Voka Nieuwjaarsreceptie 2022: “Tijd voor beleid”

De Voka Nieuwjaarsreceptie is in normale tijden hét netwerkevent bij uitstek waar ondernemend en politiek Vlaanderen elkaar voor het eerst weer ontmoeten en het nieuwe jaar ingaan met uitdagingen en werkpunten. Door de pandemie ging het event dit jaar digitaal door, maar dat maakte de boodschappen niet minder scherp. Samen met gasten premier Alexander De Croo, Vlaams minister-president Jan Jambon, topviroloog Peter Piot en CEO van UZ Brussel Marc Noppen werd ‘De Stand van het Land’ opgemaakt, zowel op het vlak van de coronacrisis als op het vlak van noodzakelijke hervormingen. Moderator Goedele Wachters leidde de gesprekken daarbij in goede banen.

Donderwolken

Gedelegeerd bestuurder van Voka Hans Maertens mocht de spits afbijten op het podium. “De ondernemingen hebben goed geboerd, maar er zijn ook donderwolken”, zo zei hij. Hij verwees daarbij naar de exploderende loonkost, het gebrek aan talentvolle medewerkers, de energieprijzen die de pan uitswingen en de verstoorde toeleveringsketen. “Voka staat voor ‘samen ondernemen, samen groeien’. Ik wil er vanavond ‘samen oplossen’ aan toevoegen, en dit met alle stakeholders.”

Corona

De coronacrisis domineert nog steeds het beleid en de werking van ondernemingen. Daarom nodigde Voka Marc Noppen en Peter Piot uit om een stand van de pandemie op te maken. Peter Piot was daarover, ondanks de stijgende besmettingscijfers, voorzichtig positief: “We kunnen ons nu iets meer permitteren dan een jaar geleden dankzij de vaccins en omdat de omikronvariant minder ziek maakt.” Hij verwees daarbij naar de soepelere quarantaineregels en het nut van een ‘voorspellend instrument’ als een coronabarometer.

Marc Noppen benadrukte het belang van het welzijn en het doorzettingsvermogen van het zorgpersoneel. "Als men mij vraagt na meer dan een jaar corona wat belangrijk is, dan zijn dat de medewerkers. Als die mee zijn, dan kan je bergen verzetten."

Voorspelbaarheid en hervormingen

Voka-voorzitter Wouter De Geest laakte het gebrek aan voorspelbaarheid van het beleid. “Het irrationele gedoe van de afgelopen weken deed ons meer denken aan een soort tapijtenmarkt, dan aan deugdelijk bestuur. Overlegcomités over kerstmarkten, snookerzalen, tropische zwembaden, …. Stop daarmee. Wij moeten kiezen voor een rationele aanpak. Daarvoor hebben we een set van coronaschakelaars nodig die een voorspelbaar beleid mogelijk maken.” Volgens de voorzitter hebben de steunmaatregelen gewerkt, en hij dankte politici daarvoor, “maar als de ondernemingen er vandaag weer staan en weer zorgen voor welvaartscreatie, dan is dat ook en vooral door de eigen kracht en inzet van de medewerkers.”
 

Corona mag volgens de voorzitter geen excuus bieden om geen beleid te voeren, maar daar bleef hij duidelijk op zijn honger zitten. “Politici, het was te mager. De rode draad was uitstel. De politieke stilstand lijkt wel endemisch te worden. We hebben dringend beleid nodig. Een economie die nalaat te hervormen gaat achteruit.” Volgens de voorzitter hebben we de komende tien jaar minstens 2% groei nodig om de effecten van de coronacrisis weg te werken en om ons sociaal systeem op peil te houden.

Werven

Er zijn verschillende werven waarvoor hervormingen nodig zijn. De voorzitter verwees onder meer naar de ontsporende loonkost en de noodzaak van een indexsprong. Komt die er niet, dan zullen de loonkosten op twee jaar tijd met 7% stijgen. Ondernemingen zullen dit moeten ophoesten, of het nu goed gaat of slecht. De meesten zullen dit niet kunnen doorrekenen, aangezien ondernemingen handelen in een internationale markt. Volgens de voorzitter is het dan ook niet meer dan ‘vooruitziend’ om een indexsprong met sociale correcties door te voeren. Voor premier Alexander De Croo is dat evenwel voorlopig nog niet aan de orde, zolang er geen stabiliteit is. “Op termijn, als er een meerderheid voor is, kan de discussie hierover aangegaan worden.”

Ook het energievraagstuk en de stijgende prijzen baren ondernemingen zorgen. “Na jarenlang getalm, is het nodig een beslissing te nemen die de leverzekerheid van energie het minst van al hypothekeert.” Naast de piste van de gascentrales, moet daarbij ook de piste van het verlengd openhouden van de jongste kerncentrales worden voorbereid, vindt Voka-voorzitter Wouter De Geest. Premier De Croo beaamde dat dit de piste is die ook gevolgd zal worden. Jan Jambon op zijn beurt verzekerde dat Vlaanderen alle vergunningen op een eerlijke manier zal beoordelen.

Een volgende grote werf voor hervormingen vormt de krappe arbeidsmarkt. Negen op de tien bedrijven hebben moeite om geschikt personeel te vinden. “Voka vraagt de federale regering om daadwerkelijk een asymmetrisch arbeidsmarktbeleid te realiseren, waarbij de gewesten meer vrijheid krijgen om een eigen beleid te voeren op maat van hun specifieke arbeidsmarktsituatie”, aldus de voorzitter. Jan Jambon beaamde dat en hoopte dat tegen 2024 Vlaanderen volledig bevoegd zou zijn voor het arbeidsmarktbeleid.

De voorzitter drong ook op een pensioenplan, een duidelijk stikstofkader en hervormingen op het vlak van fiscaliteit: “Een taxshift mag daarbij geen taxlift zijn”. 

Oproep

Tot slot had de voorzitter ook nog een oproep: “2022 wordt geen evident jaar. We zullen problemen en uitdagingen kennen. En we moeten die aanpakken. Ik wil hier een oproep doen, aan de sociale partners, aan de politici, maar ook aan de media. Wie in 2022 met een probleem afkomt, die daag ik dan ook uit met een oplossing te komen. Enkel met oplossingen door hervormingen maken we opnieuw verbinding mogelijk. Met Voka bieden we expertise aan van duizenden ondernemingen. Want dit doel delen we: economische groei doet onze samenleving bloeien.”

Met deze positieve boodschap werden de debatten van de Voka Nieuwjaarsreceptie 2022 afgesloten. De Voka-Voices tot slot zorgden nog voor een muzikale afsluiting.

Lees ook de Voka Tribune die naar aanleiding van de Voka Nieuwjaarsreceptie verscheen.