De coronacrisis vertraagde de zaken misschien even, maar nu zitten we in volle crisis. De vergrijzing en het recordaantal openstaande vacatures zorgen voor twijfel en zelfs ongerustheid, maar wanhopen doet Caroline Santermans, gedelegeerd bestuurder van Job Talent, niet. “Mijn mensen komen creatiever dan ooit uit de hoek en dat werpt z’n vruchten af.”
Hoe zou je de huidige situatie op de arbeidsmarkt omschrijven?
Caroline Santermans: “Momenteel staat de teller op zo’n 85.000 vacatures in Vlaanderen, dat is een uitzonderlijk hoog cijfer. Er zijn veel meer vacatures dan er beschikbare arbeidskrachten zijn, vooral in de technische functies. Het tekort is op dit moment zelfs zo nijpend dat sommige van onze klanten niet meer aan groei durven te denken. Ze zetten momenteel in op het garanderen van hun dagelijkse werking.”
In welke mate speelt de coronacrisis daarin mee?
“Als de crisis al een rol heeft gespeeld, dan eerder een vertragende rol. De redenen voor dat gebrek aan arbeidskrachten liggen eerder bij de vergrijzing en het feit dat veel te veel mensen werkloos zijn of om andere redenen niet aan het werk zijn. Denk aan burn-out, ziekte of mentale problemen. Vlak voor de pandemie kondigden die problemen zich al in de verte aan, maar nu breken ze echt in alle hevigheid los.”
Hoe gaan jullie bij Job Talent om met de krapte op de arbeidsmarkt?
“Wij hoeven de oplossingen niet te bedenken – dat is aan de overheid – maar we dragen wel de gevolgen. We moeten steeds creatiever uit de hoek komen om nog mensen te vinden. We zetten nu meer dan ooit in op sociale media en zien gelukkig dat dit – zeker bij de generaties onder de veertig jaar – z’n vruchten begint af te werpen. We organiseren ook jobdagen allerhande. Bovendien zijn mijn mensen inmiddels zeer vindingrijk geworden om, ondanks de schaarste, toch voldoende goeie medewerkers te bezorgen aan de bedrijven die ons inschakelen. We hebben bijvoorbeeld een instroomkanaal uit Polen op poten gezet en in juli 2019 zijn we met een Filipijns project gestart. Normaal gezien zouden de eerste werknemers die op dit project intekenden in maart 2020 naar België gekomen zijn, maar dat was buiten corona gerekend natuurlijk.”
Waarom kiezen jullie specifiek voor werkkrachten uit de Filipijnen?
“Ik heb er zelf lang niet bij stilgestaan, maar Belgen delen een heleboel normen en waarden met de Filipijnen. We zijn harde werkers en loyale mensen met een rustig karakter. Dat matcht gewoon heel erg goed. Die overeenkomsten zorgen er ook voor dat Filipijnen makkelijk kunnen integreren in ons land. Want je mag nog de beste werkkracht ter wereld vinden en naar hier halen, als die zich niet goed voelt, gaat dat nooit een succesverhaal worden. Inmiddels hebben we bijna honderd Filipijnen aan het werk kunnen zetten en daarvan is er nog maar eentje teruggekeerd naar de Filipijnen. De overige mensen zijn dolgelukkig met hun job in België en ook de werkgevers zijn zeer te spreken over hun werkethiek en ijver.”
Hoe gaan jullie dan te werk?
“We screenen de geïnteresseerde Filipijnse werknemers eerst via Teams en peilen daarbij zeer uitgebreid naar hun expertise, opleiding en motivatie. Het menselijke aspect is voor mij zelfs nog belangrijker dan hun kennis en ervaring. Dit zorgt er immers mee voor dat hun komst naar België een fijne, succesvolle ervaring wordt of niet.”
Wat kan de overheid doen om jullie (nog meer) te helpen?
“Jammer genoeg maken de rigide regels het allesbehalve evident om buitenlandse arbeidskrachten naar België te halen. Het duurt lang vooraleer zo’n dossier goedgekeurd wordt. We botsen ook op het feit dat er verschillende overheden voor verschillende aspecten van hetzelfde dossier verantwoordelijk zijn, waardoor het geheel nog meer vertraging oploopt. Ook de huisvesting voor niet-Europese inwoners is aan zeer strikte regels onderworpen en dat bemoeilijkt ons operationeel proces. Dat de overheid onze werking – en ons Filipijns project in het bijzonder – van A tot Z heeft doorgelicht, vind ik niet meer dan normaal. Ik maakte me daar ook geen zorgen over omdat ik wist dat we met alles in orde waren. Maar als ik zie welke tekorten er in de zorgsector zijn, slaat de schrik me om het hart.”
Wat doen onze buurlanden beter?
“Ze handelen vooral sneller. Zij onderkennen het probleem van de vergrijzing en het gebrek aan helpende handen in de ziekenhuizen en rusthuizen. Ze spelen daar zeer pragmatisch op in door zelfs mensen van wie het diploma niet aan de normen voldoet aan te trekken en te laten beginnen. Ze geven hen de eenvoudigste taakjes – denk aan bedden opmaken of mensen verschonen – in afwachting van hun bijscholing en het moment waarop ze de landstaal voldoende machtig zijn om fulltime ingeschakeld te worden. We moeten ook overschakelen op dat pragmatische, snelle handelen als we de boot niet willen missen en die gemotiveerde buitenlandse werkkrachten niet aan onze neus willen zien voorbijgaan. België is en blijft een geweldig land om in te wonen en te werken, dus laat ons dat ook uitdragen als burgers en promoten als overheid. Zo zullen de buitenlandse werkkrachten nog makkelijker de weg naar België vinden en misschien zelfs nog enthousiaster zijn dan ze nu al zijn.”
