Het personeel van champignonkwekerij Muzzroom in Ingelmunster krijgt de hulp van een vernuftig automatisatiesysteem om champignons te plukken en te sorteren. Opvallend is dat zaakvoerder Stefaan Lapierre het systeem zelf mee heeft ontwikkeld. “Dit is een noodzakelijke investering, want in een arbeidsintensieve sector zoals die van ons weegt de arbeidsmarktkrapte hard door.”
Na het plotse overlijden van zijn vader, kwam Stefaan Lapierre begin de jaren 90 vrij onverwacht aan het hoofd van het champignonbedrijf. “Ik had als jonge ondernemer van amper 21 vrij snel door dat er potentieel zat in het bedrijf, maar dat uitbreiding en modernisering zich opdrongen”, steekt hij van wal. “Toen ik startte in het familiebedrijf waren er een 140-tal champignonkwekerijen in België, nu zijn dat er nog maar een 13-tal. Het is geen evidente sector: champignons zijn niet duur en het kweken en plukken is erg arbeidsintensief. Winstmarges zijn daardoor zeer laag; je moet dus op grote schaal produceren.”
In 1992 liet hij een nieuw gebouw zetten waar hij de productie vrij snel kon optrekken naar 20 ton geplukte champignons per week. Later kwam daar nog een verpakkingsafdeling bij. Op de site langs de Oostrozebeeksestraat kon niet meer uitgebreid worden. “In 2000 hebben we daarom een tweede vestiging gerealiseerd in Tielt. In onze vestiging in Ingelmunster zaten we intussen op zo’n 40 ton champignons per week, in Tielt behalen we nu diezelfde hoeveelheid.”
Arbeidsintensief
Champignons worden gekweekt op ‘gestapelde’ kweekbedden, met pakweg een meter afstand tussen. “Medewerkers plukken de champignons met de hand, snijden het steeltje af en schikken die in bakjes tussen champignons van min of meer dezelfde grootte. Om vlot alle verdiepingen kweekbedden te kunnen bereiken, verplaatsen ze zich op een pluktrolly. Dat is een soort hoogtewerkerliftje dat ze zelf in de juiste richting en naar de juiste hoogte kunnen sturen. Doordat de champignonpluk volledig met de hand gebeurt, is het proces erg arbeidsintensief.” De huidige krapte op de arbeidsmarkt weegt dan ook zwaar op de champignonsector. Het inspireerde Lapierre enkele jaren geleden om op zoek te gaan naar een manier om efficiënter te kunnen werken. “Samen met een gespecialiseerde machinebouwer, TLT Automation uit Ingelmunster, hebben we kweekbedden ontwikkeld die gekanteld kunnen worden. De plukkers moeten niet meer vooroverbuigen; de champignons komen als het ware naar hen toe. In plaats van de pluktrolly’s ontwikkelden we een systeem met stellingen langs de kweekbedden. De plukkers kunnen die stelling op de juiste hoogte afstellen en de bedden in de ideale positie kantelen.”
Blijkbaar zijn we wereldwijd de enigen die eraan gedacht hebben om kweekbedden te doen kantelen, dus hebben we daar een patent op genomen.
Stefaan Lapierre
In een derde vestiging, op een boogscheut van het moederbedrijf, werden de kweekcellen uitgerust met dat systeem. “Blijkbaar zijn we wereldwijd de enigen die eraan gedacht hebben om kweekbedden te doen kantelen, dus hebben we daar een patent op genomen. Het is onze bedoeling om het systeem samen met TLT Automation te vermarkten. Het is misschien wel opmerkelijk dat ik dat als zaakvoerder mee heb ontwikkeld, maar de interesse in technologie is er altijd al geweest en ik zit al mijn hele leven in de champignonsector. Ik wist dus heel goed wat we nodig hadden om de pluk te optimaliseren. “
Om zijn productie nog efficiënter te maken en dus maximaal te automatiseren, ging Stefaan Lapierre opnieuw aan tafel zitten met de ingenieurs van TLT Automation. “We hebben robots ontwikkeld die de champignons sorteren op basis van grootte, witheid en vorm en ze keurig in een bakje leggen bij champignons van min of meer dezelfde grootte. We hebben 12 van die robots geïnstalleerd in onze nieuwste vestiging. Een flinke investering van zo’n 1.400 euro per vierkante meter teeloppervlakte, maar wel een die ons klaarmaakt voor de toekomst.”
Plukkers in een traditioneel uitgeruste kwekerij plukken tussen de 22 en 30 kilogram champagnons per uur. “Dankzij ons systeem met de kantelbare bedden en de robots die een groot deel van het werk uit handen nemen, halen wij tussen de 70 tot 75 kilo per uur. Dat maakt het werk voor onze mensen aangenamer en vooral ergonomischer, en dat is een goeie zaak om aantrekkelijker te worden als werkgever.” (JM - Foto Kurt)
100 ton per week
Er werken een 100-tal mensen bij Muzzroom. Het bedrijf haalt intussen zo’n 100 ton champignons per week, verspreid over de 3 vestigingen. een groot deel van de champignons die er gekweekt worden, vertrekt naar supermarkten in België en Frankrijk. “In de toekomst zou ik onze nieuwste vestiging langs de Meulebekestraat graag uitgebreid zien, om er onze 3 vestigingen in te kunnen centraliseren”, besluit Stefaan Lapierre.
