Om de toekomst van de industrie in Vlaanderen te verzekeren, is er dringend een ambitieus industrieel beleid nodig op alle beleidsniveaus. Daarover publiceerde Voka een nieuwe visiepaper. Aan de Vlaamse regering vraagt Voka om werk te maken van een nieuw financieringsinstrument dat operationele ondersteuning geeft aan klimaatinvesteringen in de industrie. Aan de federale regering vraagt Voka om een korting op de transmissienettarieven in te voeren voor energie-intensieve bedrijven.
Onze Vlaamse industrie behoort tot de meest performante en energie-efficiëntste van de wereld. Toch staat de industrie in Vlaanderen voor een immense transitie op de weg naar koolstofneutraliteit. Fossiele brandstoffen zullen plaats moeten ruimen voor elektrificatie en de inzet van duurzame moleculen. Tegelijk is koolstofafvang en -opslag noodzakelijk om de CO2-uitstoot van industriële installaties substantieel te verminderen. Deze industriële transitie vraagt veel investeringen en gaat daarbovenop gepaard met hogere exploitatiekosten. De omslag naar een koolstofneutrale industrie is vandaag nog erg duur en niet concurrentieel op de wereldmarkt.
Nieuwe financieringsmechanismen
Zowel op het Vlaamse als Europese niveau bestaan al financieringsinstrumenten om de hoge investeringsuitgaven die met de transitie gepaard gaan enigszins te verzachten. Maar dergelijke investeringssubsidies zijn vaak niet genoeg om een sluitend verdienmodel te creëren voor investeringsprojecten in hernieuwbare energie of decarbonisatieprojecten omwille van de hogere exploitatiekosten. Onze buurlanden bekijken wel al volop hoe overheden bedrijven kunnen ondersteunen in de specifieke meerkosten die eigen zijn aan de exploitatie van ingrijpende transitieprojecten. Ook in Vlaanderen is er nood aan dergelijke exploitatiesteun. Voor producten waar er internationale parameters beschikbaar zijn, kan gedacht worden aan contracts for difference, terwijl voor producten waar deze niet beschikbaar zijn, een fixed premium overwogen kan worden.
Vlaanderen kan niet achterblijven met de implementatie van dergelijk transitie-instrument, inclusief de oormerking van voldoende budget voor een lange periode om de industriële transitie mee mogelijk te maken. De Klimaatsprong, het Vlaamse overlegplatform voor de industriële transitie, formuleerde in die zin reeds een aanbeveling aan de Vlaamse regering.
Die middelen zouden volgens Voka in de eerste plaats moeten komen uit het bestaande Vlaams Klimaatfonds. Het Klimaatfonds bestaat uit de opbrengsten van het Europese emissiehandelssysteem. De ontvangsten van het klimaatfonds zullen de komende jaren verder toenemen door de stijgende CO2-prijs. Voka stelt voor om de opbrengsten van het fonds terug te laten vloeien naar de ondernemingen en sectoren die vandaag het klimaatfonds spijzen. Al zullen de middelen uit het Vlaams Klimaatfonds alleen onvoldoende zijn om de volledige financieringsnood te dekken.
Lees de volledige visiepaper hier.
