Vlotte en duurzame mobiliteit is een belangrijke succesfactor voor de verdere ontwikkeling van onze Limburgse economie. Niet alleen binnen de provinciegrenzen, maar ook een betere ontsluiting met de buurlanden is cruciaal om onze economie robuust te maken voor de toekomst. We mogen terecht zeggen dat de afgelopen jaren een aantal symbooldossiers wel degelijk vooruitgang hebben geboekt, maar tegelijkertijd hopen we dat dit tempo blijft aanhouden in 2023. Ook dit jaar blijft Voka – KvK Limburg pleiten voor nieuwe projecten die de connectiviteit verder helpen verbeteren, te land, ter zee als in de lucht.
Vooruit met Noord-Zuid
Een studie van Voka – KvK Limburg (in samenwerking met UHasselt en UGent) leert dat het uitblijven van de Noord-Zuidverbinding Limburg sinds de eeuwwisseling al meer dan 1,5 miljard euro kostte. Elk jaar uitstel is nog eens 80 miljoen euro erbij. Voka – KvK Limburg is daarom tevreden dat de Vlaamse regering in het voorjaar van 2022 het definitieve voorkeursbesluit officieel heeft beslist. Om het voorkeurstracé van het project te realiseren, is er hoofdzakelijk extra ruimte nodig aan de oostzijde van de Grote Baan in Houthalen. In totaal moeten daarom 150 gebouwen en gronden verworven worden. Een eerste fase van vrijwillige aankopen leverde eind november 2022 al 49 akkoorden op. Het is nu belangrijk dat dit tempo blijft aanhouden zodat de schop in de grond kan voor de voorbereidende werken in 2024. Ook de realisatie van de fietsbrug, fietspaden en de ontsluiting van de industriezone Centrum-Zuid zijn de komende twee jaar prioritair. Wat mogen we nog verwachten? De projectonderzoeksnota is de eerste stap in de nieuwe fase. Van 9 januari tot en met 7 februari 2023 kan je die nota raadplegen en erop reageren. Om iedereen goed te informeren, worden ook vijf infomarkten georganiseerd. Voka – KvK Limburg woont alle bijeenkomsten over het complexe project Noord-Zuid met argusogen bij en waakt erover dan na 50 jaar studeren de realisatie nu eindelijk een feit wordt.
Go with the flow
In het kader van de modelshift zullen ook steeds meer goederen vervoerd moeten worden via het water. Een van de bottlenecks om dat proces te versnellen is de aanwezigheid van sluizen. Op het stuk tussen Lommel en Mol op het kanaal Bocholt-Herentals zijn er bijvoorbeeld drie sluizen die beter vervangen zouden worden door één grotere sluis. De Vlaamse Waterweg heeft daarom eind 2022 een studieopdracht gegund om de vervanging van de sluizen te onderzoeken. De vervanging van de sluizen wordt immers al lange tijd gevraagd door verschillende stakeholders in Noord-Limburg en de Kempen, waaronder dus Voka – KvK Limburg, zo geeft ook Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters aan. Bovendien zou dat een bijkomende troef betekenen vanuit het perspectief van de verdere industriële ontwikkeling van de streek.
"Met buitensporige energieprijzen en torenhoge loonkosten is de schrapping van ENA-gebieden een zoveelste gemiste kans voor economische ontwikkeling."
In dezelfde context blijven we strijden voor het verder ontwikkelen van de ENA-gebieden (Economische Ontwikkeling Albertkanaal). De Vlaamse regering heeft in september 2022 opnieuw ENA-gebied geschrapt. Opnieuw verdween er potentieel industriegebied aan het water zonder dat dit elders gecompenseerd werd. Met buitensporige energieprijzen en torenhoge loonkosten is dit een zoveelste gemiste kans voor economische ontwikkeling. Vanuit Voka – KvK Limburg vragen wij de Vlaamse regering om compensaties door elders de nodige bedrijventerreinen te realiseren of bestaande ENA dossiers te versnellen. Een optie is bijvoorbeeld de Insteekhaven Lummen. Deze industriezone van 62 hectare is al jaren gelegen rond de voormalige kolenhaven van Zolder. Slechts 35 procent van die zone wordt momenteel effectief ingenomen. Maar ook op Genk-Zuid en Albertknoop Lanaken liggen opportuniteiten. Nu de laatste bruggen van het Albertkanaal verhoogd en verbreed worden en Logistics Valley Flanders op de voormalige Fordsite in Genk bijna voltooid is, is het echt wel tijd om de initiële doelstelling waar te maken om dit te gebruiken als economische blauwe slagader in onze provincie.
Ijzeren Rijn: opportuniteit voor treinvervoer
We pleiten al jaren om zo snel mogelijk werk te maken van een reactivering van de IJzeren Rijn. De IJzeren Rijn is en blijft de kortste verbinding tussen de haven van Antwerpen en het Duitse Ruhrgebied. Deze verbinding is een van de belangrijke randvoorwaarden voor de heropleving van de Limburgse economie op lange termijn. De voordelen zijn onmiskenbaar, onder meer door de tijdswinst en de grotere tonnages die via deze lijn vervoerd kunnen worden. Als het spoorvervoer wil concurreren met het wegvervoer, moeten de bevoegde ministers dringend actie ondernemen. Bedrijven worden langs alle kanten aangevuurd om goederen te vervoeren via het spoor (of de binnenvaart) in plaats van via de weg, maar de infrastructuur ontbreekt om een dergelijke overstap effectief te realiseren.
"De Ijzeren Rijn is en blijft de kortste verbinding tussen de haven van Antwerpen en het Duitse Ruhrgebied. Deze verbinding is een van de belangrijke randvoorwaarden voor de heropleving van de Limburgse economie op lange termijn."
Ook wat het personenvervoer betreft, is de grensoverschrijdende treinverbinding van Hamont naar Weert belangrijk voor de connectiviteit van (Noord-)Limburg. Daarom bracht Vlaanderen langs zijn kant al alles in gereedheid om die verbinding te laten landen. Maar de Nederlandse regering liet eind 2022 weten pas in 2024 een beslissing te nemen. Eerst moet er meer onderzoek worden verricht naar het potentieel en de kosten van de verbinding.
Van militaire basis naar R&D hub voor dronetechnologie
Hoewel Limburg geen regionale luchthaven kent met passagiersvluchten, kan je in Sint-Truiden wel Droneport terugvinden. Droneport heeft vandaag al een dronesite die operationeel is, maar er zijn toch nog veel ontwikkelingsmogelijkheden. De huidige infrastructuur, inclusief lange runway, hangars en incubators voor tot wel 50 bedrijven, wordt gezien als de belangrijkste troef. Daarnaast zijn er weinig omwonenden, is er nog veel ruimte om uit te breiden (30 ha) en is de ligging centraal. De doelstelling is om van Droneport een echte hub te maken in een Europees dronenetwerk waar high-valueproducten (vooral tijdsbepalende producten) van point to point kunnen worden getransporteerd. Voka – KvK Limburg volgt met veel interesse de ontwikkelingen van deze R&D hub op en stimuleert een positief wetgevend kader voor de snelle uitrol van deze innovatieve technologie in het zuiden van onze provincie.
