Een slimme kilometerheffing voor iedereen variërend naar plaats, tijd en milieukenmerken is volgens Voka een belangrijk wapen in de strijd tegen de files. Voor een vlottere doorstroming van ons verkeer moeten we de bestaande wegcapaciteit beter gaan benutten. Dat kan door sturend te werken via een aangepaste verkeersfiscaliteit, gestoeld op het principe van ‘de gebruiker betaalt’.
Het probleem
Aangezien we 60% van onze verplaatsingen in onze vrije tijd maken, is er heel wat potentieel voor bijsturing van ons gedrag via een kilometerheffing. De totale filekosten per werkdag zijn ondertussen opgelopen tot 1,3 miljoen euro. In 2023 werden alle filerecords gebroken. Dat heeft een uitermate hoge kost die een grote impact heeft op onze economie en samenleving. Door naast het goederenvervoer ook het personenvervoer aan een kilometervergoeding te onderwerpen, zullen weggebruikers meer gaan nadenken over hun verplaatsingsgedrag en eventueel kiezen voor alternatieve vervoersmiddelen, luwere momenten om zich te gaan verplaatsen, meer telewerk, leveringen buiten de piek,… Dat zal de doorstroming van ons verkeer ten goede komen.
Onze oplossing
De verkeersfiscaliteit moet volgens Voka hertekend worden richting het meer belasten van het gebruik, in plaats van het belasten van de aankoop of het bezit van een voertuig. Om gedragssturend te kunnen werken moet een slimme kilometerheffing worden ingevoerd voor iedereen, dus zowel voor goederen- als personenvervoer. Door het tarief van de heffing te laten variëren naargelang plaats en tijd, kunnen structurele files op bepaalde locaties en tijdstippen van de dag verminderd worden om zo de bestaande wegcapaciteit beter te benutten. De heffing ook laten variëren naargelang de milieukenmerken van het voertuig, kan de vergroening van het wegvervoer bevorderen. Zero-emissie voertuigen zouden kunnen vrijgesteld worden van de kilometerheffing.
Verplaatsingen en leveringen buiten de piekuren worden op die manier gestimuleerd. Het potentieel om files te verminderen hangt evenwel sterk af van de specifieke tarieven die gehanteerd worden en van de geografische reikwijdte van het systeem. De bepaling van de tariefzetting gebeurt daarom het best met behulp van verkeersmodellen en gebenchmarkt met buitenlandse systemen. Buitenlandse voertuigen die ons land doorkruisen zullen ook allemaal bijdragen voor het gebruik van onze wegen, wat vandaag enkel het geval is voor voertuigen van meer dan 3,5 ton.
Belangrijk om mee te nemen: de slimme kilometerheffing moet zoveel mogelijk in de plaats komen van de bestaande mobiliteitsbelastingen. Werkgevers moeten de heffing kunnen integreren in de bestaande bedrijfswagenbudgetten en mobiliteitsbudgetten. De opbrengsten moeten integraal geïnvesteerd worden in de vervoersinfrastructuur en dit prioritair in het onderhoud en de ontwikkeling van de wegeninfrastructuur.
In het kort
- Wij vragen een slimme kilometerheffing die varieert naargelang de plaats, tijd en de milieukenmerken van het voertuig.
- De kilometerheffing komt zoveel mogelijk in de plaats van bestaande mobiliteitsbelastingen en is dus geen belastingsverhoging.
- De opbrengsten van de heffing worden geherinvesteerd in vervoersinfrastructuur.
- De heffing kan voor werkgevers deel uitmaken van het mobiliteitsbudget of bedrijfswagenbudget zonder lastenverhoging in hoofde van de werkgever.
