Een onderneming uitbouwen is een titanenwerk; de onderneming overdragen aan de volgende generatie en de controle uit handen geven, is vaak nog moeilijker. Niko Hostyn, Head Estate Planning Vlaanderen bij Degroof Petercam, geeft enkele tips.
1. Bekijk of de vennootschap kan genieten van het fiscaal gunstregime
In Vlaanderen kan je de aandelen van je familiale vennootschap notarieel aan de volgende generatie schenken zonder schenkingsrechten. Daartoe moeten een aantal voorwaarden vervuld zijn. Zo dien je, eventueel samen met de familie, ten minste 50% van de stemrechten in handen te hebben (al volstaat in sommige gevallen 30%). De vennootschap moet een reële activiteit uitoefenen, bijvoorbeeld een nijverheidsof handelsactiviteit. Zuivere patrimoniumvennootschappen en holdingvennootschappen kwalificeren in principe niet. Een actieve holding die zelf diensten verleent aan groepsvennootschappen (bijvoorbeeld boekhouding of hr-diensten), kan wel genieten van het gunstregime.
2. Pas op met te hoge uitkeringen na de schenking
Om te kunnen genieten van het gunstregime voor familiale vennootschappen, moeten gedurende 3 jaar na de schenking een aantal voorwaarden blijvend vervuld zijn. Zo mag een NV gedurende die periode geen kapitaalvermindering doorvoeren of mag een BV geen uitkering doen waardoor het eigen vermogen daalt onder de ingebrachte bedragen. Bovendien moet de vennootschap een reële activiteit behouden gedurende 3 jaar.
3. Bestudeer het verkoopscenario voor je onderneming
Een verkoop van de aandelen kan zinvol zijn als niet alle kinderen het familiaal bedrijf willen verderzetten, maar waarbij je de gelijkheid tussen alle kinderen wil respecteren. In dit scenario richten de overnemende kinderen een eigen vennootschap op waarmee ze de aandelen van de ouders aan een marktconforme prijs (al dan niet met bankfinanciering) kopen. Door die verkoop krijgen de ouders een vordering ten opzichte van deze nieuwe vennootschap. De ontvangen verkoopprijs of de vordering kan je in een later stadium aan de kinderen schenken, zodat alle kinderen een gelijke behandeling krijgen.
4. Heb aandacht voor de menselijke kant
Durf een stap achteruit te zetten en de juiste vragen te stellen: welk kind is er écht geschikt om het bedrijf te leiden? Welke kinderen kunnen met elkaar overweg en welke niet? Hoe kan je de rollen tussen de kinderen afbakenen en zo conflicten vermijden? Hoe installeer je een overlegmoment om conflicten op te lossen? Hoe veranker je de familiale waarden in het bedrijf? Die zaken verdienen voorafgaand overleg en schrijf je idealiter neer in een familiecharter. Zo kan je veel ellende besparen en vooral waarde creëren in de toekomst. Dat vraagt overleg, geduld en het lef om die zaken op voorhand bespreekbaar te maken.
Ontdek hier meer inzichten over estate planning.
