De voorbije zomermaanden waren er heel wat signalen dat de wereldeconomie nog niet meteen vertrokken is voor een nieuwe fase van sterke conjunctuur. Er blijven heel wat vraagtekens over de economische dynamiek, zowel internationaal, als voor België. Hieronder in willekeurige volgorde 10 vraagtekens die de economische vooruitzichten volgens onze hoofdeconoom Bart Van Craeynest voor de komende maanden overschaduwen.
Hoe ver stijgt de rente, en wat is de impact? Om de inflatieopstoot te bestrijden, verhoogden de centrale banken van zowat alle industrielanden de voorbije jaren hun beleidsrentes. Die verhogingen zijn allicht zo goed als achter de rug. In China werd de rente ondertussen alweer wat verlaagd. De belangrijkste vraag blijft evenwel hoe hard de eerdere verhogingen de economie zullen raken.
Veert de inflatie weer op na de snelle afkoeling? Na de eerdere opstoot, vooral aangedreven door de energieprijzen, is de inflatie nu in de meeste landen snel aan het afkoelen. Dat is evenwel vooral het gevolg van de grote schommelingen in de energieprijzen. De onderliggende inflatie, d.w.z. zonder de energieprijzen, blijft ondertussen oncomfortabel hoog.
Gaat de Chinese economie er onder door? De Chinese economie herstelt van het strenge zero-Covid-beleid, maar veel minder sterk dan verwacht/gehoopt. Bovendien staat de vastgoedmarkt onder druk, waardoor al belangrijke financiële spelers aan het wankelen gingen.
Hoe diep zakt de Duitse industrie? Die staat al geruime tijd onder druk. Op z’n minst gedeeltelijk is dat een soort normalisering na de forse inhaalvraag van het post-Covidherstel. Maar er is ook meer aan de hand, met onder meer de energieprijzen die hoger blijven dan in de rest van de wereld en structurele verschuivingen in de globale autoproductie.
Blijft de rest van de economie de malaise in de industrie compenseren? De malaise in de industrie, zowel in Duitsland als in de hele eurozone, is al een tijdje duidelijk. Tot nog toe bleef de rest van de economie, vooral de dienstensector, evenwel sterk genoeg om dat te compenseren. De vraag is of dat zo blijft. Het historische patroon is eerder dat wanneer de industrie hapert, de rest van de economie doorgaans met vertraging volgt.
Hoe zwaar komt de Belgische vastgoedmarkt onder druk? Het aantal nieuwe hypotheekleningen is in juli teruggevallen tot zowat de helft van het gemiddelde van de voorgaande jaren. Dat moet zowel op de huizenprijzen als op de bouwactiviteit een impact hebben.
Blijven de bedrijven investeren in België? De hogere rente zal ook wegen op de bedrijfsinvesteringen. Daarnaast spelen ook de aangetaste concurrentiepositie, met de duurdere energie en de opgelopen loonkosten, en de onzekere (internationale) economische vooruitzichten een rol. En ook de moeilijkheden en de onzekerheid rond vergunningen dragen niet meteen bij tot een gunstig investeringsklimaat.
Houdt de Belgische arbeidsmarkt stand? De uitzendarbeid liep al fors terug en het aantal nieuwe vacatures ligt ook duidelijk lager dan een tijdje geleden. Ook de aanwervingsplannen van de bedrijven worden meer en meer neerwaarts bijgesteld. Dat gezegd, blijft een stevige terugval in de werkgelegenheid weinig waarschijnlijk door de structurele krapte op de arbeidsmarkt.
Blijft de Belgische lopende rekening in het rood? De lopende rekening van een land geeft een indicatie van de verhouding met de rest van de wereld aan. Ze is in ons land al decennialang positief, maar dook vorig jaar diep in het rood, vooral door de hogere energieprijzen. Verontrustender is dat het saldo op de lopende rekening volgens de huidige vooruitzichten ook de komende jaren negatief zal blijven doordat de concurrentiepositie van onze exportbedrijven structureel aangetast is.
Denkt de regering aan nieuwe belastingverhogingen? De federale regering moet dit najaar de begroting voor 2024 opstellen. Mogelijk wil ze daar nog een beperkte inspanning leveren. De vraag is in welke mate daarbij naar extra inkomsten gezocht zal worden. Zo is het niet ondenkbaar dat bepaalde van de voorgestelde maatregelen om de belastingverlaging van minister Van Peteghem (die ondertussen afgeblazen werd) te financieren terug op tafel komen. Gezien de al zware belastingdruk en de onzekere economische vooruitzichten zou dat geen goed idee zijn.
