‘Rare titel’, hoor ik u al meteen denken. Helemaal terecht, maar toch is het bittere ernst. Ik verklaar me nader.
Enkele weken geleden gingen we met veertig ondernemers en Vlaams minister-president Jan Jambon op techmissie naar Brainport Eindhoven. Het fantastische biotoop rond de University of Technology bestaat uit vijf onderzoekscampussen en enkele honderden bedrijven die investeren in de toekomst van chipproductie, automotive, medische beeldvorming en waterstof. Toch was er één dreigende term die voortdurend rondzoemde in alle succesverhalen die we daar te horen kregen: netcongestie. Het is een term die verwijst naar de overbelasting van het net, als op bepaalde momenten de vraag naar stroom te hoog is en er te veel groene stroom wordt teruggestuurd op het net. Dat kan in een worstcasescenario zelf tot een volledige black-out leiden. Het probleem is zo ernstig dat sommige bedrijven in Eindhoven niet meer kunnen uitbreiden, en dat startende ondernemingen in de regio zelfs risico lopen geen aansluiting te krijgen op het net.
‘Hebben jullie daar in België dan geen last van?’, vroegen de Nederlanders verbaasd toen ze de verwonderde gezichten bij onze delegatie zagen. Neen, voorlopig niet dus. Maar gelet op de grote concentratie van energie-intensieve sevesobedrijven in ons havengebied sloeg de schrik me wel om het hart. Want als het in Nederland regent, druppelt het meestal in Vlaanderen; herinner u het stikstofdossier.
Ik was dan ook razend benieuwd naar de mening van Fluvius hierover in deze special. En die klinkt even logisch als verrassend. Netcongestie is vooral een gevolg van de voorbeeldige ruimtelijke ordening in Nederland, waar woon- en bedrijfsactiviteiten met veel overleg geclusterd worden op een beperkte oppervlakte. Hierdoor blijft er veel open ruimte en ongerepte natuur over. Maar nadeel is dat er in die woon-werkcentra een enorme piekvraag aan energie ontstaat, waardoor op sommige plaatsen - zoals rond Eindhoven - het net bezwijkt. Dan hebben we het hier niet over het hoogspanningsnet, maar over de distributie van laag- en middenspanning voor kmo’s.
In het verrommelde Vlaanderen met zijn lelijke steenwegen en oneindige lintbebouwing daarentegen, is die energie-uitwisseling veel meer verspreid, waardoor piekbelastingen worden uitgevlakt. Intussen wordt er ook bij ons fors geïnvesteerd in het robuuster maken van het elektriciteitsnet. Maar het lijkt er dus op dat decennia van ruimtelijk wanbeheer ons dan toch één onverwacht voordeel hebben opgeleverd.
Nog redenen om blij te zijn? Helaas neen, want naar andere voordelen van lintbebouwing blijft het spijtig genoeg zoeken met een vergrootglas. Neem alleen maar de elektrificatie van ons wagenpark. Wie ver van het stadscentrum woont, en geen laadstation in de buurt heeft, is bijna verplicht om in een eigen laadpaal te investeren; een dure zaak. De vraag is ook of ‘iedereen zijn eigen laadpaal’ op termijn een houdbaar model is. Bij onze noorderburen worden er in die dichtbebouwde woonerven gemeenschappelijke laadeilanden gebouwd die voor de meeste wagenbezitters op wandelafstand liggen.
‘Om onze openbare ruimte volledig her in te richten, is het jammer genoeg te laat. Gelukkig zijn wij een land van slimme ondernemers.’
Om onze openbare ruimte volledig her in te richten, is het jammer genoeg te laat. Gelukkig zijn wij een land van slimme ondernemers. En dus kan je binnenkort via een handige app een mobiel laadstation bestellen tot vlak voor je deur. Veertig minuutjes later is je auto opgeladen. De twee mannen achter de Antwerpse start-up UZE vertellen in deze special hoe ze op hun lumineuze idee kwamen.
Welke Nederlandse voetballer was het ook alweer die zei: ‘Elk nadeel heb zijn voordeel’?
Luc Luwel
Gedelegeerd bestuurder