormt in die context een belangrijke hefboom voor de diversificatie van handelsstromen (export en import), zeker nu de invloed van China in Latijns-Amerika toeneemt, de oorlog in Oekraïne voortduurt, sancties tegen Rusland van kracht zijn en het handelsbeleid van de VS onder Donald Trump ontregelend werkt.
Voor de EU is het essentieel om haar concurrentievermogen te versterken en haar positie in mondiale waardeketens te verankeren via op regels gebaseerde vrijhandelsakkoorden. Een mislukking van het Mercosur-akkoord zou niet alleen die strategische doelstellingen ondermijnen, maar ook het risico vergroten dat Mercosur zich heroriënteert naar andere partners, waardoor de EU en België buitenspel dreigen te staan.
Tegen de achtergrond van die inzichten is het cruciaal dat de EU haar handelsagenda niet alleen voortzet, maar ook versterkt – onder meer via het EU-Mercosur-akkoord, maar evenzeer door samenwerkingen met andere strategische partners.
De recente evaluatie van het CETA-akkoord tussen de EU en Canada onderstreept het belang van dergelijke akkoorden. Sinds de voorlopige inwerkingtreding in 2017 is de bilaterale handel tussen de EU en Canada in goederen en diensten met maar liefst 71% toegenomen – van 72,2 miljard euro in 2016 tot 123 miljard euro in 2023. [1] Daarnaast zijn de toeleveringsketens in tal van sectoren aanzienlijk gediversifieerd, wat vooral kleine en middelgrote ondernemingen in België en de bredere EU ten goede komt. Die positieve resultaten tonen aan dat handelsakkoorden niet alleen economische groei en werkgelegenheid stimuleren, maar ook bijdragen aan strategische veerkracht en geopolitieke stabiliteit. Het is een duidelijk bewijs dat de Europese Commissie op doeltreffende wijze onderhandelt: door de positieve effecten te maximaliseren en de potentiële negatieve impact tot een minimum te beperken.
Het VBO, Voka , AKT, BECI, AVED en UNIZO beoordelen het Mercosur-akkoord als positief en benadrukken de strategische noodzaak om het akkoord te sluiten in een snel veranderende wereld.
Nu de Commissie de definitieve tekst ter afronding heeft voorgelegd aan de Raad, roepen de werkgeversfederaties – namens hun leden – alle bevoegde autoriteiten in ons land en de Europarlementsleden op om een constructieve en toekomstgerichte houding aan te nemen ten aanzien van het EU-Mercosur-akkoord, in het belang van de Belgische economie en haar internationale concurrentiekracht. Mislukken is geen optie.
