Overheidsopdrachten vertegenwoordigen ongeveer 15% van het Belgische bbp – miljarden euro’s die, mits slim ingezet, een krachtige impuls kunnen geven aan onze lokale economie. Toch gaat vandaag slechts 33% van de gegunde opdrachten naar kmo’s, waarmee België helemaal onderaan bengelt in de Europese ranglijst. Die lage betrokkenheid is een gemiste kans. Voor start-ups en scale-ups kunnen overheidsopdrachten een cruciale hefboom zijn: ze zorgen voor kritische massa, een eerste betrouwbare klant en een sterke referentie voor verdere groei – ook internationaal. Maar de huidige aanbestedingspraktijk sluit hen vaak uit door complexe procedures, onredelijke voorwaarden en een te sterke focus op prijs.
Daarom schuiven we een aantal concrete beleidsmaatregelen naar voren:
- Meer kennis en expertise: Richt een centrale kenniscel op en voorzie opleidingen voor ambtenaren én ondernemers.
- Meer transparantie: Gebruik o.a. vooraankondigingen, publiceer alle documenten centraal en geef feedback op offertes.
- Flexibiliteit in procedures: Versoepel inschrijvingsvoorwaarden, deel opdrachten op in percelen en organiseer marktconsultaties.
- Betere betaaltermijnen: Verkort betaaltermijnen en werk standaard met voorschotten.
- Administratieve vereenvoudiging: Vermijd overbodige normen en pas het “only once”-principe toe.
- Innovatief aanbesteden: Maak oproepen technologie-neutraal en versterk het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten.
- Duidelijk charter en stappenplan: Werk met streefwaarden: 60% kmo-betrokkenheid bij gegunde opdrachten en 80% bij offertes.