Ursula von der Leyen had een onverwacht sinterklaascadeau voor het Belgisch bedrijfsleven: ze vloog naar Latijns-Amerika om het Mercosur akkoord te ondertekenen met de regeringsleiders van Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay. Voka feliciteert de nieuwe Europese Commissie met de daadkracht. Het is nu aan de lidstaten om het akkoord op hun beurt goed te keuren. België heeft er veel bij te winnen.
De economische baten van het akkoord
Het akkoord brengt grote baten mee voor het bedrijfsleven. In de eerste plaats door de afschaffing van invoertarieven op 91% van de goederen. Huidige tarieven, zoals 35% op auto-onderdelen, 18% op chemie en 20% op voedingsmiddelen (denk bijvoorbeeld aan de export van diepvriesproducten), worden afgeschaft. Ook qua markttoegang heeft het nieuwe akkoord een grote impact: het opent de deur naar naar Zuid-Amerika voor onze bedrijven in uiteenlopende sectoren. Zakelijke dienstverlening, financiële diensten, telecommunicatie, e-commerce, transport en milieudiensten worden expliciet genoemd.
Het akkoord lag onder vuur vanwege de impact op de Europese voeding – en landbouwsector. . Onterecht, want om deze impact te minimaliseren, heeft de EU strikte invoerquota ingesteld. Voor rundvlees is er een maximale invoer van 99.000 ton toegestaan, wat slechts 1% van de jaarlijkse Europese consumptie vertegenwoordigt, ofwel slechts 1 biefstuk van ongeveer 200 gram per jaar per Europeaan. Voor pluimvee is er een quota van 180.000 ton, verspreid over vijf jaar.
Beide maatregelen zijn ontworpen om marktverstoring te voorkomen. Bovendien zijn Mercosur-exporteurs verplicht om te voldoen aan de strenge EU-normen voor voedselveiligheid en productkwaliteit, waardoor de hoge Europese standaarden behouden blijven. Voor de landbouw biedt het Mercosur-akkoord aanzienlijke voordelen.
Een handelsakkoord is altijd een compromis: elk land geeft en neemt een beetje. De bottom line is dat wanneer we alles bij elkaar bekijken, de totale uitkomst van het akkoord positief is.
Veel meer dan een handelsakkoord
Maar daarnaast is het vooral veel meer dan een handelsakkoord. De EU-Mercosur-handelsovereenkomst is een kans voor Europa om haar geopolitieke invloed te versterken. In een tijd waarin de invloed van China wereldwijd toeneemt en traditionele partners zoals de VS minder betrouwbaar worden, biedt het akkoord Europa de mogelijkheid om zijn economische banden te diversifiëren. Dit is essentieel om strategische afhankelijkheden te verminderen en de Europese industrie te ondersteunen. Sinds de herverkiezing van Trump in de VS is dit alleen maar actueler geworden. Als – of moeten we zeggen wanneer – Donald Trump straks zijn handelsoorlogen start, dan moeten we verder werk maken van sterke handelsakkoorden met de rest van de wereld.
Naast economie en geopolitieke overwegingen speelt ook duurzaamheid een centrale rol. Het akkoord combineert handel met milieubescherming door afspraken over internationaal erkende milieu- en arbeidsnormen. Cruciale grondstoffen zoals lithium en niobium, die noodzakelijk zijn voor de energietransitie, kunnen zo ook makkelijker hun weg vinden naar Europa. Nieuwe Europese richtlijnen tegen ontbossing beperken de ecologische impact, terwijl het akkoord zelf ook duurzame bosbeheerpraktijken stimuleert.
Het vrijhandelsakkoord is meer dan handel; het is een geopolitieke hefboom en een cruciale stap in Europa’s strategische herpositionering.
Goedkeuring is een no-brainer voor België
Het valt nu af te wachten of er ook een meerderheid gevonden kan worden in de Raad waarin alle 27 ministers van handel zetelen. Voor ons land is er maar één optie: voor stemmen. Impactanalyses wijzen uit dat er in ons land (veel) meer winnaars dan verliezers zullen zijn bij dit akkoord.
Internationale handel vormt een essentiële pijler van de Belgische economie. Met een totale uitvoer die meer dan 90% van het bbp vertegenwoordigt, behoort België tot de meest open economieën van Europa. En Vlaanderen scoort nog hoger op dit vlak. Voor een handelsnatie als België is het ondertekenen van dit akkoord niet meer en niet minder dan een absolute no-brainer.
De nieuwe Europese Commissie is haar nieuwe termijn daadkrachtig begonnen:: doelgericht, pragmatisch en vooral in staat om (grote) knopen door te hakken – soms tegen de grote lidstaten in. Meer van dat, Ursula!
