Als ondernemer is het van belang om je goed te informeren over de verschillende huwelijksvermogensstelsels vooraleer u in het huwelijksbootje stapt. Het zijn misschien niet altijd de gemakkelijkste onderwerpen om bij uw toekomstige partner aan te kaarten, maar het is wel essentieel om dit goed te bekijken.
Stelsel van scheiding van goederen
Indien je gehuwd bent met scheiding van goederen, verandert er eigenlijk niets. De aandelen die reeds in je bezit waren, blijven eigen. Ook de aandelen die je verwerft tijdens het huwelijk en op je naam zijn ingeschreven, zijn eigen. Dit geldt zowel wat de lidmaatschapsrechten (bv. het stemrecht) betreft, als wat de vermogensrechten (bv. het dividendrecht) betreft. Er is hier geen sprake van een gemeenschappelijk vermogen.
Wettelijk stelsel of stelsel van scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten
Wanneer je huwt onder het wettelijk stelsel, worden drie vermogens gecreëerd. Eén gemeenschappelijk vermogen en twee eigen vermogens van de echtgenoten. De aandelen die reeds op jouw naam stonden vóór het huwelijk, blijven deel van je eigen vermogen. Met de aandelen die je tijdens het huwelijk verwerft, moet je opletten. De aandelen kunnen op naam van beide echtgenoten samen of op naam van één echtgenoot alleen worden ingeschreven in het aandelenregister. Het is echter niet omdat deze op jouw naam staan in het aandelenregister, dat deze effectief van jou zijn. De lidmaatschapsrechten van die aandelen zijn jouw eigendom, maar de vermogensrechten behoren tot het gemeenschappelijk vermogen. Het is wel mogelijk om het tegenbewijs te leveren, door bijvoorbeeld aan te tonen dat de door jou gedane inbreng niet met gemeenschapsgelden zijn gebeurd maar met gelden die je gekregen hebt (via schenking of erfenis) of die je reeds bezat voor het huwelijk. Je laat dit het best specifiek opnemen in de oprichtingsakte of in de akte van de kapitaal (of inbreng-) verhoging die gepaard gaat met de creatie van nieuwe aandelen.
Algehele gemeenschap
Bij een algehele gemeenschap is er maar één vermogen en dat is gemeenschappelijk. In dit geval zullen de aandelen dan ook altijd in het gemeenschappelijk vermogen vallen.
Een vennootschap met uw echtgeno(o)t(e)
Als je samen met je echtgeno(o)t(e) een vennootschap wenst op te richten en je bent getrouwd onder het stelsel van scheiding van goederen, dan zijn jullie elk afzonderlijk als oprichter/aandeelhouder te beschouwen. Als je gehuwd bent onder het wettelijk stelsel en op zijn minst één van de echtgenoten gebruikt gelden/goederen uit het eigen vermogen als inbreng, dan worden jullie ook beide afzonderlijk als oprichter/aandeelhouder beschouwd. Indien de inbreng met gemeenschapsgelden is gebeurd en alle aandelen staan op naam van de beide echtgenoten samen in het aandelenregister, dan wordt dit beschouwd als één oprichter/aandeelhouder. Daarentegen als de aandelen op naam staan van de echtgenoten afzonderlijk, wordt dit opnieuw beschouwd als twee afzonderlijke oprichters. Dit onderscheid is vooral van belang bij vennootschappen met een onvolkomen rechtspersoonlijkheid zoals de CommV en de VOF.
Bij een CommV zijn er twee soorten vennoten, namelijk de commanditaire (stille) en de gecommanditeerde (beherende) vennoot. Stel, twee echtgenoten, gehuwd onder het wettelijk stelsel, zijn de enige vennoten in een CommV. De inbreng werd gedaan met gemeenschapsgelden maar de aandelen zijn op naam van elke echtgenoot afzonderlijk ingeschreven. Dan is het niet mogelijk dat de ene echtgenoot een commanditaire vennoot is en de andere een gecommanditeerde vennoot. Opdat de vennootschap dan niet ongeldig zou zijn samengesteld (nl. eenhoofdige oprichting), wordt er best een derde persoon toegevoegd om de rol van commanditaire vennoot op zich te nemen. Een andere mogelijkheid voor de echtgenoten is om voor een VOF te kiezen waarbij beide echtgenoten optreden als beherende vennoten. Hier moeten de aandelen tevens elk afzonderlijk ingeschreven zijn in het aandelenregister.
Besluit
Het is belangrijk de historiek van het aandelenbezit samen te stellen om te bepalen of ze eigen dan wel gemeenschappelijk zijn.
Bovenstaande uiteenzetting vormt slechts een tipje van de sluier. De keuze van het huwelijksvermogensstelsel kan een grote impact hebben bij de verdeling van het vermogen bij een echtscheiding, maar vormt eveneens een belangrijke factor met het oog op successieplanning.
Stephanie Carels, Bedrijfsjuriste Sanders Accounting & Consulting
