Voor de linkse partijen zijn extra belastingen de ‘oplossing’. Maar de krachtigste maatregel voor onze koopkracht zit elders.
Uit de 1 mei-toespraken bleek dit jaar dat voor de linkse partijen extra belastingen de ‘oplossing’ zijn. Niet meteen duidelijk waarvoor die dan de oplossing moeten zijn, maar er waren pleidooien voor extra belastingen op bedrijven, op vermogens, op de ‘rijken’, …
In die toespraken was er opmerkelijk weinig aandacht voor ingrepen om meer mensen aan het werk te krijgen, nochtans veruit de krachtigste koopkrachtmaatregel. En hoe de voorstellen voor extra belastingen zouden bijdragen tot een beter werkende arbeidsmarkt blijft een raadsel.
De 1 mei-voorstellen zouden beter focussen op een versterking van onze arbeidsmarkt, wat positieve gevolgen zou hebben voor de koopkracht.
Bart Van Craeynest, hoofdeconoom Voka
Het is ronduit bizar dat verschillende politieke partijen voor de dag van de arbeid afkomen met voorstellen voor extra belastingen. Volgens de OESO heeft België de derde zwaarste totale belastingdruk van de industrielanden. In sommige hoeken lijkt het antwoord op elke uitdaging extra belastingen te zijn, maar het probleem in ons land is zeker niet te weinig belastingen. Integendeel, uit internationale vergelijkingen blijkt de zware belastingdruk op arbeid, op ondernemen (ook qua belastingdruk op kapitaal zitten we bij de hoogste onder de industrielanden), op economische activiteiten in brede zin, … een belangrijke handicap voor onze economie.
De kwetsbaarheid van onze overheidsfinanciën ligt niet in te weinig belastingen, maar in te veel uitgaven en te weinig mensen aan het werk. Volgens het IMF is België op weg naar de hoogste overheidsuitgaven van alle industrielanden in 2027. De totale overheidsuitgaven zouden dan oplopen tot bijna 55% van het bbp. Daarnaast zijn er in ons land relatief weinig mensen aan het werk. We proberen in België een welvaartsstaat van hetzelfde niveau als Zweden te onderhouden, maar we doen dat wel met verhoudingsgewijs zo’n 650.000 minder werkenden.
Nood aan een grondige fiscale hervorming
De zware belastingdruk is in ons land vooral geconcentreerd op arbeid en ondernemen, en is op die manier schadelijk voor de economische activiteit. Er is al langer nood aan een grondige fiscale hervorming om het hele belastingstelsel efficiënter, effectiever en meer groei-ondersteunend te maken. Dat zou de economische activiteit ten goede komen, en dus ook de werkgelegenheid en de koopkracht.
Zo’n hervorming moet uitgaan van een vereenvoudiging van het belastingstelsel met een inperking van de vele fiscale koterijen, een bredere belastbare basis met lagere tarieven, een lagere belastingdruk op werken en ondernemen en een verschuiving naar indirecte en groene belastingen. De focus van zo’n fiscale hervorming moet vooral gericht zijn op een beter georganiseerd belastingstelsel, niet zozeer op extra belastinginkomsten.
Hoe de ballonnetjes van vorige week passen in een beter werkende fiscaliteit is onduidelijk. Een belasting op overwinsten klinkt in sommige hoeken misschien makkelijk, maar de vraag wat ‘overwinsten’ dan precies zijn is veel minder evident. De definitie van het rendement van meer dan 8% op het geïnvesteerd kapitaal dreigt alvast heel wat bedrijven onbedoeld hard te raken, bijvoorbeeld in de technologie. Dat zou onze economie belangrijke schade kunnen toebrengen.
Was 1 mei niet het dag van de arbeid?
Ondanks de stijgende werkgelegenheid zijn er in België nog altijd relatief weinig mensen aan het werk. Met een werkzaamheidsgraad van 71,6% hoort België bij de zwakste leerlingen van de Europese klas. In de Europese toplanden ligt die werkzaamheidsgraad boven 80%. Dat heeft pijnlijke implicaties, o.m. voor de financiële houdbaarheid van onze welvaartsstaat en de armoederisico’s die voor niet-werkenden veel hoger liggen dan voor werkenden.
Hoe de voorstellen voor extra belastingen kunnen bijdragen tot een beter werkende arbeidsmarkt is een raadsel. De 1 mei-voorstellen zouden beter focussen op een versterking van onze arbeidsmarkt, wat positieve gevolgen zou hebben voor de armoede, de koopkracht, de overheidsfinanciën, onze welvaartsstaat, kortom voor onze algemene welvaart.
Levenslang leren, meer flexibiliteit, meer mogelijkheden om uitkering en werken te combineren, lagere lasten op arbeid, een correctere pensioenregeling, … zijn allemaal maatregelen die de werking van onze arbeidsmarkt zouden versterken. Maar daarover viel de voorbije dagen opmerkelijk weinig te horen. 1 mei lijkt helaas eerder een hoogmis geworden voor ideetjes die net meer hindernissen op de arbeidsmarkt opwerpen. Dat was dit jaar meer dan ooit het geval.
