Ondernemers 10 - Standpunt: Bert Mons: Habemus vaklui!
In Vlaanderen blijft een hardnekkig misverstand woeden: dat technische en praktijkgerichte opleidingen minderwaardig zouden zijn aan theoretische richtingen. Nog te vaak worden studierichtingen die leiden naar een technische of beroepsmatige loopbaan beschouwd als een noodoplossing, een keuze voor wie het ‘niet gemaakt heeft’ in de A-stroom. Dat beeld is niet alleen fout, het is ronduit schadelijk. Want zonder jongeren die kiezen voor een vak, komt onze economie tot stilstand.
De realiteit is dat we vandaag – meer dan ooit – nood hebben aan praktisch geschoolde talenten. We leven in een tijd waarin innovatie en technologie razendsnel evolueren. Machines, installaties, infrastructuur, digitale netwerken: achter elke vooruitgang staat een vakman of vakvrouw. Als we onze welvaart willen behouden én versterken, dan moeten we dringend komaf maken met de hardnekkige tweedeling in ons onderwijs en het praktijkgericht onderwijs herwaarderen.
Voka stelt daarom een duidelijke en realistische blauwdruk voor. Centraal daarin staat een stevige basis voor élke leerling, met bijzondere aandacht voor de kwaliteit van het basisonderwijs. Want wie in het zesde leerjaar struikelt over basisvaardigheden zoals taal, wiskunde of wetenschappen, zal moeilijk zijn weg vinden in een arbeidsmarktgerichte richting. Zeker in de B-stroom, waar vandaag al een kwart van de leerlingen de minimumdoelen niet haalt, groeit het probleem gestaag. Tegelijk stijgt het aantal leerlingen dat instroomt in de B-stroom jaar na jaar. Het praktijkgerichte onderwijs krijgt zo steeds meer leerlingen over de vloer, vaak zonder dat zij hier bewust en goed voorbereid voor kozen. Die evolutie is onhoudbaar.
Praktijkgericht onderwijs mag geen vangnet zijn, het moet een trampoline worden – naar een job, naar een toekomst, naar trots.
In de tweede en derde graad is de link met het bedrijfsleven cruciaal. Geen vrijblijvende bedrijfsbezoeken of eenmalige stages, maar structurele partnerschappen waarin werkplekleren vanzelfsprekend is. Modulaire trajecten, actualisering van cursusmateriaal, en inzet van praktijkleerkrachten uit de sector maken het onderwijs niet alleen relevanter, maar ook effectiever. En vooral: aantrekkelijker. Opleidingen moeten evolueren naar leerlaboratoria waar jongeren hun talenten ontdekken én ontwikkelen in realistische, motiverende omstandigheden. Alleen zo kunnen we vermijden dat jongeren afhaken of school verlaten zonder diploma.
Het is tijd om taboes te doorbreken. Als het vak PAV (Project Algemene Vakken) niet meer levert wat het belooft , dan moeten we durven herbekijken of het nog thuishoort in het curriculum. We moeten durven kiezen voor onderwijs dat werkt, en dat jongeren perspectief biedt. Diploma’s mogen geen plafond zijn, maar bouwstenen: stapelen moet kunnen, groeien moet aangemoedigd worden.
Voka legt een ambitieus plan op tafel met de Paper “Praktijkgericht onderwijs als eerste keus” die je op onze website kunt raadplegen. Geen imagocampagne, maar echte hervormingen die recht doen aan de talenten van duizenden jongeren. Want praktijkgericht onderwijs mag geen vangnet zijn, het moet een trampoline worden – naar een job, naar een toekomst, naar trots. Het is tijd dat we niet alleen spreken over gelijke kansen, maar ze ook daadwerkelijk creëren. Door elk talent – praktisch, technisch of theoretisch – evenveel waardering en groeikansen te geven. Daar wint iedereen bij: leerling, onderneming én samenleving.
