Voor jou gelezen: Innoveren met kunstenaars – Julie Vandenbroucke – Piet Verhoeve

Innoveren met kunstenaars? Gekker moet het niet meer worden.

Was dat jouw eerste gedachte? En misschien ook wel: “zo’n ongeleid projectiel als een kunstenaar laat ik niet binnen in mijn bedrijf”? Je bent niet alleen.

En wat als we zeggen dat vooruitgang er vaak komt door innovaties uit verschillende sectoren samen te leggen, door actoren die over het muurtje kijken, die de taal van de ene discipline gebruiken om een andere discipline te verrijken, door het sluiten van partnerschappen en oprechte samenwerking met een toegevoegde waarde voor alle partijen. Dit klinkt al meer aannemelijk, niet?

En laat dat nu net zijn wat kunstenaars en bedrijven kunnen doen: volwaardige partnerschappen opzetten met een win-win voor beide partijen. En sinds de jaren 1990 zijn er schitterende resultaten geboekt: zowel kunstenaars als bedrijven verruimen hun blik en dit zet een omwenteling in denken en doen in gang. Voor zowel kleine als grote bedrijven. 

Het boek bevat talloze voorbeelden van oprechte samenwerkingen tussen een kunstenaar en een bedrijf. Dat niet alles van een leien dakje loopt is soms een understatement, niet enkel een kunstenaar kan koppig zijn, ook een bedrijfsleider kan dit zijn. Maar net uit dat wringen en schuren, die frictie, ontstaat energie. De landingen zijn niet altijd even zacht, de ballonnen niet altijd even makkelijk te grijpen, maar er wordt wel geland en de mooiste ballonnen worden op het juiste moment gegrepen. 

Kunstige ondernemers? Of ondernemende kunstenaars?

In een afzonderlijk hoofdstuk beschrijven de auteurs de complexe relatie tussen kunst en economie. Vervang het woord kunstenaars door ambachtslieden of vakmensen, zoals ettelijke eeuwen geleden het geval was, en je ziet de symbiose tussen economie en kunst. Doorheen de jaren hebben kunst en economie wisselende verhoudingen gekend, de ene al succesvoller dan de andere. 

Ook de meerwaarde van samenwerking tussen kunstenaars en bedrijven wordt besproken. Voor de bedrijven ligt de meerwaarde onder andere in het uitrollen van een rode loper naar innovatie: het helpt om de juiste context en mindset voor innovatie te creëren. Want een cultuur van innovatie installeer je niet zomaar: dit gaat om mensen, om processen die dit ondersteunen, om leidinggevenden die het goede voorbeeld geven. Een kunstenaar zal zich er ook niet van af maken met een jaarlijkse brainstormsessie en een map vol post-its. De kunstenaar brengt een andere vorm van denken binnen, het zogenaamde ‘art thinking’; net zoals een ontwerper het ‘design thinking’ als methodiek voor ontwerp en creativiteit zal hanteren. Bijkomende meerwaarde voor bedrijven is dat een kunstenaar de blinde vlekken kan identificeren zoals verborgen normen en waarden, knelpunten bij processen en het zien van kansen waar jouw medewerkers er geen (meer) zien. Daarbovenop komt nog: de meerwaarde van het verrijken van het netwerk met frisse contacten; het versterken van het imago van jouw bedrijf met aandacht voor creativiteit, openheid, respect; en last but not least: de impact op de medewerkers. 

Wat een kunstenaar jouw medewerkers kan bijbrengen

• “In dit bedrijf is geen creativiteit”
• “Mijn medewerkers zijn op de verkeerde manier creatief”
• “Ik wacht nog steeds op het eerste echte creatieve voorstel van mijn medewerkers”

Herkenbaar? Het goede nieuws is: iedereen is creatief, maar niet iedereen durft hiermee naar buiten te komen. Een kunstenaar creëert een veilig kader om mensen creatief te laten zijn, interdisciplinair te laten samenwerken, vertrouwen te hebben in het creatief proces, om te gaan met onzekerheid en meer verantwoordelijkheid te nemen. Dit zijn sterktes van medewerkers die niet te ontwikkelen zijn via klassieke opleidingen. Door samen te werken met een kunstenaar leren medewerkers zichzelf kennen en ontwikkelen ze gaandeweg deze competenties. 

Inspirerende voorbeelden én concrete tips

Naast de vele inspirerende voorbeelden bevat het boek heel wat praktische tips. De auteurs wijden een volledig hoofdstuk aan de rollen en verantwoordelijkheden binnen een succesvolle samenwerking. Want ook bij samenwerkingen met kunstenaars is gedegen project management cruciaal en moeten resultaten verankerd en gecommuniceerd worden. Tot slot wordt het ‘samenwerkingskompas’ voorgesteld. Weten welk samenwerkingstype je zelf bent, laat je toe om gericht op zoek te gaan naar partners, vormen van samenwerking, doelen, etc. Heel fijn zijn de checklists die toelaten in te schatten wat het draagvlak is in je organisatie, hoe je partnerships kan faciliteren, welke selectiecriteria je kan gebruiken, hoe je met de mogelijke neveneffecten kan omgaan, etc.  

Het boek behandelt ook nog: het bepalen van doelen en verwachtingen waarbij het doel niet altijd innovatie moet zijn en tot slot: hoe je van experiment, van samenwerking, naar een blijvende impact gaat. 

Conclusie van dit alles?

Gun jouw medewerkers creativiteit. Gun jouw bedrijf een unieke insteek op employer branding. Gun jouw klanten, leveranciers, … frisse ideeën. En gun jezelf zuurstof door een samenwerking met een kunstenaar op te zetten. 
 

Julie Vandenbroucke & Piet Verhoeve. Innoveren met kunstenaars. Uitgeverij Bibliodroom.
Online hier verkrijgbaar.

Meer weten over digitale transformatie of digitalisering? Neem dan contact op met het team Innovatie & Digitalisering, of neem alvast een kijkje bij onze activiteiten rond Innovatie, Digitalisering en Digitale Transformatie.