Eind oktober trok Voka – KvK Limburg samen met 17 ondernemers naar Denemarken, een frontrunner in de energietransitie. Het doel van deze reis? Leren welke beste praktijken van Deense koploperbedrijven ook in Limburg toepasbaar zijn. Daarnaast vernamen we hoe het Deense beleid de energietransitie faciliteert. Want voor de Denen is het duidelijk: green business is good business. 14% van de Deense export is gelinkt aan energieproducten.
Groene transitie
Bert Gysen (EnergyVille), delegatieleider: “Tijdens onze missie naar Denemarken werden verschillende insteken voorgesteld en besproken. Wat in elk geval meteen opvalt, is hun ambitieniveau: 70% broeikasgasreductie tegen 2030 is véél hoger dan de Europese doelstelling van 55%. De Denen zijn immers al een halve eeuw bezig met de groene transitie. Nochtans was Denemarken in het begin van de jaren 70 nog voor maar liefst 99% afhankelijk van fossiele brandstoffen. Kantelpunt was de toenmalige oliecrisis die Denemarken hard raakte. Toen werd het doel geformuleerd om op het vlak van energie zelfvoorzienend te worden en minder afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen. En daar hebben ze zich consequent aan gehouden. De overheid predikt ‘leading by example’ door publieke gebouwen sterk te renoveren en fossiele verwarming in publieke gebouwen uit te faseren tegen 2032.” “De les voor onze politici is dus om een duidelijke en breed gedragen lijn uit te zetten, overvloedig te communiceren en zich te houden aan wat er beloofd werd”, vult Max Bijnens (By-Cast) aan. “Bovendien moet in Denemarken de green transition ook een just transition zijn: iedereen moet beter worden van de energietransitie. Daarom worden subsidies zeer gericht ingezet.”
Warmtenetten
Denemarken heeft dus het voordeel van historische investeringen in energie-efficiënte oplossingen. Neem bijvoorbeeld de Deense warmtenetten, ondergrondse netwerken van warmwaterleidingen waarmee huizen en gebouwen verwarmd worden en waar 65% van de residentiële woningen op is aangesloten. “Denemarken wil nu de warmtenetten in sneltempo vergroenen. In Vlaanderen wordt de aanleg van warmtenetten echter bemoeilijkt door lintbebouwing. Enkel in stedelijke kernen kunnen warmtenetten worden toegepast. Denemarken maakt in rurale gebieden gebruik van individuele warmtepompen. Dat kan in het Vlaamse platteland ook een oplossing zijn, maar in stedelijke gebieden zorgen warmtepompen voor te veel geluidsoverlast”, aldus Gino Remels (Remels). “Een mogelijke oplossing in België is geothermie, waarop wijken of appartementen centraal worden aangesloten. In feite gaat het hier dus over lokale, kleine warmtenetten.”
Elektrificatie
“Opvallend is dat de Denen elektrificatie als prioritair beschouwen”, zegt Annelies Gorissen (POM Limburg). “Elektrificatie komt zelfs nog voor reductie. Volgens hen is dat de snelste manier om te decarboniseren en vermijd je daardoor onnodige investeringen.” Digitalisering en elektrificatie gaan hierbij hand in hand. Elektrificatie maakt energie groener. Tegelijk zorgt digitalisering ervoor dat het onzichtbare weer zichtbaar wordt, dat verspilling geminimaliseerd en efficiëntie gemaximaliseerd wordt. Helaas is niet alles elektrificeerbaar, zoals bijvoorbeeld zware industriële processen. Groene waterstof zorgt ervoor dat we deze processen toch kunnen decarboniseren.
Maar ook wij zijn goed bezig
“Denen zijn erg goed in marketing”, klinkt het bij Bert Gysen. “Wij hoeven op het vlak van technologie en kennis zeker niet onder te doen, maar we positioneren ons minder goed in de markt.” “Dat klopt en is evenzeer het geval binnen de domeinen IT en innovatie”, bevestigt Dorien Jorissen. “Het is echter duidelijk dat we in Vlaanderen nog een lange weg te gaan hebben op het gebied van politieke consensus, partnering en samenwerkingscultuur. Rond kennis en potentieel moeten we ons niet druk maken. Het is een cliché en individualisme speelt zeker zijn rol, maar samen zijn we nu eenmaal sterker.” Ook Annelies Gorissen vindt dat we goed bezig zijn: “Limburg moet zeker niet onderdoen voor Denemarken. We hebben het grootste zonnepark van de Benelux, de eerste windmolen op het land, de hoogste dakbenuttingsgraad door PV-panelen in Vlaanderen en binnenkort ook het grootste batterijpark van Europa.” Wij hebben dus voldoende kennis, technologie en opportuniteiten beschikbaar om aan de slag te gaan. “Bedrijven die de voorbije jaren al investeerden in energie-efficiëntie en eigen hernieuwbare energieproductie, plukken daar vandaag de vruchten van. Het toont opnieuw dat investeren in duurzaamheid ook een concurrentievoorsprong oplevert. Bovendien zien de ROI’s er nu heel anders uit dan een jaar geleden.” Investeren is dus de boodschap!
