De nieuwe hemelwaterverordening moet zorgen voor een duurzamere aanpak van ons waterbeheer en gaat uit van het principe ‘elke druppel telt’. Deze verordening bouwt verder op eerdere wetgeving en brengt tegelijk enkele serieuze verstrengingen met zich mee.
In een notendop
Eén van de kernprincipes van de verordening is het stimuleren van het (her)gebruik van hemelwater. Bedrijven en particulieren worden aangemoedigd hemelwater op te vangen en te hergebruiken via systemen zoals regenputten en groendaken. Ten tweede wil de overheid de oppervlakte aan verhardingen in Vlaanderen verminderen.
Wat betekent dit voor bouw- of verbouwplannen?
1. Plaatsing en volumes hemelwaterput
Bij verbouwing of uitbreiding moet u vanaf 2 oktober een hemelwaterput voorzien. Dit is meteen een ingrijpende wijziging t.o.v. de vorige regelgeving waar de plaatsing niet verplicht was bij verbouwing van bestaande gebouwen. Daarnaast verdubbelt de vuistregel om de volumes van hemelwaterputten te berekenen. Voor constructies die geen woongelegenheid bevatten betekent dit dat het volume opgetrokken wordt van 50 l/m² naar minimaal 100 l/m² horizontale dakoppervlakte. Uitzonderingen kunnen enkel aangevraagd worden wanneer de gebruiksmogelijkheden niet in verhouding zijn met het vastgelegde volume, zoals wanneer het gaat over een opslagloods waar weinig watervoorzieningen nodig zijn.
2. Scheiding hemelwater en afvalwater
Bij nieuwbouw geldt een verplichte scheiding van hemel- en afvalwater. Voor bestaande gebouwen is een gescheiden stelsel alleen verplicht als daarvoor geen bijkomende leidingen onder of door het bestaande gebouw moeten worden aangelegd.
3. Verdubbeling infiltratievoorziening
De oppervlakte van de infiltratievoorzieningen voor het tijdelijk opvangen van hemelwater wordt verdubbeld. De omvang van de voorziening wordt berekend o.b.v. de afmeting van het dak. Vanaf oktober zal deze vereiste neerkomen op minimum 8 m² per 100 m² afwaterende dakoppervlakte. Voor een nieuw gebouw van bijvoorbeeld 5.000 m² betekent dit dat er maar liefst 400 m² infiltratieoppervlakte nodig zal zijn. Bovendien wordt het minimale volume verhoogd van 25 naar 33 liter. Daarnaast geldt een verplichting om de voorziening bovengronds te plaatsen, tenzij er aantoonbare redenen zijn waarom een ondergrondse aanleg onvermijdbaar is.
Het is duidelijk dat de implementatie van de nieuwe voorschriften aanzienlijk meer ruimte zal vergen om aan de aangepaste normen te voldoen. Een mogelijke oplossing om aan de vereisten voor oppervlakte en volume te voldoen, is om de installatie dieper te plaatsen. Hierbij dient echter een belangrijke kanttekening gemaakt te worden. Indien u de installatie dieper wenst te plaatsen dan de standaard 50 cm, dient u grondwatermetingen en infiltratieproeven voor te leggen in het vergunningsdossier. Om een realistische grondwaterstand te hebben, kunnen deze metingen enkel uitgevoerd worden in de periode november tot maart. Anticiperen is dus cruciaal om geen vertraging op te lopen bij toekomstige projecten. We merken dat deze metingen in vele gevallen nodig zullen zijn. Plan deze zeker tijdig in om meer vrijheid te hebben in uw ontwerp.
4. Verstrenging aanleg buffervoorziening
De nieuwe regelgeving laat de aanleg van een buffervoorziening enkel toe wanneer infiltratie technisch niet haalbaar blijkt. Waar men vroeger soms uit gemak voor buffering koos, zal dit nu enkel mogelijk zijn o.b.v. voorgelegde infiltratieproeven en grondmetingen. Belangrijk om te melden is dat wanneer u voor buffering kiest i.p.v. lozing, een groter volume moet worden opgeslagen.
Wanneer treedt de verordening in werking?
De nieuwe hemelwaterverordening is van kracht vanaf 2 oktober 2023. Dit betekent dat deze wordt toegepast op vergunningsaanvragen en meldingen die worden ingediend vanaf die datum. Het is nog even afwachten hoe de theorie in de praktijk beoordeeld zal worden. Eind september volgt de publicatie van het technisch achtergronddocument. Hierin zal meer uitleg gegeven worden over de concrete toepassing van de verordening.
Zijn er uitzonderingen mogelijk?
We merken dat de nieuwe verordening vele achterpoortjes sluit, een stuk strenger is en het toepassingsgebied verruimt. Er zullen aanzienlijk meer oppervlakte en budget nodig zijn om aan de verordening te voldoen. Bekijk tijdig wat dit voor uw project betekent.
Danny Wiels