Waarom ondernemingen manifest voor betere groei gaan.
Vlaanderen tegen 2030 een van de meest welvarende regio’s ter wereld? Het kan. “Maar dan hebben we wel minstens 2% groei nodig”, stelt Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest. Met het Voka Groeimanifest lanceren we 11 krachtige engagementen om beter te groeien.
Tegen 2030 wil Voka van Vlaanderen de place to be maken om te ondernemen, te werken en te leven. Het gloednieuwe Voka Groeimanifest is een oproep om een één de sterkste regio’s in West-Europa te worden. Vanuit de ondernemingen trekken we aan de kar om meer, maar vooral ook beter te groeien. Want voor alles wat we in de toekomst willen doen, hebben we groei nodig: onze welvaartsstaat versterken, de pensioenen betaalbaar houden, de koopkracht opkrikken en investeren in duurzame transitie, een sterke gezondheidszorg en kwalitatief onderwijs. “We kúnnen eenvoudigweg niet zonder groei”, stelt Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest.
Hij maakt dat duidelijk met een voorbeeld. “Begin de jaren 90 waren er in Vlaanderen 4 mensen op beroepsactieve leeftijd voor elke 65-plusser, vandaag is dat minder dan 3 en tegen 2050 zijn dat er nog maar 2. Er komt een enorme vergrijzingsfactuur op ons af. De enige mogelijkheid om dat op te vangen is via economische groei.”
Maar onze groei staat al langer onder druk, en bij ons meer dan in andere industrielanden. Van Craeynest: “Volgens het IMF kunnen we in 2023-2027 – dus post corona en hopelijk ook de Oekraïnecrisis – rekenen op een jaarlijkse groei van net geen 1,3%. Dat is na Japan en Italië de laagste van de klassieke industrielanden. Ter vergelijking, de buurlanden zouden een groei van gemiddeld 1,6% per jaar halen, in een groep kleine, relatief open economieën (Nederland, Oostenrijk, Finland, Denemarken en Zweden) zou dat 1,8% zijn. Dat zijn beperkte verschillen per jaar, maar die lopen wel op na een aantal jaar en maken een wezenlijk verschil voor de houdbaarheid van onze welvaartsstaat, voor de ruimte voor koopkrachtstijging en voor het algemene welvaartsniveau.”
Er komt een enorme vergrijzingsfactuur op ons af. De enige mogelijkheid om dat op te vangen is via economische groei.
Bart Van Craeyenest
Naar 2%
“De magere groeicijfers zouden dan ook de alarmsignalen moeten doen afgaan bij beleidsmakers”, stelt Van Craeynest. “De handicaps van onze economie zijn al langer gekend: moeilijkheden om geschikt personeel te vinden (ondanks het feit dat 1,7 miljoen Belgen op beroepsactieve leeftijd niet aan het werk zijn), de afkalvende productiviteitsgroei, het mobiliteitsprobleem, de administratieve lasten, ontoereikende overheidsinvesteringen, de fiscaliteit,… En daar komt op korte termijn nog een nieuwe loonkostenhandicap bovenop. Oplossingen bedenken voor die uitdagingen zal voor onze economie en onze toekomstige welvaart veel meer uitmaken dan de huidige kortetermijnfocus op koopkracht”, aldus de Voka-hoofdeconoom. “Meer mensen aan het werk krijgen is veruit de krachtigste maatregel voor onze groei en zo ook voor onze koopkracht. Eenvoudig gesteld: ook voor de koopkracht is groei nodig.” Voka stelt een groei voor van 2%. “Niet als doel op zich, maar als middel voor welvaart en welzijn”, legt Van Craeynest uit. “We moeten volop inzetten op duurzame en gedeelde groei, waar iedereen beter van wordt. Dat omvat méér dan louter het bbp. Vandaar ook dat we de Voka Groeimonitor hebben ontwikkeld om te monitoren of we duurzaam en gedeeld groeien ten opzichte van de Europese toplanden.” In het Plan Samen Groeien vroeg Voka eerder al een reeks engagementen en acties van onder meer de politiek. Met het Groeimanifest willen de ondernemingen ook zelf de handschoen opnemen. Voka ziet 3 grote werven: arbeidsmarkt, duurzaamheid en innovatie.
Groene innovatieleider
Het tekort aan geschikte werkkrachten is nu en de komende jaren de grootste rem op onze groei. Van Craeynest: “De vacatures pieken als nooit tevoren, ondernemingen zien zich geconfronteerd met een jaarlijkse vervangingsvraag van 77.000 naast eventuele groei door uitbreiding en investering.” Onze regeringen proberen meer mensen aan de slag te krijgen en mikken daarbij op een werkzaamheidgraad van 80%. “Vanuit Voka leggen we de lat hoger: 85% van alle Vlamingen op actieve leeftijd zou aan het werk moeten zijn, goed voor in totaal 350.000 extra werkenden. Dat is 10% meer dan nu. Dat is haalbaar, tonen topregio’s in onder meer Duitsland en Zwitserland ons voor.”
Innovatie en verduurzaming bieden de grootste kansen voor groei. In het Voka Groeimanifest schuiven we dan ook resoluut de ambitie naar voor om van Vlaanderen dé groene innovatieleider te maken. Dat kan door te mikken op meer investeringen en minder uitstoot: de totale investeringen in Onderzoek en Ontwikkeling (O&O) moeten naar 5% bbp tegen 2030, de uitstoot van broeikasgassen moet dan weer 55% omlaag. “We staan voor een aantal grote transities: de veroudering van de bevolking met onder meer verregaande implicaties voor de gezondheidszorg, de digitalisering, de duurzame transitie en de daaraan gekoppelde revolutie in de energievoorziening. Het zal er de komende jaren vooral op aankomen om innovatieve oplossingen uit te werken waarmee bedrijven dan aan de slag kunnen. Op het vlak van innovatiecapaciteit scoort België doorgaans sterk. We kennen al verschillende succesverhalen, met onder andere de biotech-cluster, de expertise rond chips en de offshorewindenergie. Op die weg moeten we veel verder gaan”, besluit Van Craeynest.
