In België beschikken dubbel zoveel werknemers via hun werkgever over een mobiliteitsvoordeel of -vergoeding dan Europees gemiddeld genomen. Dat blijkt uit de jaarlijkse internationale werknemersstudie van SD Worx voor 2023. Die toont ook aan dat België het enige Europese land is waar meer dan de helft van de werknemers over zo’n mobiliteitsvoordeel beschikt. Voor het eerst in jaren waren bedrijven hier wel minder geneigd om een bedrijfswagen snel toe te kennen.
Net als in België zijn ook in Frankrijk, Ierland, Oostenrijk, Zwitserland, Spanje, Polen, Finland en Kroatië meer dan drie kwart van de werknemers tuk op mobiliteitsvoordelen of -vergoedingen via hun werkgever, gaande van een fiets of een fietsvergoeding, een bijdrage of abonnement voor openbaar vervoer tot een bedrijfswagen. Met 57% van de werknemers dat effectief zo’n mobiliteitsvoordeel heeft, is de aandacht bij Belgische werkgevers hiervoor wel beduidend beter dan elders in Europa. Europees bekeken kan gemiddeld slechts 29% van de werknemers hierop rekenen.
Met de bedrijfswagen lange tijd als het opvallendste voorbeeld, waren mobiliteitsvoordelen voor werkgevers steeds een wapen in hun creatieve strijd tegen de hoge Belgische loonkosten. Voor het eerst in jaren stagneerde vorig jaar evenwel het aandeel bedrijfswagens, zo stelde SD Worx vast bij een analyse van de loongegevens van 1,2 miljoen werknemers in de privésector eind 2023. Zo kreeg het inzichten in de bedrijfswagens van meer dan 175.000 loontrekkenden. ‘Er is een lichte terugval in bedrijfswagens, van 14,8% naar 14,6%. De grootste terugval zien we bij de -25 jarigen - van 3,3% naar 2,0% - en beperkt ook bij de 25-35 jarigen. Daarnaast stellen we vast dat meer werkgevers dit voordeel pas geven na een jaar anciënniteit: het percentage werknemers met een bedrijfswagen en minder dan een jaar anciënniteit is in een jaar gevoelig gedaald, van 7,3% in 2022 naar 1,8% in 2023’, weet mobiliteitsexpert Veerle Michiels van SD Worx.
Vanaf 30 jaar gaat het in twee derde van de gevallen om een functiewagen bij jobs die verplaatsingen naar klanten vereisen, zo heeft een bevraging van de hr-dienstenverlener bij meer dan duizend Belgische werknemers uitgewezen. ‘Bedrijfswagens zien we vooral bij werknemers met kinderen en bij een voltijdse tewerkstelling. Het is geen voorrecht van de happy few. Bovendien hoort de wagen vaak bij een job met meer verantwoordelijkheid, met een link naar klanten. Deze werknemers kunnen ook niet zomaar afstand doen van hun wagen en overstappen naar een alternatief.’
‘Bedrijfswagens horen vaak bij een job met meer verantwoordelijkheid, met een link naar klanten.’
KWART MEER KOSTEN BIJ VERGROENING
Bij 66% van de -25-jarigen met een bedrijfswagen gaat het om een salariswagen, als instrument om jongeren met specifieke talenten aan te trekken en te behouden. Net als de fiets(vergoeding) is de bedrijfswagen dus nog een populair instrument in de war for talent, ook al nemen de hieraan verbonden kosten voor de werkgever stevig toe door de vergroening van het wagenpark. Op vijf jaar tijd zijn die met liefst 24% gestegen. ‘Het mediaan bedrag van de catalogusprijs van de nieuwe bedrijfsvoertuigen is met net geen kwart gestegen van 32.529 euro in 2018 naar 40.280 euro in 2023. Alleen het laatste jaar al steeg de mediaan cataloguswaarde voor een nieuwe wagen met 10%. Voor de min 25-jarigen is de mediaan catalogusprijs beperkt tot 31.112 euro’, geeft Veerle Michiels mee. ‘De catalogusprijs stijgt met de leeftijd, want die is vaak gekoppeld aan een rol met meer verantwoordelijkheid. Sinds 2021 hebben de (hybride) benzines de (hybride) diesels ingehaald en zijn de elektrische voertuigen aan een snelle opmars bezig.’
MOBILITEITSBUDGET BEPERKT FENOMEEN
Intussen wint ook het mobiliteitsbudget aan populariteit, al blijft deze formule vijf jaar na lancering nog een beperkt fenomeen. Hierbij ruilt een werknemer zijn recht op een bedrijfswagen in voor een budget om zijn mobiliteit zelf duurzaam in te vullen. Dat budget wordt dan aangesproken voor bijvoorbeeld een elektrische wagen, een fiets, een trein-, bus- of deelabonnement of het financieren van de hypothecaire lening of huishuur. De omvang ervan wordt bepaald door de totale werkgeverskost voor de bedrijfswagen die men opgeeft. Het mediane bedrag vorig jaar bedroeg 7.800 euro, wat 30% meer is dan het jaar voordien. De bovengrens lag voor 2023 op 16.000 euro, maar die wordt dit jaar geïndexeerd.
Vandaag heeft welgeteld 2,7% van de bedienden – meer dan een op de 35 of dubbel zoveel als in 2022 – de switch tot nu toe gemaakt. ‘Werkgevers kunnen zo beter inspelen op individuele behoeften. Maar werknemers kunnen pas voor meer duurzame opties kiezen als ze op het eind van hun leasetermijn komen’, verklaart Veerle Michiels de eerder gestage groei, die zich vooral aftekent in de Brusselse regio en bij medewerkers tussen 25 en 35 jaar. ‘Vooral als de medewerker de auto niet echt nodig heeft of als er voldoende alternatieven voorhanden zijn, zoals in de steden. Ook in organisaties met veel functiewagens is dit minder een optie.’