Onverantwoord, onaanvaardbaar, hallucinant, onbegrijpelijk, … Minstens één van die woorden of een ander synoniem namen jullie vorige week beslist ook in de mond. Samen met jullie hebben we afgelopen woensdag de algemene stakings- en actiedag scherp veroordeeld. Een ondernemer verwoordde het als volgt: “Bert, ik krijg het niet uitgelegd, laat staan aan onze vakbonden: de concurrentiekracht van ons bedrijf vormt de basis voor hun koopkracht en die van al onze medewerkers!”
Onverantwoord, onaanvaardbaar, hallucinant, onbegrijpelijk, … is inderdaad de onzin die vakbonden uitkramen. Ze ontberen elke vorm van realisme in hun pleidooi om meer koopkracht en loon bovenop de index. Ze weigeren te erkennen dat we beter samen aan één zeel zouden trekken om de economische situatie van ons land om te keren.
De concurrentiekracht van onze West- Vlaamse bedrijven vormt de basis voor de koopkracht van alle West-Vlamingen. Als we dat fundament niet dringend onderstutten, dan dreigt structurele economische schade waarvan we enkel nog met harde en pijnlijke maatregelen herstellen. Door hun onverantwoorde houding doen vakbonden het omgekeerde van wat nodig is. Door nog meer loon te eisen bovenop de inflatie geven ze de concurrentiekracht een nieuwe mokerslag.
Onze bedrijven kreunen onder de exploderende loonkosten in een context van al oplopende energiekosten en een economische recessie. Nooit eerder in de laatste 40 jaar zagen ze de lonen die ze hun medewerkers betalen, zo snel stijgen als nu. Op 1 januari gaan de lonen van meer dan 1 miljoen mensen met 10% omhoog. Een bedrijf dat vandaag 10 miljoen euro aan lonen betaalt, geeft daar straks 11 miljoen euro aan uit. En ook in de volgende jaren zet die stijging zich door. We verwachten dat de lonen op 3 jaar tijd 21% hoger zullen uitkomen. Elke voorspelling over de inflatie is het laatste jaar een onderschatting gebleken. Het kan dus ook nog meer zijn.
Bedrijven zijn nu al (deels) dicht omdat het te duur wordt. Bedrijven proberen de loonstijgingen door te rekenen in de prijs van hun producten en diensten. Zo wordt al wat ze maken duurder. Ze hebben ook te maken met een sterk stijgende energiefactuur die ze proberen door te rekenen. Dat kan niet blijven doorgaan. Slechts 1 op de 5 ondernemingen kan alle kosten doorrekenen, de rest moet het zelf zien op te vangen. Klanten zijn niet bereid om de voortdurende prijsstijgingen te betalen. Veel bedrijven sluiten tijdelijk de deuren en hebben geen werk meer voor een deel van de medewerkers: in West- Vlaanderen gaat het om 195 bedrijven die geheel of deels gesloten zijn en om ca. 13.500 medewerkers die thuis zitten. We hopen dat dit tijdelijk is, maar dat is niet zeker. We zien ook dat de interimarbeid aan het dalen is, altijd een slecht voorteken.
Koopkracht bescherm je het best met concurrentiekracht van de ondernemingen. En die wordt nu ondermijnd.
Bert Mons - Gedelegeerd bestuurder
We prijzen onze jobs uit de markt. Als de lonen in ons land fors hoger zijn dan in de buurlanden, is het erg moeilijk voor onze bedrijven om concurrentieel te blijven. Dat is precies wat nu aan het gebeuren is. De Duitse lonen zullen met zo’n 6% stijgen in 2023. Ook in Nederland en Frankrijk stijgen de lonen minder snel dan bij ons. Onze loonhandicap ten opzichte van de buurlanden stijgt naar 8,6%. We prijzen onze goederen en diensten en vooral ook onze jobs uit de markt. Nu al zegt 1 onderneming op de 3 het in de nabije toekomst met minder personeel te doen. De rekening van de sterke loonstijging dreigt terecht te komen bij onze eigen werknemers.
De rendabiliteit van bedrijven krijgt sowieso al klappen. Toen het ergste van de coronacrisis achter de rug was, herleefden de economieën wereldwijd. De start van 2022 was veelbelovend en bedrijven maakten weer winst. Daar blijft op het einde van het jaar weinig van over. De orderboeken lopen leeg. De gemiddelde bedrijfswinsten krimpen fors. Door de kostenstijgingen komt de economie tot stilstand en kijken we aan tegen een economische krimp. Bedrijven moeten hun reserves aanspreken om de recessie door te komen. Elk Europees land bereidt zich voor op een moeilijke winter. Enkel in België wordt er gestaakt omdat een loonstijging met 10% niet genoeg is voor de vakbonden. Dit kan geen enkele onderneming begrijpen, en al zeker niet de hoofdkwartieren van de buitenlandse vestigingen.
En het ergste moet nog komen. Veel bedrijven zien in het laatste kwartaal van dit jaar hun oude energiecontact aflopen. De hoge energieprijzen sijpelen pas straks ten volle door in de bedrijven. De loonstijging van 10% moet in januari voor het eerst betaald worden. Ondernemingen nemen maatregelen om ondanks alles te overleven, met sterke gevolgen voor onze economie. Ze worden genoodzaakt om minder te investeren, minder mensen aan te werven en minder te kunnen groeien. De bouwstenen voor een welvarend Vlaanderen dreigen als een kaartenhuis in te storten. Koopkracht bescherm je het best met concurrentiekracht van de ondernemingen. En die wordt nu ondermijnd.
