Duurzaamheid klinkt vaak groot en abstract. Het roept beelden op van internationale klimaattoppen en dikke rapporten vol grafieken en doelstellingen. Maar in de praktijk begint het veel kleiner, in de keuzes die ondernemers elke dag maken. Keuzes die vaak onzichtbaar blijven, maar die wel degelijk het verschil maken.
Denk aan een Limburgse kmo in de maakindustrie. In de productiehal staan nieuwe, energiezuinige machines naast oudere installaties die slim zijn aangepast om langer mee te gaan. Op het dak glinsteren zonnepanelen die niet alleen het bedrijf, maar ook een deel van de buurt van stroom voorzien. En in de kantine spreekt een jonge technieker trots over het opleidingsprogramma dat hem de kans geeft zijn diploma lassen in de praktijk te verdiepen. Voor hem is dat meer dan werk: het is een toekomst.
Voor dat bedrijf is duurzaamheid geen glossy rapport of apart project dat eens per jaar wordt voorgesteld. Het zit verweven in hun manier van werken: verspilling vermijden, mensen kansen geven, vooruit denken. Het levert niet alleen een lagere energiefactuur en tevreden klanten op, maar ook een hechter team dat voelt dat hun werk ertoe doet. Duurzaamheid is daar niet de sluitpost, maar de motor van hun groei.
En toch blijft er frustratie. Terwijl de bedrijfsleider investeert in circulaire processen, moet hij tegelijk uren spenderen aan dubbele rapporteringen voor verschillende instanties. Wat de ene maatregel stimuleert, wordt elders afgeremd door complexe Europese verplichtingen die nauwelijks rekening houden met de realiteit van zijn sector. Een subsidie die vergroening beloont, gaat soms hand in hand met een administratieve last die bijna de helft van de winst tenietdoet. Hij vertelde me: “Ik wil vooruit, maar soms voelt het alsof ik tegelijk op de rem moet staan.”
Die uitspraak staat niet op zichzelf. Veel ondernemers ervaren hetzelfde spanningsveld. De wil om te investeren, de daadkracht om stappen te zetten, de creativiteit om oplossingen te vinden – die zijn allemaal aanwezig. Maar wie echt vooruitgang wil, moet bedrijven ook de ruimte geven om te bewegen.
Daar wringt het schoentje. We vragen aan de overheid en aan Europa om minder te werken met een strak keurslijf en meer met vertrouwen. Geen lappendeken van regels die elkaar tegenspreken, maar een duidelijk en coherent kader. Geen remmende rapporteringsplicht, maar stimulansen die effectief ondersteunen.
Een gezond bedrijf ademt duurzaamheid, onze deelnemers aan het Voka Charter Duurzaam Ondernemen beseffen dat als geen ander. Het is geen extra hoofdstuk in de strategie, maar de rode draad die toekomst mogelijk maakt. Laten we er samen voor zorgen dat die toekomst niet wordt belemmerd door regels, maar gevoed wordt door kansen. Want wie bedrijven de ruimte geeft, krijgt er innovatie, jobs en maatschappelijke vooruitgang voor terug.
