In Vlaanderen telt men gemiddeld 762 kilometeruren file per werkdag. Een kilometeruur, een maatstaf voor filemeting van Statistiek Vlaanderen, staat voor 100 km file op een uur, ofwel 200 km file op een half uur. Een sterke concentratie van deze files bevindt zich in regio Brussel en Antwerpen. Deze files hebben een grote impact op de ondernemingen in regio Vlaams-Brabant.
 

Mobiliteit topprioriteit

Voka Vlaams-Brabant zet een vlotte mobiliteit voor de leden-ondernemingen en het verduurzamen van bedrijfsvloten hoog op de agenda. Daarbovenop is de Vlaams-Brabantse kamer trekker in het project ‘One Stop Shop’ met steun van de Vlaamse Overheid om bedrijven te helpen de vloot te verduurzamen en bedrijven wegwijs te maken die de eerste stappen naar elektrificatie zetten. Last but not least, sinds 2019 maakt mobiliteitsexpert Wim Pannecoucke deel uit van het kenniscentrum team. Wim bouwde jarenlange ervaring op binnen de Colruyt-groep, , waar hij meewerkte aan een overkoepelend mobiliteitsproject. Wim is vanuit zijn expertise nauw betrokken het dossier van Werken aan de Brusselse Ring. Hij zet enkele trends en ontwikkelingen gerelateerd aan mobiliteit, op een rij.

Economisch belang bij wegenwerken 

Vanuit belangenbehartiging pleit Voka bij wegenwerken voor volgende aspecten:

• Economisch belang van activiteiten tijdens en na de werken, ook wel ‘License to operate’ genoemd: een onderneming moet economische bedrijvigheid kunnen verder zetten tijdens de werken. Medewerkers, klanten en goederen moeten vlot op hun bestemming geraken.
• Minder hinder-participatie & communicatie. Bedrijven willen inspraak hebben als er veranderingen komen in hun mobiliteit. De alternatieve routes en hinder moeten duidelijk, eenvoudig en correct naar hen worden gecommuniceerd.
• Verliestijden kosten geld, hoe helpen we ons bedrijven deze verliestijden te beperken. En vooral, hoe kunnen we bedrijven aansporen om samen voor deze problematiek oplossingen te vinden.

Trends in mobiliteit

Decentralisatie van goederen en mensen

In Vlaams-Brabant is mobiliteit sterk verbonden met de Brusselse ring. De ring rond Brussel is een gekend fileknooppunt. Hierdoor zijn satellietkantoren en coworking plekken in fileluwe regio’s aan een steile opmars bezig. Het plaatsonafhankelijk werken zit in de lift. Bedrijven organiseren zich in een hoofdkantoor met satellietkantoren in verschillende regio’s. Naast mensen, is ook het goederenverkeer aan een decentralisatie-oefening bezig. Ofwel  verplaatst men goederen ’s nachts om files te vermijden, ofwel verandert men de locatie waar de goederen bewaard worden zodat de doorloopafstand ingekort wordt. 

Multifunctionele bedrijventerreinen

Bedrijven willen steeds meer naar knooppunten die ook vlot bereikbaar zijn met openbaar vervoer. Daarbovenop passen bedrijventerreinen zich aan hedendaagse normen aan en omvatten bijkomende functies zoals kinderopvang, sportinfrastructuur, supermarkt en andere.

Weg met autosolisme

Er is nood aan een modal shift: het veranderen van modaliteit en wijze waarop je mensen en goederen vervoert.  Weg met autosolisme. Vb. met de fiets i.p.v. met de auto. Een recente trend is multimodaliteit. Bij een multimodale verplaatsing maakt men van meer dan één type vervoermiddel gebruik. Lang leve slimme combinaties. Dat kan worden versterkt door de uitbouw van de mobipunten. Een mobipunt is een fysieke plaats waar mobiliteitsfuncties en andere voorzieningen elkaar ontmoeten. Een aantal functies kunnen daar samen worden gebracht, zoals openbaar vervoer met auto-, fiets- of step deelsystemen.

Investeren in duurzame mobiliteit

Duurzame mobiliteit vraagt maatwerk. Het is heel bedrijfs- en contextspecifiek. Experten adviseren om eerst met een mobiliteitsanalyse te starten en in deze analyse ook de verborgen kosten met betrekking tot mobiliteit hierin op te nemen. Verborgen kosten zijn bijvoorbeeld de kosten verbonden aan medewerkers die in de file staan. De Belgische automobilist stond in 2017 gemiddeld 21 uur in de file. Voor mensen die zich verplaatsen rond Brussel is dat zelfs 39 uur. Deze files kosten bedrijven jaarlijks 100 miljoen euro. 1 op 5 van de bedrijven heeft kandidaten die een job afwijzen door slechte bereikbaarheid.

Mobiliteit is een veranderingsproces en bijgevolg traag. Mensen zijn gewoontedieren en er zijn vooroordelen. Men is bijvoorbeeld te weinig op de hoogte  waar de bushaltes in de woon-werkomgeving zich bevinden. Om draagvlak te creëren en verandering door te zetten, is het noodzakelijk argumenten goed te onderbouwen en te integreren in alle lagen van bedrijfsvoering en in zoveel mogelijk beslissingen binnen je organisatie. 

Experten hanteren als model de 3 V’s voor een mobiliteit van morgen.

1. Verminderen van verplaatsing: focussen op nabijheid. Door een goede ruimtelijke ordening en locatiebeleid, namelijk inzetten op nabijheid en het mengen van functies kunnen heel wat kilometers vermeden worden. Hierdoor wordt de verplaatsingsweerstand om verplaatsingen te voet of per fiets te doen kleiner.
2. Verschuiven van verplaatsing: vb in tijd zoals het ontwijken van filetijden.
3. Vergroenen van verplaatsing: kiezen voor meer duurzame alternatieven voor mobiliteit zoals de elektrische fiets, deelstep of openbaar vervoer. 

Conclusie

• Mobiliteit is een belangrijke factor in het economisch klimaat van een bedrijf.
• We raden bedrijven aan om stil te staan bij de verplaatsingen die gemaakt worden, en raden medewerkers aan om alternatieve mobiliteitsoplossingen uit te testen.
• Bedrijven moeten dit faciliteren, door incentives te gebruiken en de faciliteiten te voorzien in een duurzaam mobiliteitsbeleid. Je moet als bedrijf het gedrag faciliteren dat je wil aanmoedigen.
• Mobiliteitsgedrag gaan wijzigen, is veranderingen invoeren, en neemt tijd. Begin er dus tijdig mee, en niet als er een werf in de buurt opstart.
• Infrastructuurwerken kunnen als opportuniteit worden bekeken om met mobiliteit aan de slag te gaan!