Op 20 februari al riepen de sociale partners van de SERV het Overlegcomité op om meer in te zetten op broncontrole dankzij testing, tracing, gerichte quarantaine en luchtkwaliteitsmetingen. Vandaag heeft de SERV dit onderbouwd met een uitvoerig rapport 'Kanaries in de coronastrategie' - waaruit duidelijk blijkt dat testen en tracen een veel betere strategie is dan hele sectoren in lockdown te zetten. Maar de overheid volgt dit te weinig op en investeert er onvoldoende in.
De anti-coronastrategie in België focust vooral op een curatieve aanpak: de behandeling van zieken en de beperking van de sociaal-economische schade slorpte zo’n 84% van de 2,7 miljard euro die Vlaanderen aan corona besteedde in 2020. De preventieve en adaptieve strategieën (gebaseerd op gerichte screening) waren slechts goed voor respectievelijk 6% en 10% van de middelen.
Testing en tracing: efficiënter en toch lagere kost
Binnen de preventieve strategieën werden niet alle vormen van broncontrole even sterk uitgebouwd. Om besmettingen te voorkomen door het verminderen van contact tussen mensen koos het beleid voor de sluiting van activiteiten en lockdowns. Dat had ook anders gekund. Een meer performant uitgebouwd systeem van testing en tracing (en de daarbij gerichte quarantaine en isolatie), leidt tot minder verloren arbeidsuren. Bovendien is het effect op de verspreiding groter dan bij het sluiten van werkplaatsen en is de kost lager.
Een performant systeem van testing en tracing is efficiënter en goedkoper in de bestrijding van het virus dan hele sectoren te sluiten.
Cijfers te beperkt, te gefragmenteerd en te laat
Om meer gerichte maatregelen te kunnen nemen op de plekken waar besmettingen effectief plaats vinden, is er ook een strikte opvolging van cijfers nodig. De publieke rapportage daarover blijft echter ondermaats. Zo worden de ruwe data over contactonderzoek nog niet ter beschikking gesteld. Nochtans zouden die heel wat nuttige informatie kunnen bieden om gerichte maatregelen te nemen. Over bron- en clusteronderzoek is nog minder informatie beschikbaar. In vergelijking met onze buurlanden wordt hier weinig verfijnd over gerapporteerd. Er wordt ook nauwelijks melding gemaakt van locatie-onderzoek dat de omstandigheden van (cluster)besmettingen ter plaatse onderzoekt, aldus het rapport.
Betere en verfijndere data over risicosectoren en -regio’s zijn broodnodig voor meer gericht screening en maatregelen, die ook veel meer effect zullen hebben. Door het gebrek daaraan worden bedrijven vandaag onterecht geviseerd. Besmettingen onder familie en vrienden spelen een veel grotere rol in de verspreiding van het virus.
Luchtkwaliteit belangrijke factor
Iedereen weet intussen dat slechte kwaliteit van binnenlucht dé katalysator is voor een snelle verspreiding van het virus. Hierrond zijn dan ook heel wat aanbevelingen en richtlijnen geformuleerd, maar er werd geen monitoring- of meetsysteem opgesteld en gepromoot om de luchtkwaliteit overal te meten. Dat kan nochtans relatief eenvoudig en goedkoop door CO2-meters in te zetten, zoals dat vandaag soms al gebeurd in scholen. Mechanische ventilatiesystemen werken erg goed, maar steun daarvoor wordt nauwelijks voorzien of benut. Naast de impact op de verspreiding van het virus is goede ventilatie bovendien ook positief voor het welzijn en de productiviteit.
