In deze reeks waarin we de Franstalige partijvoorzitters aan het woord laten, is het de beurt aan Maxime Prévot van Les Engagés. “Zij die zich engageren”, dat is de nieuwe benaming voor het vroegere cdH, het Franstalige zusje van CD&V. De partij kreeg zware klappen bij de verkiezingen van 2019. Maar de hypergedreven Maxime Prévot, tevens burgemeester van Namen, wil het daar niet bij laten. Hij heeft van een zorgvuldig uitgekiend sociaal-economisch programma zijn strijdros gemaakt. Met als turquoise (de nieuwe steunkleur in de beeldvorming van de partij) draad: een halt toeroepen aan de nonsens in de politiek.
Wat moeten we vooraf absoluut weten van Les Engagés?
“De verkiezingsnederlaag was een zware klap voor de partij, want we verloren toen op één dag liefst 30% van onze afgevaardigden in het parlement. En toch werden we nog gevraagd om deel te nemen aan een coalitie in zowel Wallonië als bij de Franse Gemeenschap. Dat hebben we resoluut geweigerd, om radicaal te kunnen herbronnen en onze eigen doctrine opnieuw te definiëren. Vanuit de oppositie hebben we een reeks bevindingen op papier gezet. Zoals: burgers en bedrijven hebben lak aan een middle class politieke partij, ze willen gewoon oplossingen voor hun problemen, punt uit. Ons kiezerspubliek bestaat ook niet meer uit de gelovigen van weleer, maar gaat nu veel breder. Wij willen ieders mening respecteren, als ze verandering willen in de maatschappij. Vergeet het niet: veel burgers zijn ‘en colère’ en te vaak leidt dat nog naar een stem voor een extreme partij. Les Engagés wil die colère proberen te begrijpen en te vertalen in een positief maatschappelijk project. Dat is onze missie, die we ook uitvoerig uitgeschreven hebben in een nieuw en fris manifest. Iedereen moet daarin zijn gading vinden. We zijn niet links en niet rechts en we zijn geen voorstander van een clash tussen diverse strekkingen. We willen niet één bepaalde electorale clientèle bedienen, maar werken voor het algemeen belang, zodat iedereen vooruit kan.
Het actieve deel van de bevolking neemt het ook niet langer dat het moet opdraaien voor wie niet werkt, of niet wil werken.
Laten we het even over de economie en ons sociaal model hebben. Wat zijn de strijddossiers?
“Er zijn er meerdere, en we gaan altijd voor redelijkheid: no nonsense. Een eerste prioriteit is het beperken in de tijd van werkloosheidsvergoedingen. Jawel, zoals in Frankrijk. Niemand wordt toch beter van een leven lang werkloos te blijven en zich te nestelen in het vangnet van de sociale zekerheid. Het actieve deel van de bevolking neemt het ook niet langer dat het moet opdraaien voor wie niet werkt, of niet wil werken. Als we niet ingrijpen, riskeert de sociale cohesie of solidariteit te ontploffen. Dat is toch het laatste wat we willen. Aan het einde van 2 jaar steun zou er verplicht een baan moeten worden aangeboden. Wie niet wil werken, en zo zijn er helaas te veel in onze maatschappij gezien het te kleine verschil tussen een uitkering en een laag salaris, moet dan maar op het OCMW terugvallen. Tweede dossier: het verhogen van de vergoeding voor wie zijn job plots verliest. Niemand vraagt er om zijn werk kwijt te spelen. Tijdelijk moeten die mensen de mentale klap financieel kunnen overbruggen om hun professionele omscholing voor te bereiden, met minder stress over resterende lasten zoals huur, leningen, kinderstudies, enzovoort. Ook zij die de moeite doen om zich te herscholen, verdienen volgens ons de nodige financiële steun van de overheid, zij het altijd beperkt in de tijd. Ten derde: we willen alle misbruiken in de sociale zekerheid aan banden leggen. Bekend fenomeen is dat van werknemers die niet echt ziek zijn, maar zich toch ziek melden op het werk. De echt zieke mensen moeten uiteraard worden ondersteund, maar de fictieve patiënten moeten worden bestreden om de ontsporingen van de sociale zekerheid te vermijden. Ten vierde: globalisering van de inkomens tussen kapitaal en arbeid en ook van de fiscale druk, want veel dateert nog uit de naoorlogse tijd. En tot slot: een halt toeroepen aan de totaal onrechtvaardige belastingen op erfenissen. Wat nu gebeurt is een hold-up, vooral dan op de middenklasse, aangezien grote fortuinen vaak mechanismen gebruiken om belastingen te ontwijken. De middenklasse is daarom het slachtoffer van die farce.”
Hoe kijkt u naar Vadertje Staat?
“Ik noem dat een ‘lasagne-instituut’, met de ene laag boven de andere en nog meer lagen boven elkaar. Het staatshuishouden moet dringend helemaal ontvet en vereenvoudigd worden. Er is nood aan een modern en efficiënt bestuur, en dat is er nu niet. De burger betaalt daar wel voor. Vandaag vindt een kat er zijn jongen niet meer in terug. 9 ministers voor volksgezondheid: waanzin toch, pure inertie. Er zijn te veel gedeelde competenties in het Belgische model. Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden over wat we nu regionaal gaan doen en wat federaal. Maar nu loopt het te vaak door elkaar. Opgelet: ik pleit hier niet voor een herfederalisering van alle bevoegdheden. Maar ik ben wel voorstander om een aantal zaken centraal aan te sturen, zoals het gezondheidsbeleid of de klimaatproblematiek. We hebben er genoeg van om 4 ministers van klimaatzaken te hebben, maar niet één die knopen kan doorhakken, zoals we recent nog mochten meemaken op de internationale klimaattop in Egypte.”
