Niet alleen Donald Trump roert zich op het geopolitieke speelveld. Ook China rolt al sinds enige tijd met z’n spierballen. Sinds december 2024 stelde de Chinese overheid extra exportbeperkingen in op een reeks kritieke grondstoffen, waaronder antimoon. Een beperking die de recyclagespecialist Campine uit Beerse geen windeieren legt. “Wij kopen amper antimoon in China”, zegt CEO Wim De Vos. “Daardoor heeft deze beperking nauwelijks impact op ons. Integendeel. Aangezien de Chinezen ook het afgeleide product antimoontrioxide bijna niet meer exporteren, zijn we als leverancier van dit product op zes maanden tijd wereldwijd van plek drie naar nummer één doorgegroeid.”
Campine is in 1912 opgericht in Beerse als Compagnie Metallurgique de la Campine en in 1987 omgedoopt naar Campine. Het bedrijf met in totaal 260 medewerkers – dat in 2024 een geconsolideerde omzet van 365 miljoen euro en een EBITDA van 42 miljoen euro behaalde – is vandaag naast de site in Beerse ook actief op twee sites in Frankrijk. “We zijn een bedrijf in de circulaire economie dat zowel metalen, chemicaliën als plastics recycleert uit consumenten- en industrieel afval”, vertelt Wim De Vos.
“Campine bestaat uit twee divisies: Circular Metals en Specialty Chemicals. De Circular Metals divisie heeft als hoofdactiviteit de recyclage van batterijen (de oude gekende lood-zuur batterijen). We zijn het tweede grootste batterijrecyclagebedrijf in Europa met een jaarlijkse verwerking van 180.000 ton oude batterijen en ander loodafval. Dit komt overeen met het herverwerken van 20.000 afgedankte autobatterijen per dag. Daarnaast herwinnen we ook andere metalen zoals tin, antimoon, zilver en goud uit de batterijen en andere afvalstromen. Wereldwijd zijn we de enige antimoonspeler die dit metaal – met eigen technologie – uit afvalstromen wint. Intussen maakt het aandeel gerecycleerd antimoon al 15 procent van ons totale volume uit. Op jaarbasis hebben we 10.000 tot 12.000 ton antimoon nodig. De doelstelling is om tegen 2030 5.000 ton – dus bijna 50% – te recycleren. In de Specialty Chemicals divisie produceren we chemicaliën, meer bepaald brandvertragers en brandvertragende mengsels. Dit zijn producten die toegevoegd worden aan allerlei plastics en textiel om ze in geval van brand trager te laten branden of het vuur zelfs te doven. Het basisproduct hier is antimoontrioxide, dat we maken met het pure antimoon. Daarnaast heeft de Specialty Chemicals divisie nog een plastics recyclage poot die twaalfduizend ton PP-plastic recycleert uit consumentenafval.”
Concurrentie van de kaart
Campine produceert al vele jaren antimoontrioxide. “Tot in de jaren negentig van de vorige eeuw kochten we antimoonerts aan en smolten we dat erts zelf om tot metaal”, legt Wim De Vos uit. “Maar omdat de Chinezen – die over gigantische hoeveelheden eigen grondstoffen beschikken – zelf antimoonmetaal gingen produceren, is dat niet langer rendabel. Niet veel later zijn ze ook beginnen inzetten op het vervaardigen van antimoontrioxide. Met dat product gingen ze vooral richting Amerikaanse markt, waar ze alle concurrentie van de kaart veegden. 75% van het antimoontrioxide in de VS kwam op die manier tot voor kort uit China. Een importtaks op antimoontrioxide – ingevoerd door de Europese Unie – zorgde ervoor dat wij wel concurrentieel konden blijven.”
Blijven diversifiëren maakt ons minder VUCA-gevoelig en verzekert ons van een goede plek aan de tafel.
Wim De Vos
Onmisbare grondstof
De hoogoplopende handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China zorgden in september vorig jaar voor een heuse revolutie op de antimoontrioxidemarkt. “Door de Chinese exportbeperkingen is het niet meer mogelijk om Chinees antimoontrioxide in te voeren in de VS”, legt Wim De Vos uit.
“Ook antimoonerts en antimoonmetaal exporteren de Chinezen nog amper. Hierdoor geraken de meeste producenten niet meer aan de nodige grondstoffen. Ook wij kochten tot 2017 80% van ons antimoonmetaal in China. Gelukkig hebben we dit sindsdien om verschillende redenen afgebouwd en haalden we in de eerste helft van 2024 nog slechts 4% van onze antimoongrondstof uit China. De exportbeperkingen hebben dus nauwelijks impact op ons. Maar de vraag naar antimoontrioxide en de prijs ervan schoot wel de hoogte in (van 5 euro per kilo naar 50 euro per kilo). Wij krijgen aanvragen van overal, maar vooral in de VS is de nood zeer groot.
Antimoontrioxide is een brandvertrager in plastic en textiel, is nodig voor de productie van petflessen en wordt onder een andere vorm gebruikt voor extreem helder glas voor zonnepanelen, maar het is vooral ook een onmisbare grondstof in diverse militaire toepassingen. En met de defensie-industrie die op volle toeren draait en 75% van nodige grondstoffen die wegvielen, moesten de Amerikanen hun aanvoer bij ons wel veiligstellen. Omwille van deze uitzonderlijke omstandigheden en onze leveranciers, die ons – ondanks gekke voorstellen die ze kregen van concurrenten – trouw bleven, groeiden we op zes maanden tijd uit tot de grootste antimoontrioxideleverancier ter wereld.”
Met een defensieindustrie op volle toeren en 75% grondstoffen die wegvielen, moesten de Amerikanen hun aanvoer bij ons wel veiligstellen.
Wim De Vos
Blijven diversifiëren
Een mooie plek om in te nemen. Maar hoe gaat de situatie de komende maanden en jaren evolueren? Wat als de Chinezen terug in de dans springen? “De volatiliteit in de wereld zal blijven bestaan”, besluit Wim De Vos. “Ik geloof sterk in het VUCA-concept: de markten zullen Volatile, Uncertain, Complex en Ambiguous blijven. Als het ene conflict achter de rug is komt er weer iets anders op de proppen. De jongste jaren zijn een mooi voorbeeld: Covid, oorlog in Oekraïne, energiecrisis, zeepiraten die de containervrachtkosten vertienvoudigen, Chinese restricties, US-import tarieven, oorlog in Israël en ga zo maar door. We moeten ons flexibel blijven opstellen en vooral onze aankopen, producten en markten blijven diversifiëren, dat maakt ons minder VUCA-gevoelig en verzekert ons van een goede plek aan de tafel.”
