Net voor de zomer ontvingen 90 Gentse werkgevers een officiële ingebrekestelling, uitgestuurd door Unia, het Instituut voor de Gelijkheid van Mannen en Vrouwen. De aanleiding? Vermeende discriminatie bij sollicitaties, vastgesteld via praktijktesten georganiseerd door de stad Gent. Voka Oost-Vlaanderen stelde onmiddellijk dat deze ingebrekestellingen onterecht zijn. De gehanteerde aanpak vertoont ernstige methodische gebreken en bevat bovendien duidelijke juridische fouten. Daarom vroegen wij al in juni om de ingebrekestellingen onverwijld in te trekken en excuses aan de getroffen bedrijven aan te bieden. Omdat daar tot op vandaag geen gehoor aan is gegeven, sluit Voka Oost-Vlaanderen verdere juridische stappen niet uit.
De stad Gent voert praktijktesten uit op de arbeidsmarkt om discriminatie op te sporen. In de praktijk bereiken deze testen echter vaak het tegenovergestelde van wat ze beogen. Ze ondermijnen het vertrouwen tussen overheid en ondernemers en steunen op een onzorgvuldige methodiek die bovendien het wettelijk kader rond praktijktesten met de voeten treedt.
Stad Gent schuift verantwoordelijkheid af
Opvallend is dat de stad Gent de volle verantwoordelijkheid bij Unia legt, terwijl het onderzoek in eigen opdracht werd uitgevoerd door haar agentschap Amal. Daarnaast werd in 2023 al aangekondigd dat de praktijktesten zouden worden gebruikt voor juridische vervolging. Geert Moerman, gedelegeerd bestuurder van Voka Oost-Vlaanderen: “De gebruikte methodiek valt te betwisten: via valse identiteiten en fictieve documenten werden bedrijven zonder enige aanwijzing van discriminatie op de korrel genomen. Er werd één meting gebruikt om bedrijven juridisch in gebreke te stellen. Dit alles gebeurde volledig buiten het wettelijk kader en werd uitgevoerd door Amal, een agentschap van stad Gent, een organisatie die hiertoe niet bevoegd is.”
Onwettige en onzorgvuldige methodiek
De tekortkomingen van deze aanpak, op grote schaal individuele bedrijven viseren met een methodiek die onbruikbaar is voor dit doel, worden bevestigd door de vele voorbeelden die bedrijven bij Voka meldden. Zo kreeg een onderneming een ingebrekestelling na een praktijktest waarbij het enige verschil tussen twee fictieve kandidaten hun leeftijd was: 39 tegenover 45 jaar. Ironisch genoeg werd uiteindelijk iemand aangeworven voor deze functie die even oud was als de zogenaamde "oudere" testpersoon.
Unia gaat haar boekje te buiten
Ook de rol van Unia roept vragen op. Door massaal ingebrekestellingen uit te sturen “omdat bedrijven dan verplicht zijn te reageren”, handelt Unia niet als een neutrale instantie die gelijke kansen bevordert, maar zet ze ondernemingen onder druk met een oneigenlijk dwangmiddel. Het gevolg is extra administratieve lasten, juridische kosten en reputatieschade voor bedrijven, in strijd met de basisprincipes van behoorlijk bestuur en rechtszekerheid.
Oproep tot rechtzetting
Voka Oost-Vlaanderen benadrukt dat discriminatie bestrijden een legitieme en noodzakelijke doelstelling is. Maar dat kan nooit met ongeoorloofde middelen die het vertrouwen ondergraven en de rechten van ondernemingen schenden. Net zoals elke burger hebben ook bedrijven recht op een faire en correcte behandeling, en mogen zij niet zonder bewijs of context beschuldigd worden van misdrijven.
“We roepen de stad Gent op om haar verantwoordelijkheid te nemen en te erkennen dat de praktijktesten foutief zijn uitgevoerd. We vragen de stad Gent deze in de toekomst niet meer te hanteren maar op een meer constructieve manier met ondernemingen samen te werken om discriminatie weg te nemen. We vragen Unia om geen verder gevolg meer te geven aan de ingebrekestellingen en dit niet meer te hanteren als techniek in de toekomst. Het lijkt ons gepast dat de betrokken partijen hun excuses aanbieden aan de betrokken ondernemingen. Indien men blijft volharden in deze aanpak, zien wij ons genoodzaakt de nodige juridische stappen te zetten tegen de onwettige uitvoering van deze praktijktesten,” besluit Geert Moerman.