Ik denk dat Wallonië moet leren minder conservatief te zijn. De Waalse bedrijven moeten bereidheid tonen om meer agile te worden.
Wat is uw visie op de Vlaamse economie? Doet Vlaanderen het beter?
“Het is een feit: we leven in een land met 2 economische snelheden en andere politieke gebruiken. U moet ’s avonds maar eens naar de nieuwsbulletins op tv kijken. Ook de publieke opinie gaat zijn eigen weg. Vergelijk het maar met het meer welvarende en dynamische Noord-Italië en het meer ingeslapen Zuid-Italië. Dat maakt de zaken er allemaal niet eenvoudiger op. Ik denk dat Wallonië moet leren minder conservatief te zijn. De Waalse bedrijven moeten bereidheid tonen om meer agile te worden. Concreet pleit ik voor meer Waalse overheidsmiddelen om de economie op te krikken (bijvoorbeeld: geld voor een betere interregionale mobiliteit) met bijzondere nadruk op opleiding en verbetering van de kwalificaties van werkzoekenden. Van de Waalse burgers mag ook verwacht worden dat ze het Nederlands beter leren beheersen. Ik noem dat soms: ‘restaurer l’esprit d’Etat et changer d’Etat d’esprit’.”
De energieprijzen breken iedereen zuur op. Hoe kijkt u er tegenaan?
“Ik stel vast dat grote bedrijven omwille van die prijzen meer en meer bereid zijn om hun activiteiten te delokaliseren, bijvoorbeeld richting de VS, waar die kosten veel lager zijn. Het Neutraal Syndicaat van Zelfstandigen – de kleine ondernemers zeg maar – van zijn kant heeft berekend dat 1 op de 4 bedrijven door de energiekost met sluiting wordt bedreigd. Dat moet tot nadenken stemmen. Het energiedossier toont naar mijn gevoel vooral de zwakte aan van Europa. Waarom durft Europa de gasprijzen bijvoorbeeld niet op een lager niveau te plafonneren? Ik veroordeel ook de traagheid van de federale regering, die heeft geweigerd de gasprijs te beperken, waar mijn partij al maanden voor pleit, om bedrijven en huishoudens een belastingschild te bieden. Dat zou tijdelijk iets kosten voor het budget, maar op de lange termijn iets opbrengen aan de overheid.”
Ziet u oplossingen voor het meer en meer ontsporende Belgische overheidsbudget?
“Het tekort kan gezien de crisis tijdelijk oplopen, maar niet structureel groter worden. We zouden ook veel miljarden kunnen recupereren uit belastingontduiking om zo ons tekort terug te dringen. In ieder geval zullen we snel structurele hervormingen nodig hebben, die momenteel niet bestaan, wat een schuldige verantwoordelijkheid van deze regering is. Er is een plan nodig om de schuldenlast voor de toekomstige generaties, die ook de onze zijn, te verminderen. Zoals Churchill zei: ‘het zullen harde tijden zijn, maar het komt goed’. De oplossing zal erin bestaan de staat te saneren, te ontvetten. Dat zal opbrengen. Ik neem het Alexander De Croo kwalijk als hij zegt dat we voor 10 moeilijke jaren staan, zonder een oplossing aan te reiken. Nu dicht de regering enkel maar gaten van een lek geslagen boot, zonder te grijpen naar dringende maatregelen.”
Het stond in de sterren geschreven dat België geen wereldkampioen voetbal zou worden. Maar qua fiscaliteit op bedrijven en burgers scoren we wel zeer hoog. Het moet anders, maar kan het ook anders?
“De zware fiscale druk heeft gevolgen voor iedereen. Het kan toch niet dat jonge en hardwerkende mensen niet meer in staat zijn om een eigen huis te kopen? Dat zou al één idee kunnen zijn: werkende jongeren fundamenteel minder belasten. Het huidige fiscaal systeem is ‘dépassé’. Het werd ook nog nooit grondig tegen het licht gehouden. De overheid zou de moed moeten hebben om alles te herbekijken. Ik verwacht wel één en ander van minister Van Peteghem, die ideeën heeft terzake. Maar of hij ze ook zal kunnen uitvoeren, is maar de vraag. Hier raak je misschien wel aan hét fundamentele probleem van België: we zijn nu eenmaal met te veel partijen die allemaal een ander liedje willen zingen.”
Tot slot: heeft u ook plannen voor meer aanwezigheid en visibiliteit in Vlaanderen? Zoals uw bekende collega Bouchez in onze contreien doet met zijn continue ‘opérations de charme’?
“Laten we eerlijk zijn: het electorale herstel van mijn partij gaat niet via een verleidingscampagne in Vlaanderen. Maar ik heb altijd opengestaan voor verzoeken van de Vlaamse pers. Het niveau van mijn Nederlands is niet slecht, maar ik moet mijn spreekvaardigheid verbeteren. Ik zorg er in ieder geval voor dat ik constant contact onderhoud met mijn collega’s in zowel het noorden als het zuiden. Ik voel waarschijnlijk ook minder de behoefte om, zoals mijn collega Bouchez, te springen op alles wat beweegt (lacht).” (KC - Foto’s Kurt)
