Nieuwe technologie zal essentieel zijn om de energietransitie mogelijk te maken. Onderzoek daarnaar gebeurt ook in onze eigen provincie. We belichten graag enkele onderzoeken van onze West-Vlaamse hogeronderwijsinstellingen.
VIVES - Pionier in waterstofgas
Hogeschool VIVES bouwde in Kortrijk een volledige cyclus voor de productie en opslag van waterstofgas, mee mogelijk gemaakt door een groot zonnepanelenpark. De energie die nodig is voor de productie van het waterstofgas is dus volledig hernieuwbare energie, wat zorgt voor groene waterstof. “Dankzij onze installatie kunnen we bedrijven tonen hoe je op een veilige manier kan omgaan met waterstof als duurzame energiebron”, zegt Sam Schotte, researcher smart mobility bij VIVES.
Er zijn verschillende toepassingen mogelijk. Zo kan via een brandstofcelsysteem, waarbij waterstofgas en lucht worden toegevoerd, zowel elektriciteit als warmte worden geproduceerd. Dat kan gebruikt worden voor kantoren of huizen, maar ook voor wagens. Waterstofgas neemt wel veel ruimte, waardoor het voor een efficiënte opslag onder hoge druk bewaard moet worden. Een andere mogelijkheid is om waterstofgas te gebruiken in traditionele motoren. Momenteel test VIVES het gebruik van waterstofgas voor generatoren, bijvoorbeeld voor bouwwerven, maar ook voor constructieen agromachines. Als tussenoplossing wordt waterstofgas gecombineerd met diesel, in een dual fuel-systeem. Nog een andere mogelijkheid is om groene waterstof te combineren met CO₂ die uit de lucht wordt gehaald. Op die manier kan groene, vloeibare methanol worden gemaakt, die zeer geschikt is voor de scheepvaart.
KU LEUVEN - AgriVoltaics combineert landbouw en energie
Gewassen oogsten en ook nog eens energie opwekken op hetzelfde veld? Dat kan. Het systeem heet AgriVoltaics en werd mee ontwikkeld en onderzocht door de KU Leuven. Professor Jan Cappelle, gespecialiseerd in elektrische energiesystemen, is nog op zoek naar West-Vlaamse bedrijven om nieuwe opstellingen uit te testen. Het klinkt simpel en dat is het eigenlijk ook: door zonnepanelen boven gewassen te plaatsen, maakt de landbouw efficiënter gebruik van de schaarse ruimte. Bovendien worden de gewassen beschermd tegen al te fel zonlicht, of tegen harde regen of hagel. Daardoor kunnen bijvoorbeeld semi-transparante zonnepanelen gebruikt worden met minder fotovoltaïsche cellen, om nog voldoende zonlicht door te laten voor de gewassen.
Sinds kort experimenteert de KU Leuven ook met verticale, bifaciale zonnepanelen, die kunnen dienen als afrastering van een zone of die tussen de gewassen kunnen worden geplaatst. “Deze panelen wekken aan 2 kanten energie op. ’s Ochtends vangen ze licht uit het oosten en ’s avonds licht uit het westen. Hun jaaropbrengst kan groter zijn dan van klassiek zuidgerichte panelen. Het systeem is interessanter dan de kleine windmolens die je her en der ziet opduiken”, aldus professor Cappelle.
UGENT - Onderzoeksgroep zorgt voor integratie hernieuwbare energie
Overschakelen op hernieuwbare energie, het lijkt vanzelfsprekend. Maar toch komt er veel meer bij kijken dan veel mensen denken. Bedrijven die goed voorbereid willen overschakelen op voornamelijk zonne-energie, kunnen daarvoor terecht bij de onderzoeksgroep EELAB/Lemcko op de Kortrijkse campus van de Universiteit Gent. Onder leiding van professor Jan Desmet bekijkt de groep hoe de hernieuwbare energie zo optimaal mogelijk geïntegreerd kan worden bij zowel particulieren, bedrijven als bedrijfsterreinen. “We kijken naar de optimale opstelling van PV-installaties in functie van verbruik, al dan niet gecombineerd met windenergie. Daarnaast kan ook onderzocht worden welke de voor- en nadelen zijn van energieopslag en of het nuttig is om volledig zelfvoorzienend te worden. We kijken ook wat de impact kan zijn van de integratie van een laadpark voor elektrische voertuigen op een bedrijventerrein, zowel vanuit de technologische als de energetische uitdagingen”, aldus professor Desmet.
Die voorstudie is belangrijk, omdat ieder bedrijf en iedere situatie anders is. “Hoewel veel mensen het graag anders voorstellen: er bestaan geen algemene oplossingen die overal even optimaal werken. Hernieuwbare energie correct en optimaal integreren, al dan niet voorzien van opslagsystemen en elektrische voertuigen, is echt specialistenwerk. Maar dankzij een goede voorstudie kan je op termijn veel besparen.”
HOWEST - AI helpt bij flexibiliteit en onderhoud van energiesystemen
Hoe kan Artificial Intelligence helpen bij de flexibiliteit en het onderhoud van energiesystemen? Dat onderzoekt de Smart Technology onderzoeksgroep van Howest, via een TETRA-project van VLAIO, het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen. “Wij willen onze kennis over energiesystemen en IT laten samenvloeien”, zegt Jurgen Van Ryckeghem, onderzoekscoördinator van de opleiding energiemanagement. “Dankzij AI-tools kunnen we het verbruik en de opbrengst van energiesystemen beter voorspellen. Zo kan je bijvoorbeeld de opbrengst van hernieuwbare energiebronnen op elkaar afstemmen”, zegt Pieter Bovijn, verantwoordelijk voor de IT-kant van het project.
Eén van de cases focust op energiedelen: aan de hand van voorspellingen van duurzame energiebronnen en verschillende gebouwen wordt onderzocht hoe energiestromen op het bedrijvenpark geoptimaliseerd kunnen worden. “Dat is een project met 30 bedrijven en sectororganisaties”, aldus Van Ryckeghem. Het project zet ook in op kennisvertaling naar het bredere werkveld, met workshops, events en publicaties.
