Dat bedrijfsleiders of duurzaamheidsmanagers zich vandaag meermaals in de haren krabben, hoeft niet te verwonderen. De tijden zijn dan ook bijzonder uitdagend met onder meer de doelstellingen van de Europese Green Deal en andere rapporteringsverplichtingen die genadeloos dichterbij komen. Bedrijven die resoluut de strategische kaart van duurzaamheid trekken, wapenen zich voor de toekomst. Hoe vergaat het de Oost-Vlaamse deelnemers aan het Voka Charter Duurzaam Ondernemen en wat zijn voor hen de drempels? Wij maakten de balans op.
Enkele kerncijfers
- 47% heeft hun CO2-voetafdruk berekend
- 90% van de bedrijven zijn medewerkers zijn zich bewust van wat duurzaamheid inhoudt en hoe ze hier zelf een steentje aan kunnen bijdragen.
- 33% heeft een meerjarenplan waarin doelstellingen zijn geformuleerd op middellange en lange termijn.
Elk voorjaar stellen bedrijven die deelnemen aan het Voka Charter Duurzaam Ondernemen met veel trots hun duurzaamheidsinspanningen voor waar ze het voorbije jaar hard aan gewerkt hebben. Het zijn stuk voor stuk impactvolle acties binnen de 5 P’s (People, Planet, Profit, Peace en Partnership) die bijdragen tot een grotere duurzaamheidsvisie. Hierna volgt per bedrijf een inspirerende best practice om eventueel zelf toe te passen. Aan het einde van die jaarlijkse cyclus worden ze beloond met de erkenning van het Voka Charter.
Maar de weg richting het ultieme duurzaamheidsoord is geplaveid met stevige uitdagingen. We vroegen aan onze Oost-Vlaamse deelnemers aan het Voka Charter Duurzaam Ondernemen wat voor hen de drijfveren en drempels zijn om dagelijks weer wat duurzamer te worden. 68 bedrijven namen deel.
Draagvlak wel, lange termijn minder
De reden waarom bedrijven het meest investeren in duurzaamheid heeft een (groot) menselijk kantje. Bij maar liefst 90% van de bedrijven zijn medewerkers zich bewust van wat duurzaamheid inhoudt en hoe ze hier zelf een steentje aan kunnen bijdragen. Ook de focus op lange termijn met geen noodzakelijke return on investment op korte termijn is een stimulus (57%) naast het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten (71%). Uit andere antwoorden leiden we af dat duurzaamheid voor een substantieel marktvoordeel zorgt met het vlotter aantrekken van talent (29%) en een versnelde groei van het bedrijf (16%).
Hoewel de stimuli legio zijn, is duurzaamheid nog niet altijd ingebed in de bedrijfsstrategie. Slechts 33% heeft een meerjarenplan waarin doelstellingen zijn geformuleerd op middellange en lange termijn. Ook de Europese klimaatdoelstellingen zorgen daar niet meteen voor een drastische ommezwaai. 40% geeft aan nog geen concrete klimaatdoelstellingen te hebben. 26% van de bedrijven hebben die wel, maar ze zijn niet afgestemd op Europa. Het overige deel (34%) is volledig in lijn met de Europese doelstellingen, waarvan 10% ook het Science Based Targets Initiative (SBTi) volgt.
Om die doelstellingen te halen, laat 59% van de bedrijven de verantwoordelijkheid op de schouders van een duurzaamheidsteam rusten. Buiten de grenzen van dat team zijn ook andere medewerkers een cruciale schakel in dat verhaal. 69% zegt medewerkers te betrekken om verder te verduurzamen, terwijl 16% dit nog niet doet maar wel binnenkort zal opstarten. Dienstenbedrijven (75%) lijken hun medewerkers nog iets meer te engageren dan productiebedrijven (69%). De roep naar betrokkenheid wordt ook groter naarmate het aantal medewerkers stijgt in een bedrijf.
Quick wins zijn er stilaan uit
Duurzaam ondernemen hoeft niet altijd duur te zijn of veel tijd in beslag te nemen. Maar laureaten van het Voka Charter zijn stilaan heen door alle quick wins (zoals bijvoorbeeld zonnepanelen installeren). 6% geeft aan dat er nog veel laaghangend fruit te rapen valt, tegenover 35% die nog een klein aantal potentiële verbeteringen ziet en 29% die bijna alle quick wins hebben verzilverd. 40% van de bedrijven heeft ook een uitgebreid KPI-dashboard waarin duurzaamheidsacties of –doelstellingen in zijn vervat. 31% heeft wel nog geen specifieke KPI’s rond duurzaamheid.
We peilden ook naar wat drempels zijn om uiteindelijk niet te investeren in een duurzame oplossing als daar de mogelijkheid toe is. De hoofdreden blijkt dat er te weinig kennis is over wat nu het meest duurzaam is (43%). Daarnaast blijkt voor sommigen een duurzame oplossing ook duurder te zijn dan de standaardoptie (38%) en de return on investment is dikwijls te laag (32%). Onzekerheid over het regelgevende kader (33%) zorgt eveneens voor een barrière.
CO2 is key
Op de vraag welke de grootste duurzaamheidsuitdagingen zijn, kwamen heel uiteenlopende antwoorden binnen. Een duurzaam en inclusief personeelsbeleid opzetten om tegemoet te komen aan de krapte op de arbeidsmarkt, toegenomen Europese regelgeving en circulariteit kwamen het vaakst voor.
Maar met stip op één staat de CO2-voetafdruk doen dalen. 33% van de deelnemers heeft nog geen CO2-voetafdrukberekening gemaakt, 14% is ermee bezig en 47% heeft deze uitgevoerd. Die 47% splitsen we op in 9% die tot en met scope 1 gaat (directe emissies), 25% scope 2 en 19% scope 3 (indirecte emissies). Logischerwijs gaan veel meer productiebedrijven concreter aan de slag met CO2-voetafdrukberekening dan dienstenbedrijven.
Externe communicatie komt op gang
Veel bedrijven hebben nog schroom om voluit te communiceren over duurzaamheid. De meeste bedrijven (76%) communiceren veelal nog informeel (tijdens interne meetings bijvoorbeeld). Iets meer dan de helft (53%) heeft al een aparte pagina rond duurzaamheid. Meer dan een kwart (29%) publiceert een verslag zonder daar een specifieke richtlijn over te hebben en 24% communiceert vooral via e-mail naar klanten en leveranciers.
Certificatiesystemen zijn ook een manier om over duurzaamheid te communiceren. 57% heeft naast het Voka Charter geen ander duurzaamheidslabel. EcoVadis (een platform waarop bedrijven de prestaties van hun leveranciers op het gebied van duurzaamheid evalueren) is met 21% het meest vertegenwoordigd onder de deelnemers. Tot slot blijft het Voka Charter een positieve rol vervullen. Gemiddeld scoort een bedrijf 4,43 op 5 voor zijn deelname aan het Voka-label. En met een Net Promoter Score (NPS) van 4,54 op 5 springen binnenkort wellicht nog meer bedrijven op de duurzaamheidstrein. Een trein die onverstoord doorraast.
Meer weten over ons aanbod rond duurzaam ondernemen?
Bekijk zeker ook volgende events of opleidingen
