U verbouwt de woning van uw partner met gelden die u van uw ouders hebt gekregen. U hebt geërfde geldsommen overgeschreven naar een gemeenschappelijke rekening. Of nog: u hebt een geërfde woning verkocht en de ontvangen geldsom belegd op naam van u beiden. Dit zijn voorbeelden van situaties die bij echtscheiding (of einde relatie) of overlijden aanleiding kunnen geven tot discussies als er geen bewijs kan worden geleverd van het eigen karakter van deze geldsommen.
In het kader van een echtscheiding (of bij einde relatie) is dit bewijs nochtans belangrijk bij de verdeling van het vermogen. Bij een overlijden is er een fiscale impact; men kan erfbelasting vermijden door aan te tonen dat de goederen / de geldsommen – behoorden tot het eigen vermogen van de langstlevende.
Eigen geldsommen zijn, in geval van huwelijk, de voorhuwelijkse geldsommen, de geldsommen die men tijdens een huwelijk via schenking of erfenis ontvangt, alsook alle goederen/gelden die via wederbelegging in de plaats van deze eigen geldsommen zijn gekomen. Maar deze wettelijke definitie heeft in de praktijk weinig betekenis als er geen bewijs van dit eigen karakter kan worden geleverd. Immers, bij een huwelijk onder een gemeenschapsstelsel bestaat er een vermoeden van gemeenschap. Met andere woorden: als geen bewijs kan worden geleverd van het eigen karakter van de goederen/gelden, dan worden deze vermoed gemeenschappelijk te zijn. Bij vastgoed en aandelen zijn er vaker documenten aanwezig om het eigen karakter te staven (een aankoopakte van vastgoed, een akte van oprichting van vennootschap die dateert van vóór het huwelijk,…).
Het bewijs van het eigen karakter levert vaak moeilijkheden op bij uw gelden en beleggingen, zeker wanneer de financiële transacties dateren van geruime tijd geleden. De bankafschriften en bijhorende stukken (bv. bankgiftdocumenten) zijn vaak zoek en bij de financiële instellingen kan men deze bankafschriften slechts tot 10 jaar terug opvragen.
Het is van belang dan men bij investering in andermans goed het bewijs van de eigen financiering zorgvuldig bewaart alsook de bijhorende stukken laat opmaken zoals bankgiftdocumenten, een schulderkentenis tussen samenwonenden, het bewijs van lening door de ene echtgenoot aan de andere,…
Zeker wanneer eigen gelden worden geïnvesteerd in een gezamenlijke gezinswoning is de opmaak en het bijhouden van de bankuittreksels en bijhorende stukken van belang. De rechtbanken oordelen in geval van huwelijk onder een zuivere scheiding van goederen geregeld dat iedere echtgenoot heeft bijgedragen volgens zijn vermogen (‘volgens de lasten van het huwelijk’) waardoor men zonder het bewijs van de eigen middelen en de juridische aard van de verrichting (bv. lening/schulderkentenis) niets meer kan vorderen van de ander. In geval van huwelijk onder een gemeenschapsstelsel kan het bewijs van het eigen karakter van de gelden nog bemoeilijkt worden door vermenging van eigen geld met gemeenschappelijk geld.
Dit is het geval wanneer de eigen gelden werden overgeschreven naar een gemeenschappelijke rekening waarop bv. ook beroepsinkomsten en/of huurgelden terechtkwamen én er diverse transacties werden verrichten zoals afhalingen en bijstortingen. De eigen gelden zijn dan niet langer individualiseerbaar/traceerbaar. Vermenging kan men vermijden door een afzonderlijke rekening op persoonlijk naam te openen waarop u enkel eigen geldsommen laat storten zoals schenkingen en geërfde gelden. Ook de oprichting van een maatschap of zelfs de overgang naar het stelsel van zuivere scheiding van goederen kan in bepaalde situaties een goede oplossing bieden.
Bezint dus eer ge begint, zowel bij het begin van uw huwelijk of samenwoning maar zeker ook wanneer u daarna financiële transacties tussen beiden verricht.
Saar Vanhee, Juriste - Vermogensplanner
