Overslaan en naar de inhoud gaan
Map
  • Nieuws
  • Ondernemers & Co: Delboo - Bedrijfsoverdracht: intern of extern overdragen?

Ondernemers & Co: Delboo - Bedrijfsoverdracht: intern of extern overdragen?

  • 11/03/2022

Veel ondernemers tussen de 55 en 70 vragen zich af of zij nu het best hun onderneming aan een externe verkopen of beter aan één of allen van hun kinderen. Verre van zwart-wit, deze beslissing. Enkele guidelines. 

Eenvoudige keuze

Het is echt geen moeilijke keuze als alle kinderen bekwaam zijn en samen het bedrijf wensen over te nemen. Niet twijfelen dan: overdragen aan de kinderen. Enkel “an offer you can’t refuse” kan dit veranderen. Via het gunstregime in de schenkbelasting kan dit belastingvrij. Als de ouders zelf willen cashen, kunnen ze hun bedrijf eventueel ook nog aan hun kinderen verkopen. Om fiscale zekerheid te hebben dat de verkoop van de aandelen onbelast is, vraag je daarvoor het best een ruling aan bij de fiscus.

Iets moeilijkere keuze

Iets moeilijker wordt het als je maar één bekwaam kind hebt en de andere kinderen niet wensen over te nemen. Dan moet de waarde van het bedrijf goed bepaald worden om de familievrede te bewaren. Er ontstaat dan immers een belangenconflict tussen de kinderen onderling. De overnemer zal zo weinig mogelijk willen betalen, maar de andere kinderen hebben er natuurlijk belang bij dat het bedrijf zo hoog mogelijk wordt ingeschat. Veel factoren spelen mee in die waardering en in de vraag welke exacte waarde wordt weerhouden. Het best vertrek je van een verkoopwaarde alsof je aan een derde zou verkopen en laat je de andere factoren daarin een uiteindelijke rol spelen. Zoals bijvoorbeeld de vraag hoe lang de overnemer al meewerkt in het bedrijf (hoeveel van de waarde is aan hem te danken), hoeveel de ouders na de overdracht nog zullen bijdragen (hoeveel van de toekomstige waarde zal nog aan hen te danken zijn – waarde die in principe aan alle kinderen zou moeten toekomen) en ook of alle kinderen er vrede mee hebben dat het bedrijf enkel aan hun broer of zus wordt overgedragen. Vaak zien we dat de ouders de overnemer toch wat willen helpen en zeker de waarde van hun bedrijf niet zullen overschatten.

Nog moeilijker

Het wordt moeilijker als je twijfelt aan de bekwaamheid van de overnemer. De overdracht zou dan wel eens een vergiftigd geschenk kunnen zijn, terwijl een verkoop aan derden net voor iedereen de maximale waarde oplevert. Het is mijn overtuiging dat ouders vaak ten onrechte weinig vertrouwen in hun kinderen hebben. Twee criteria zijn voor mij doorslaggevend in die beoordeling: ten eerste de gedrevenheid van het kind en ten tweede zijn zelfkennis. Zoals de Grieken al zeiden: zelfkennis is het begin van alle wijsheid. Iemand die gedreven is en veel zelfkennis heeft, laat zich meestal goed omringen in de domeinen die hij zelf minder beheerst en als hij dan ook nog gedreven is, lijkt me dat een topovernemer. In het West-Vlaams heet dat “één met gezond boerenverstand”. Onderschat die gave niet. Dat leer je niet op de universiteit of tijdens een businessopleiding.

Vreselijk moeilijk

Verschrikkelijk moeilijk wordt het als er meerdere kinderen zijn die elk afzonderlijk willen overnemen en vooral niet samen. Zeker als daar een zeer bekwame of nuchtere persoon tussen zit en één die denkt het te kunnen, maar het niet kan. Als je de familiale vrede wilt bewaren, dan zou ik verkopen. Met het geld kan het bekwame kind dan bekwame dingen doen en het minder bekwame kind zal dan wat moeten geholpen worden bij het beheer van de verkoopprijs. De parabel van de talenten met andere woorden. Als je toch aan je bekwaam kind wenst over te dragen, lijkt me een extern assessment van de kinderen noodzakelijk om het debat in de familie van zoveel mogelijk emotionaliteit te ontdoen. Als je er echt niet uit raakt, kan je misschien opteren voor de tussenoplossing van een verkoop aan een private-equityspeler. Het bedrijf wordt dan extern verkocht, maar het bekwame kind kan ervoor opteren om met een deel van de verkoopopbrengst zelf opnieuw voor een gedeelte in te stappen. De overnemer zal waarschijnlijk zelf ook pushen dat de instap gebeurt en vooral dat de CEO een bekwame manager is. Ook op die manier ontzenuw je dit delicate dossier wat en kan je misschien een voor iedereen bevredigend resultaat bereiken. Voorwaar geen makkelijke oefening, begin er dus tijdig aan!

Mark Delboo

Delboo

Vraag het @ Voka

Een prangende vraag? Wij antwoorden binnen de 2 werkdagen!

Stel hier jouw vraag

Artikel uit publicatie