Wat na de kaasroute: kunt u nog belastingvrij schenken?
Vroeger was het schering en inslag dat er voor een buitenlandse notaris aandelen, vorderingen in rekening-courant, gelden, beleggingsportefeuilles etc. werden geschonken. Veelal ging men hiervoor naar Nederland, vandaar de “kaasroute”. Via deze weg kon men schenken met een authentieke akte en was er toch geen schenkbelasting verschuldigd. Buitenlandse notariële akten moesten namelijk niet geregistreerd worden (bij roerende goederen). Op die manier kon men belastingvrij schenken op voorwaarde dat de schenker nog drie jaar leefde (in Vlaanderen althans). Zo niet, werd op het geschonken goed erfbelasting geheven. Sinds 15 december 2020 is deze mogelijkheid door de wetgever uitgehold aangezien nu ook buitenlandse notariële akten m.b.t. roerende goederen moeten worden geregistreerd.
De bankgift, handgift of onrechtstreekse schenking
In principe moeten alle schenkingen gebeuren voor de notaris. De bankgift, de handgift en de onrechtstreekse schenking (bv. factuurgift) vormen hier een uitzondering op. Dit zijn dus nog steeds goede alternatieven waarmee je belastingvrij kan schenken aangezien deze schenkingen niet verplicht moeten geregistreerd worden. Een voorwaarde is wel dat de schenker nog minstens drie jaar (in Vlaanderen, 5 jaar in Wallonië) na datum van schenking blijft leven. Zo niet, gaat men er vanuit dat het geld (de effecten, de vorderingen, etc.) zich nog steeds in het vermogen van de schenker bevindt en voegt men dat (fictief) toe aan de nalatenschap waardoor hier ook erfbelasting zal moeten worden op betaald.
Chronologische volgorde bij een bankgift
Als je een bankgift wenst te doen aan bijvoorbeeld je kinderen, dan kan dat door louter het gewenste bedrag op hun bankrekening over te schrijven. Het is hierbij belangrijk om niet te vermelden dat het gaat om een schenking in de mededeling bij de overschrijving. Vroeger was het duidelijk dat het vermelden in de mededeling dat het ging om een “schenking”, deze schenking nietig maakte. De redenering hierachter was dat de bankgift een onrechtstreekse schenking is en door specifiek te vermelden dat het gaat om een schenking, werd deze schenking “rechtstreeks” waardoor deze niet meer onder de uitzonderingen viel en dus voor een notaris had moeten gebeuren (en registratie vereist was). Uit meer recentere rechtspraak blijkt dat niet elke rechter het hier mee eens is. Voor sommigen lijkt dit irrelevant te zijn. Aangezien deze discussie nog geen finaal antwoord kent, raden wij toch aan om de bankoverschrijving te doen zonder mededeling.
Nadat de gelden zijn overgeschreven, kan men een bewijsdocument opstellen waarin wordt vastgesteld dat de schenking effectief heeft plaats gevonden. Dit noemt men ook wel de “pacte adjoint”. Dit is niet verplicht, maar kan wel nuttig zijn voor de schenker indien hij/zij bepaalde voorwaarden of modaliteiten aan de schenking wenst te koppelen. Als men zo een pacte adjoint opstelt, is het van groot belang om naar de schenking te verwijzen in de verleden tijd. De schenking (bankoverschrijving) moet namelijk gebeurd zijn vóór het opstellen van het bewijsdocument.
Stel dat de schenker toch plots ziek wordt, of een ongeval heeft en in het ziekenhuis komt te liggen, dan kan men de pacte adjoint nog vlug laten registreren op het registratiekantoor (of zelfs doormailen). Indien het nog voor 12 uur ’s middags is ontvangen, wordt het nog diezelfde dag geregistreerd. Als je plots overlijdt, zal het uiteraard niet meer lukken om tijdig te registeren. De verzekeringswereld heeft hier slim op ingespeeld door naast een effectieve overlijdensverzekering (wat vrij duur is), de “sudden death”-verzekering te introduceren. Deze verzekering wordt vaak aangegaan voor een kortere periode (vaak drie jaar) en is enkel van toepassing in geval van bepaalde oorzaken van plots overlijden. Dit in tegenstelling tot de overlijdensverzekering, die veel meer oorzaken van overlijden dekt. De verzekeringspremie van de sudden death ligt lager dan de eventueel te betalen schenkbelasting, waardoor dergelijke verzekering een interessante oplossing is om te remediëren aan het risico van een overlijden binnen de 3 jaar.
Conclusie
U kunt dus nog steeds belastingvrij schenken via onrechtstreekse schenkingen. Bij een bankgift is het van groot belang om deze op de juiste manier en in de juiste volgorde uit te voeren. Laat u bijstaan door een professioneel adviseur voor een advies op maat.
Julius Sanders en Stephanie Carels, Sanders Accounting & Consulting
