De inflatie koelt de volgende maanden verder af, maar zou in 2024 vrij snel terugkeren naar 4%. Dat impliceert een relatieve adempauze in de loonstijgingen dit jaar, waarna die volgend jaar terug zullen oplopen. De loonhandicap tegenvoer de buurlanden blijft alvast de komende jaren hangen.
Deze week publiceerde het Planbureau een nieuwe update van de Belgische inflatievooruitzichten. Die inflatie is de voorbije maanden snel afgekoeld van nog 12,3% in oktober naar 5,2% in mei. Op basis van de huidige marktverwachtingen voor energie- en grondstoffenprijzen gaat het Planbureau ervan uit dat die neerwaartse trend de komende maanden doorzet.
Vooral de spectaculaire terugval van de Europese gasprijzen (van 340 euro per Mwh in augustus naar 25 euro per Mwh vandaag) duwt de inflatie snel lager. Volgens het Planbureau zou de totale inflatie daardoor in oktober zelfs terugvallen tot 0%. Daarna zou de neerwaartse impact van de energieprijzen op de inflatie terug afnemen, waardoor de totale inflatie terug zou gaan oplopen.
In 2024 zou die inflatie vrij snel terugkeren naar 4%, en vervolgens het grootste deel van het jaar rond dat niveau blijven hangen. Ondanks de snelle afkoeling van de inflatie in de komende maanden moeten we dus nog geruime tijd rekening houden met hoger dan normale inflatie.
Implicaties voor loonindexering
Die inflatiecijfers hebben uiteraard directe implicaties voor de loonindexering. Doorheen 2023 zal die redelijk beperkt blijven (afgezien van de grote sprong in januari voor de sectoren die eenmaal per jaar in januari indexeren), maar in 2024 zou die indexering toch weer duidelijk hoger uitkomen (zij het een pak minder hoog dan vorig jaar).
De jongste vooruitzichten van het Planbureau suggereren de volgende indexeringen voor 2023-2024 (afhankelijk van het gevolgde indexeringspatroon):
- De spilindex zou in 2023 maar één keer overschreden worden (in november), en in 2024 twee keer (in maart en in december), waarbij er telkens 2% indexering bijkomt voor de sectoren die de spilindex volgen.
- Voor de sectoren die doorheen het jaar indexeren: de afgevlakte gezondheidsindex zou in december 2023 0,8% hoger liggen dan in januari. In december 2024 zou die 3,6% hoger liggen dan in december 2023.
- Voor de sectoren die éénmaal per jaar in januari indexeren, zou de indexering in januari 2024 uitkomen op 1,6% en in januari 2025 op 3,7%.
Die cijfers zijn op basis van de huidige inflatievooruitzichten die op hun beurt gebaseerd zijn op de huidige marktverwachtingen voor de grondstoffenprijzen. Nieuwe verrassingen kunnen dit plaatje uiteraard veranderen.
Snellere loonstijgingen
Naast het Planbureau kwam deze week ook de OESO met nieuwe economische vooruitzichten, met onder meer ook de vooruitzichten voor de loonstijgingen in de meeste industrielanden. Die geven een indicatie van hoe de loonstijgingen in België verlopen in vergelijking met de buurlanden.
De nieuwe vooruitzichten bevestigen het beeld van duidelijk snellere loonstijgingen in België, en hoe de anekdotische signalen van hogere looneisen in de buurlanden daarin nog niet meteen veel verandering zal brengen.
In de buurlanden zouden de lonen per werkende in 2024 gemiddeld wel iets sneller stijgen dan in België (4,5% versus 3,8%), maar daarmee zal de loonhandicap nog lang niet weggewerkt zijn. Volgens de OESO zouden de lonen per werkende in 2020-2024 met 24,9% stijgen. In de buurlanden zou dat 18,9% zijn.
Dat impliceert dus een belangrijke loonhandicap, die ook na 2024 nog op z’n minst een aantal jaar zal aanhouden. En dat is nog met behoud van de loonnorm. Het valt niet uit te sluiten dat die loonnorm in de regeringsvorming na de verkiezingen van volgend jaar ter discussie zal staan. Zonder loonnorm is het evenwel weinig waarschijnlijk dat we de loonhandicap ooit weer weggewerkt krijgen.
